• پنج شنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۴ -
  • 09 October 2025

  • پنج شنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۴ -
  • 09 October 2025
گزارش نتایج شاخص رقابت صنعتی؛

صنعت رشد کرد، فناوری عقب ماند

نتایج شاخص رقابت صنعتی منتشر شده سال ۲۰۲۵ حاکی از آن است که ایران با رشد سهم صنعت در اقتصاد و صادرات، مسیر صنعتی‌شدن را دنبال می‌کند. با این حال، تمرکز بالا بر صنایع منبع‌محور و سهم اندک فناوری‌های پیشرفته نشان می‌دهد که گذار به صنعتی‌سازی فناورانه هنوز در آغاز راه است...

براساس گزارش سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO) ، ایران در بین 153 کشور جهان در جایگاه 52 قرار دارد و با کسب امتیاز 0.052 کمی پایین تر از از میانگین جهانی یعنی 0.063قرار گرفته است.
ایران در این ارزیابی در گروه « اقتصادهای در حال صنعتی شدن با درآمد متوسط» در قاره آسیا طبقه بندی شده است.
در سال 2023، تولید ناخالص داخلی کشور حدود 524 میلیارد دلار ( به قیمت های ثابت سال 2015) برآورد شده است که سهم ارزش افزوده تولیدی 80.5 میلیارد دلار و سهم صادرات تولیدی 48.2 میلیارد دلار محاسبه شده است.
 داده های UNIDO نشان می دهد که ساختار صنعتی ایران به طور قابل توجهی متکی بر صنایع مبتنی بر منابع است، به طوریکه %54.7 از فعالیت های تولیدی کشور در این بخش متمرکز بوده است. این در حالی است که سهم صنایع با فناوری متوسط35.3% و سهم صنایع های تک و پیشرفته 0.6 % است.
در ارزیابی شاخص های جزئی، رتبه ایران در شاخص « ارزش افزوده سرانه تولید» 68 است و در شاخص « سهم ارزش افزوده بخش تولید در شاخص تولید ناخالص داخلی» در جایگاه 41 قرار دارد.
 همچنین جایگاه 39 ایران در شاخص « شدت صنعتی شدن» نشان دهنده آن است که سهم صنعت در اقتصاد ملی روندی رو به رشد دارد، اما از نظر سرانه و عمق فناوری همچنان با متوسط جهانی فاصله محسوسی مشاهده می شود. در بخش  صادرات، شاخص « سرانه صادرات تولیدی» ایران رتبه 92 را کسب کرده است و امتیاز سهم صادرات صنعتی در شاخص کل صادرات 0.609گزارش شده است. نکته مثبتی که در این بخش مشاهده می شود این است که « شاخص کیفیت صادرات صنعتی» با امتیاز 0.519 اندکی بالاتر از میانگین جهانی 0.518 قرار دارد که نشان دهنده بهبود نسبی کیفیت تولید صادراتی ایران است.
مقایسه عملکرد ایران با میانگین جهانی و اقتصادهای هم گروه نشان می دهد که کشور در شاخص های اصلی از جمله « شاخص عملکرد صنعتی رقابتی»، « ارزش افزوده تولیدی سرانه»، « سهم فعالیت‌های با فناوری متوسط و پیشرفته در کل شاخص ارزش افزوده تولید» و « شاخص کیفیت صادرات صنعتی» عملکردی نزدیک به میانگین کشورهای در حال صنعتی شدن دارد. با این حال در شاخص های مربوط به فناوری های متوسط و پیشرفته و همچنین در حوزه صادرات، فاصله ای محسوس با کشورهای صنعتی تر دیده می شود.
نمودارهای تحلیلی گزارش نشان می دهد که طی دو دهه اخیر، سهم ارزش افزوده بخش تولید از کل تولید ناخالص داخلی از حدود 9% در سال 2000 به بیش از 15% در سال 2023 افزایش یافته است. همزمان سهم صادرات صنعتی از کل صادرات از حدود 17% به 68% رسیده است که بیانگر گسترش پایه تولیدی و افزایش نقش بخش صنعت در صادرات کشور است.
با وجود پیشرفت های حاصل شده، ساختار تولید ایران بر مبنای منابع و استفاده از فناوری های سطح پایین استوار است. سهم بسیار کوچک صنایع با فناوری بالا (0.6%) نشان می دهد که برای ارتقا جایگاه ایران در جهان باید بر توسعه نوآوری و سرمایه گذاری در حوزه های تک متمرکز شد.
به گزارش اکو ایران، به طور خلاصه یافته های UNIDO حاکی از آن است که ایران در مسیر صنعتی شدن گام های قابل توجهی برداشته است و توانسته سهم بخش تولید در اقتصاد و صادرات خود را افزایش دهد. با این حال گذار از مرحله صنعتی شدن بر مبنای منابع به سمت صنعتی شدن فناورانه، نیازمند سیاست گذاری درست و سرمایه گذاری در این بخش است.
لینک کوتاه خبر: https://eghtesadkerman.ir/14954
اخبار مرتبط
نظرات شما