عصر طلایی مدارس خصوصی به پایان رسیده است؟. بر اساس گزارش اکونومیست، در سال‌های اخیر مدارس خصوصی در بریتانیا و آمریکا با وجود قدمت و تاثیرگذاری تاریخی خود، با چالش‌هایی روبه‌رو شده‌اند...
در سال‌های اخیر مدارس خصوصی در بریتانیا و آمریکا با وجود قدمت و تاثیرگذاری تاریخی خود، با چالش‌هایی روبه‌رو شده‌اند. در بریتانیا، تعداد دانش‌آموزان مدارس خصوصی که در دانشگاه‌های برتر پذیرفته می‌شوند، رو به کاهش است و همین امر باعث شده است تا برخی از والدین فرزندان خود را برای تحصیل به آمریکا بفرستند.سهم دانش‌آموزان مدارس خصوصی در کشورهای ثروتمند از ۸درصد در سال ۲۰۰۰به ۵درصد در سال ۲۰۱۸کاهش یافته است. با این حال، این مدارس همچنان در بریتانیا (۶.۵درصد از کل دانش‌آموزان) و آمریکا (۹درصد) جایگاه نسبتا محکمی دارند.یکی از مزایای اصلی این مدارس، به‌خصوص در بریتانیا، تاثیر آنها بر آینده شغلی فارغ‌التحصیلان است. آمارهای نشان می‌دهد که این افراد در مقایسه با همسالان خود از مدارس دولتی، درآمد بیشتری کسب می‌کنند. در آمریکا نیز دانش‌آموزان مدارس خصوصی شانس بسیار بالاتری برای ورود به دانشگاه‌های برتر دارند؛ به‌طوری‌که ۳۴درصد از دانشجویان جدید در ۳۵دانشگاه برتر این کشور از مدارس خصوصی آمده‌اند. با این حال، هزینه‌های بالای تحصیل در این مدارس، یکی از مهم‌ترین بازدارنده‌های تحصیل دانش‌آموزان در این مدارس است. شهریه سالانه مدارس خصوصی در بریتانیا می‌تواند به بیش از ۱۶هزار پوند برسد. همچنین شهریه این نوع از مدارس در آمریکا به‌طور متوسط، سالانه ۲۸هزار دلار است.علاوه بر این حزب کارگر در بریتانیا پیشنهاد لغو امتیازات مالیاتی مدارس خصوصی را مطرح کرده که در صورت تصویب، می‌تواند منجر به افزایش بیشتر شهریه‌ها شود. در نهایت می‌توان گفت با وجود مشکلات مالی و چالش‌های سیاسی، مدارس خصوصی همچنان مزایایی مانند ارتقای نمرات و افزایش درآمد را ارائه می‌دهند. نزول بازدهی کالج‌های بریتانیایی ایتون کالج در ۵۸۳سال گذشته بیش از یک‌سوم نخست‌وزیران بریتانیا را تعلیم داده است. بر اساس گزارش اکونومیست، نکته قابل‌توجه آن است که تعداد دانش‌آموزان این کالج که موفق به قبولی در دانشگاه‌های آکسفورد یا کمبریج می‌شوند، بین سال۲۰۱۴و سال تحصیلی ۲۰۲۲–۲۰۲۱به صورت قابل‌توجهی کاهش یافته است. برخی والدین نظام آموزشی غیردولتی را به این دلیل برمی‌گزینند که فرزندانشان از توجه فردی بیشتری برخوردار خواهند شد یا کمتر در معرض آزار و اذیت قرار می‌گیرند. گروهی دیگر معتقدند که این موسسات تضمین‌کننده آموزشی ممتاز، ارتقای نمرات و راهیابی به دانشگاه‌های برجسته هستند. با این حال، افزایش فزاینده هزینه‌ها و بازنگری در سیاست‌های پذیرش دانشگاه‌ها زمینه‌ساز تردید خانواده‌ها نسبت به فایده هزینه‌های آموزشی شده است. مطالعات بین‌المللی حاکی است که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، نظام سنتی مدارس خصوصی روند افول را طی می‌کند. بر اساس گزارش‌های رسمی سهم کودکانی که کمتر از نیمی از هزینه تحصیلی‌شان از بودجه دولتی تامین می‌شود، از حدود هشت‌درصد در سال ۲۰۰۰به حدود ۵درصد در سال ۲۰۱۸کاهش یافته است. اما در بریتانیا و ایالات متحده آمریکا، مدارس خصوصی وضعیتی نسبی تثبیت‌شده دارند و مناقشات سیاسی پیرامون رسالت و کارآیی آنها به‌ویژه در این دو کشور شدت یافته است.