بخشی از صادرات کرمان از گمرکات سایر استانها انجام میشود؛
درهای نیمهباز گمرکات کرمان
مشکلات زیرساختی و آنچه سختگیریهای غیرمعمول خوانده میشود سبب شده برخی صادرکنندگان و واردکنندگان کرمان از استانهای دیگر اقدام به صادرات یا واردات محصولاتشان کنند به طوری که بعضی مدیران نیز از این پدیده به عنوان درهای بسته یا نیمهباز گمرکات استان به روی بازرگانان کرمانی یاد میکنند.
این وضعیت سبب شده استان پهناور کرمان از مزیت های صادراتی خود آنچنان که باید بیبهره بماند و مدیران گلایه دارند گمرکات کرمان غیر از مشکلات ساختاری و گرفتاری های مختلف، در همه ساعات شبانه روز نیز خدمات ارائه نمی دهند. این مشکل چندی پیش در جلسه شورای برنامه ریزی استان کرمان نیز مطرح و انتقاد شد؛ مسئولان متولی نیز تاکید داشتند که این مشکل با توسعه زیرساخت ها و تلاش برای تسهیل فرآیندهای صادرات و واردات در گمرکات این استان حل شود. صادرات محصولات هر استان از مبدا همان استان میتواند به جذب سرمایهگذار، ارزآوری و افزایش ارزش افزوده بیشتر در آن استان کمک کند اما با وجود اینکه کرمان پهناور با داشتن بخش های معدنی و کشاورزی سالانه بیش از ۲میلیارد دلار صادرات دارد، صادرات آن طی سالهای گذشته تغییرات چندانی نداشته و در منگنه مشکلاتی از جمله نبود زیرساختهای مناسب در گمرکات استان کرمان یا برخی سخت گیری ها، سیاستهای ارزی و کوچ کارتهای بازرگانی اجارهای به استانهای دیگر قرار گرفته است. اما نداشتن فعالیت شبانه روزی در گمرکات استان کرمان و معطلی صادرکنندگان از جمله مهمترین مسائل و مشکلات اصلی صادرات عنوان می شود که صادرکننده را مجبور می کند تا صادرات خود را از استان دیگری انجام دهد. از سوی دیگر براساس گفته فعالان اقتصادی کارت بازرگانی اجارهای معضل دیگری برای کاهش آمار صادرات کرمان است که صاحبنظران عرصه تجارت و بازرگانی بر این باورند که کارت بازرگانی اجارهای یکی از معلولهای تفاوت قیمت ارز است اما پیدا کردن کارت بازرگانی اجارهای آسان نیست و به صورت آگهی گذاشته نمیشود که مسیرهایی برای پیدا کردن این کارت وجود داشته باشد و در مجموع به نظر می آید استان کرمان روی این مسیرها سختگیری و برخورد بیشتر کرده و در نتیجه صادرکننده کارت خود را در استانهای دیگر اجاره میدهد. درهای بسته گمرک کرمان به روی صادرکنندگان گلایه ها از وضع موجود به حدی بالا گرفته بود که طی چند هفته اخیر در نشستی در استانداری کرمان، برخی مسئولان از جمله نماینده مردم سیرجان و بردسیر در مجلس از این وضعیت گلایه کرد و خواهان ورود جدی مدیران متولی به موضوع شد. شهباز حسن پور نماینده مردم سیرجان و بردسیر در نشست شورای برنامه ریزی و توسعه استان در تاریخ ۲۷شهریورماه جاری گفت: صادرات و واردات برخی شرکت هایی که از امکانات استان کرمان استفاده می کنند، از گمرکات دیگر استان ها انجام می شود لذا ضرورت دارد تمامی دستگاه ها و صادرکنندگان، این موضوع را در دستور کار قرار دهند. جعفر رودری رییس سازمان مدیریت استان کرمان نیز در این زمینه ابراز داشت: کمیته توسعه صادرات راهکارهای افزایش سهم صادرات از مبادی کمرگی استان کرمان را بررسی و راهکار ارائه دهد. حسن پور نماینده مردم سیرجان و بردسیر و نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در تکمیل سخنان قبلی خود و در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه متاسفانه بخشی از کار ارزشمند صادرات و واردات در استان کرمان انجام نمی شود و در سایر استانها انجام می گیرد افزود: با گمرک استان کرمان نیز در این زمینه صحبت هایی شده است. وی نبود زیر ساخت مناسب در استان کرمان را