رستاخیز ستون سوم

مقامات عربستان سعودی به این نتیجه رسیده‌اند که بخش معدن باید به ستون سوم اقتصاد این کشور تبدیل شود؛ آن‌هم در کنار نفت و محصولات پتروشیمی. با افزایش تلاش‌ سعودی‌ها در صنعت معدن، این کشور توانسته تا 32 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در پروژه‌های معدنی خود جذب کند. هدف عربستان جذب 100 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این بخش است.
یکی از مقامات ارشد عربستان سعودی اعلام کرد که اصلاحات ادامه‌دار در بخش معدن باعث شده تا این کشور حوزه خلیج‌فارس 32 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مرتبط با آهن، فسفات، آلومینیوم و مس جذب کند.
به نوشته عرب‌نیوز، خالد المضیفر، معاون وزیر صنعت و منابع معدنی عربستان، اعلام کرده این آمار نزدیک به یک‌‌سوم سطحی است که دولت به‌عنوان هدف خود یعنی 100 میلیارد دلار، برای جذب سرمایه‌گذاری در این بخش تا سال 2030 قرار داده است.
این سرمایه‌گذاری در حالی رقم خورده است که پیش‌بینی می‌شود سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی (GDP) عربستان از 17 میلیارد دلار در سال 2024 میلادی به 75 میلیارد دلار تا سال 2030 برسد. این صنعت در سال 2023 موجب ایجاد درآمد 400 میلیون دلاری برای سعودی‌ها شد و اکنون با یک نقشه راه سرمایه‌گذاری 100 میلیارد دلاری تا سال 2035 حمایت می‌شود؛ نقشه راهی که مواد معدنی حیاتی را هدف خود قرار داده است.
این مقام سعودی می‌گوید: «عربستان حدود 32 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در پروژه‌های معدنی آهن، فسفات، آلومینیوم و مس جذب کرده است که همگی در حال ساخت و توسعه هستند. این نمایان‌گر نزدیک به یک‌-سوم از هدف 100 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری تا سال 2030 است.»
خالد المضیفر افزود که هزینه‌کرد برای اکتشافات معدنی در این کشور از سال 2018 با افزایش چهار برابری همراه شده و به 100 دلار به‌ازای هر کیلومتر مربع رسیده و نرخ رشد سالانه آن نیز در سطح 32 درصد قرار دارد که بسیار بالاتر از میانگین جهانی به‌میزان 6 تا 8 درصد به حساب می‌آید.
او گفت که تعداد شرکت‌های اکتشاف در عربستان سعودی از تنها 6 مورد در سال 2019 به 132 شرکت در سال 2025 افزایش یافته است. طبق گزارش‌ها، 60 درصد از آن‌ها شرکت‌های کوچک و متوسط هستند. شرکت‌های خارجی در حال حاضر حدود 70 درصد از شرکت‌هایی که در بخش معدن عربستان فعالیت دارند را شامل می‌شوند.
تخمین‌ها حاکی از آن است که ارزش ذخایر معدنی عربستان سعودی در سطح 2.5 تریلیون دلار قرار داشته باشد و این کشور تصمیم دارد تا صنعت معدن را به ستون سوم اقتصاد خود تبدیل کند. در چشم‌انداز 2030 عربستان‌سعودی که توسط محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی هدایت می‌شود، بخش معدن و فرآوری مواد معدنی به‌عنوان ستون‌سوم صنعتی در کنار نفت و گاز و محصولات پتروشیمی در نظر گرفته شده است.
در ماه ژانویه و در مجمع مواد معدنی آینده در ریاض، وزیر صنعت و مواد معدنی عربستان از فرصت‌های اکتشافی آتی در پنج هزار کیلومتر مربع از کمربندهای معدنی در سال 2025 خبر داد چراکه این کشور خلیج فارس به تلاش خود برای گسترده شدن بخش معدن ادامه می‌دهد.
سعودی‌ها همچنین در ماه مارس از یک مشوق برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به صنعت معدن رونمایی کردند؛ به‌عنوان بخشی از این طرح ابتکاری، وزارت سرمایه‌گذاری عربستان در حال همکاری با وزارت صنعت و مواد معدنی از طریق یک برنامه اکتشاف قانونی است که به موجب آن، سازوکارهای سرمایه‌گذاری در این بخش تسهیل می‌شود.
این برنامه بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر در جهت ارتقای اکتشافات معدنی و ایجاد محیطی جذاب برای شرکت‌های معدنی داخلی و بین‌المللی است.
جاه‌طلبی‌ کشورهای حوزه خلیج‌فارس در بخش معدن
کشورهای حوزه خلیج‌فارس که تشنه متنوع کردن اقتصاد خود و جدا کردن آن از نفت هستند، در حال هدایت دلارهای نفتی به مسیر دستیابی به معادن مس، نیکل و دیگر مواد معدنی قرار دارند؛ موادی که در خطوط انتقال برق، خودروهای الکتریکی و انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌شوند.
علاوه بر تلاش‌های عربستان در بخش معدن، عمان فرآیند ساخت یک کارخانه فولاد را آغاز کرده تا که پتانسیل تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین کارخانه فولاد سازگار با محیط زیست جهان را دارد و این کشور می‌خواهد از سنگ آهن کامرون برای تولیدات این کارخانه بهره‌مند شود. همچنین سازمان سرمایه‌گذاری قطر در حال حاضر دومین سهام‌دار بزرگ شرکت مشهور گلنکور است. گلنکور یک شرکت چندملیتی است که در زمینه صنایع معدنی و تجارت کالا فعالیت دارد.
یکی از کارشناسان معتقد است: «این منطقه پتانسیل زیادی برای ایجاد یک صنعت معدنی بزرگ دارد. سعودی‌ها بسیار جاه‌طلب هستند: حتی اگر 60 درصد آنچه را که در پی آن هستند، به دست آورند، این میزان نیز بسیار قابل توجه خواهد بود.»
عربستان سعودی برای بهره‌برداری از مواد معدنی داخلی از شرکت «آرامکو» به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان و شرکت معادن بهره می‌برد.
انتظار می‌رود توسعه منابع معدنی عربستان یک فرایند طولانی‌ باشد که ممکن است چندین سال یا شاید بیش از یک دهه طول بکشد. چالش‌ها شامل دسترسی محدود به آب، کمبود مهندسان معدن ماهر و کمبود ذخایر معدنی با کیفیت بالا می‌شود. برای حل این مشکل، عربستان می‌خواد مس، سنگ آهن، لیتیوم و نیکل مورد نیاز خود را از کشورهای خارجی تأمین کند و فرآوری آن‌ها را داخل این کشور انجام دهد.
به گزارش اکوایران،عربستان سعودی در ازای سرمایه‌گذاری حداقلی در شرکت‌های معدنی معروفی مانند «بی‌اچ‌پی» و «ریو تینتو»، به دنبال تأمین فلزات است. این رویکرد، منعکس‌کننده استراتژی به‌کار گرفته شده توسط شرکت‌های تجاری ژاپنی بوده که در طول سالیان متمادی موفقیت‌آمیز بوده است. با این سرمایه‌گذاری‌ها، عربستان می‌خواهد خود را به‌عنوان کانون یک منطقه بزرگ معدنی شامل آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب آسیا مطرح کند.