شواهد جدید نشان می‌دهد که فارغ‌التحصیلان مدارس خصوصی در بریتانیا و دانش‌آموختگان مدارس ممتاز غیردولتی در ایالات متحده همچنان از مزایای تحصیل گران‌قیمت بهره‌مند هستند. این مزایا در آمریکا برای دانش‌آموزانی که در مجلل‌ترین مدارس خصوصی تحصیل می‌کنند، آشکارتر است؛ زیرا سهم آنها از قبولی در دانشگاه‌های برتر به اندازه‌ای بالاست که در بریتانیا واکنش‌های گسترده‌ای برانگیخته است. برای کسانی که گمان می‌کنند جامعه آمریکا کمتر دچار نابرابری طبقاتی است، این نکته قابل تامل است.در بریتانیا تقریبا ۶.۵درصد از کودکان در مدارس خصوصی تحصیل می‌کنند؛ نسبتی که در دهه ۱۹۶۰نیز تقریبا به همین میزان بود. در ایالات متحده این رقم حدود ۹درصد است و تا پیش از همه‌گیری کووید–۱۹برای بیش از یک دهه ثابت مانده بود. در آمریکا حدود ۷۵درصد از دانش‌آموزان مدارس خصوصی در موسساتی با گرایش‌های مذهبی حضور دارند؛ شهریه‌های این مدارس اغلب معادل یا کمتر از بودجه سرانه مدارس دولتی است. با این حال، زیرمجموعه انحصاری «مدارس مستقل» که شبیه مدارس شهریه‌بگیر بریتانیا هستند، کمتر از ۲درصد از کل دانش‌آموزان آمریکایی را تشکیل می‌دهد. تردید در هزینه و فایده آموزش خصوصی هزینه مدارس خصوصی در بریتانیا یکی از بالاترین هزینه‌های آموزشی محسوب می‌شود. یک خانواده بریتانیایی برای تحصیل یک فرزند در مدرسه خصوصی روزانه باید بیش از ۱۶هزار پوند (۲۰هزار دلار) در سال بپردازد. این مبلغ ۳برابر آن چیزی است که در دهه۱۹۸۰می‌پرداختند؛ اکنون حدود نیمی از درآمد متوسط خانوار در بریتانیاست، درحالی‌که آن زمان حدود یک‌پنجم درآمد متوسط خانوارها بود. شهریه مدارس خصوصی در آمریکا به‌طور متوسط کمتر است، اما طبق جدیدترین آمار مشهورترین مدارس آمریکا سالانه حدود ۲۸هزار دلار در سال از والدین دریافت می‌کنند. سنجش مزایای این هزینه‌ها برای مخالفان مدارس خصوصی و برای کسانی که شهریه می‌پردازند، اهمیت دارد. در نگاه نخست در کشورهای ثروتمند، دانش‌آموزان مدارس خصوصی در امتحانات نمرات بهتری کسب می‌کنند، وارد دانشگاه‌های بهتر می‌شوند و در نهایت مشاغل پردرآمدتری دارند. اما بخشی از این موفقیت ناشی از مزایای موجود در خارج از مدرسه یعنی داشتن والدین ثروتمند، تشویقگر یا باهوش است. مطابق تحقیقی در سال ۲۰۱۵، بریتانیایی‌هایی که آموزش خصوصی دیده‌اند تا ۲۵نسبت به همتایانشان با پیشینه مشابه 17درصد درآمدی بیشتری دارند. این تفاوت تا ۴۲سالگی برای زنان به حدود 21درصد و برای مردان به 35درصد می‌رسد. بخشی از این اختلاف به این دلیل است که احتمال بیشتری وجود دارد که فارغ‌التحصیلان مدارس خصوصی وارد حرفه‌های پردرآمد مانند مالی شوند. شبکه‌های قابل دسترس برای این فارغ‌التحصیلان ممکن است در این مسیر کمک کنند؛ اما فشار همتایان و توقعات والدین نیز نقش مهمی دارد.نکته کلیدی این است که حتی یک جهش اندک در نتایج آموزشی (مثل نمرات) می‌تواند تاثیر بزرگی بر درآمد آینده داشته باشد؛ چراکه نمرات برتر می‌توانند پذیرش در دانشگاه‌های معتبرتر را ممکن سازند یا اساسا شانس قبولی را افزایش دهند. در سال2021، بیش از نیمی از دانش‌آموزان مدارس خصوصی که وارد دانشگاه شدند، در یکی از 24دانشگاه گروه راسل (Russell Group) پذیرفته شدند. این دانش‌آموزان همچنین در سال‌های پایانی تحصیل خود بیشتر رشته‌های دشوار و کلاسیک را می‌گذرانند که دانشگاه‌های بسیار گزینشی به آن توجه ویژه دارند و برای موفقیت در مصاحبه‌ها و آزمون‌های ورودی، از کمک‌های اضافی بهره می‌جویند. با این حال، سهم دانش‌آموزان مدارس خصوصی از برترین دانشگاه‌ها دیگر آنچنان نامتوازن نیست. آنها حدود 18درصد از کل دانش‌آموزان 19–16 ساله در انگلستان را تشکیل می‌دهند و نزدیک به 25درصد از کسانی هستند که نمرات عالی کسب کرده‌اند. سال گذشته، این گروه 20درصد از ورودی‌های جدید دانشگاه‌های گروه راسل را به خود اختصاص داد. در سال 2016، حدود 6درصد از دانش‌آموزان مدارس خصوصی که وارد دانشگاه شدند، به آکسفورد یا کمبریج راه یافتند؛ این نسبت اکنون به حدود 4درصد رسیده و برای دانش‌آموزان مدارس دولتی حدود 2درصد است. سال گذشته، فارغ‌التحصیلان مدارس خصوصی 32درصد ورودی‌های جدید آکسفورد و 27درصد ورودی‌های جدید کمبریج را تشکیل دادند که در مقایسه با 10سال پیش کاهش قابل‌توجهی نشان می‌دهد. این تغییر بسیاری از مدارس ممتاز خصوصی را که زمانی تعداد زیادی از دانش‌آموزان خود را به این 2دانشگاه می‌فرستادند، شگفت‌زده کرده است. انعطاف شهریه‌ها در آمریکا به صورت کلی ارزیابی تاثیر مدارس خصوصی در آمریکا دشوارتر از بریتانیاست، زیرا تنوع این موسسات در آمریکا بیشتر است و بسیاری از والدین مذهبی صرفا به‌دلیل باورهای دینی فرزندانشان را به مدارس خصوصی می‌فرستند. با این حال، طبق داده‌های رسمی در سال 2021، حدود ۳۴درصد از ورودی‌های جدید در ۳۵دانشگاه و کالج برتر آمریکا، فارغ‌التحصیل مدارس بوده‌اند؛ درحالی‌که این مدارس تنها 8.5درصد از کل دبیرستان‌های آمریکا را تشکیل می‌دهند. البته بخشی از این تفاوت ممکن است دلیل میراث و امتیازات خانوادگی فارغ‌التحصیلان مدارس خصوصی باشد. به زبان ساده، پول در شکل‌گیری این تفات‌ها تاثیرگذار است. دانشگاه‌های انگلیس از همه دانشجویان داخلی شهریه یکسانی می‌گیرند، اما در آمریکا هزینه تحصیل بر اساس توان مالی خانوار تعیین می‌شود؛ این سازوکار به موسسات اجازه می‌دهد دانشجویان شایسته اما کم‌درآمد را با شهریه اندک یا حتی رایگان پذیرش کنند و همزمان ارتباط خود را با «مدارس تغذیه‌کننده» مرفه حفظ کنند. فارغ‌التحصیلان مدارس خصوصی بریتانیا در سال گذشته بیش از همیشه به خارج رفته‌اند و آمریکا مقصد اصلی آنهاست. دانشگاه‌های آنجا علاوه بر نمرات بالا، دستاوردهای غیرآکادمیک را نیز می‌پسندند؛ مواردی که مدارس خصوصی به‌خوبی فراهم می‌کنند. در آمریکا بحث مزایای مدارس خصوصی عمدتا با مسائل نژادی گره خورده و کمتر حول نابرابری طبقاتی است. برنامه‌های «انتخاب مدرسه» در برخی ایالت‌ها، بخشی از هزینه مدارس خصوصی - به‌ویژه برای دانش‌آموزان کم‌درآمد - را پوشش می‌دهد.به گزارش دنیای اقتصاد،اما تحولات در این زمینه در راه است احکام قریب‌الوقوع دیوان عالی آمریکا ممکن است اقدام مثبت در پذیرش دانشگاه را ممنوع کند و مزایای قشر مرفه را زیر ذره‌بین ببرد. در بریتانیا نیز حزب کارگر می‌خواهد معافیت‌های مالیاتی مدارس خصوصی را لغو کند که احتمالا به افزایش شهریه می‌انجامد و همزمان فرصت‌های ورود به آکسفورد و کمبریج محدودتر می‌شود. انتظار می‌رود شمار بیشتری از دانش‌آموزان بریتانیایی تحصیل در آمریکا را انتخاب کنند.