مهمترین علت صادرات و واردات کرمانی ها از استانهای دیگر عنوان کرد و گفت: سیستم اداری منطقه اقتصادی سیرجان که اولین و فعال ترین منطقه اقتصادی کشور است با داشتن بیش از سه هزار نفر نیروی انسانی بعد از ساعت اداری هیچ گونه خدماتی ارائه نمی دهد، در حالی که گمرکات بندرعباس، چابهار و بوشهر به صورت شبانهروزی با معطلی کمتری خدمات به واردکنندگان و صادرکنندگان ارائه میدهند و بسته بودن گمرک بعد از ساعت اداری هزینه زیادی را بر تولیدکننده تحمیل میکند. نبود زیر ساخت مناسب در استان کرمان مهم ترین علت کوچ صادرکنندگان و واردکنندگان کرمانی به استانهای دیگر است. وی در ادامه کمبود شدید نیروی انسانی و ضعف امکانات از جمله صادرنکردن استاندارد را از دیگر مشکلات در گمرکات استان کرمان عنوان و تصریح کرد: این مشکلات سبب میشود تا استان کرمان در زمینه صادرات و واردات متضرر شود در حالی که ۲شاخصه مهم برای ارزیابی استان در کشور است و میتواند در زمینه جذب سرمایهگذار، ارزآوری و ارزش افزوده استان نیز بسیار موثر باشد. نماینده مردم سیرجان و بردسیر در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه وقتی خدمات بموقع و بدون معطلی برای صادرکننده و واردکننده انجام نشود قطعا صادرکنندگان به سمت گمرکات دیگر در کشور می روند ادامه داد: بعضی از واردکنندگان ترجیح می دهند واردات خود را از گمرکات تهران و کرج انجام دهند تا خدمات را به صورت ۲۴ساعته دریافت کنند و در بحث کارشناسی کارشناسان سرعت بالاتری نسبت به وضعیت استان کرمان دارند. نبود زیرساختهای صادراتی در استان کرمان رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز در گفتوگو با خبرنگار ایرنا با تأکید بر اینکه بسیاری از واحدهای ما محصولات خود را از گمرکات دیگر صادر می کنند گفت: استان کرمان سالانه حدود ۲.۵میلیارد دلار صادرات دارد اما به صورت رسمی حدود یک میلیارد و ۱۰۰میلیون دلار صادرات از گمرکات استان کرمان خارج میشود. مهدی حسینی نژاد وجود رابطان صادرکنندگان در استانهای دیگر، نبود زیرساختهای لازم بهداشتی و اخذ گواهیهای استاندارد را از دیگر مشکلات صادرات در استان کرمان عنوان کرد و ادامه داد: سالها قرار است تغییراتی در ساختار سیستم ثبت صادرات گمرکی ایران اتفاق بیفتد تا مبدا کالای صادراتی از هر استانی بود در همان استان ثبت شود اما هنوز محقق نشده است. وجود رابطان صادرکنندگان در استانهای دیگر، نبود زیرساختهای لازم بهداشتی و اخذ گواهیهای استاندارد از دیگر مشکلات صادرات در استان کرمان است. به گزارش ایرنا، وی با اشاره به اینکه استان کرمان به عنوان استان صادراتی حدود ۴.۸درصد صادرات کشور را به خود اختصاص داده است گفت: زمانی که رقم واقعی صادرات از گمرکات استان کرمان انجام نگیرد مشوقهای صادراتی نیز نصیب استان نمی شود و استان جزو ردهای اول صادراتی قرار نمیگیرد. رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان ادامه داد: استان به لحاظ کالاهای صادراتی جزو رده سوم تا پنجم کشور است اما با صادرات سالانه یک میلیارد و ۱۰۰میلیون دلار از طریق گمرکات استان جزو ردههای ۱۱تا ۱۲کشوری است. حسینی نژاد خاطرنشان کرد: اگر زیرساختها صادراتی در استان کرمان درست شود؛ پیشبینی می شود صادرات دانش بنیان و فرآوری شده در استان افزایش یابد و در برنامه هفتم توسعه به مرز ۶میلیارد دلار برسد. چالش دلار ۲نرخی و عوارض صادراتی گمرک کرمان در عین حال یکی از صادرکنندگان استان کرمان نیز با اشاره به اینکه صادرکنندگان استان کرمان علاوه بر پرداخت عوارض در گمرکات مرزی نیز در استان کرمان عوارض محصولات خود را باید بپردازند افزود: این روند بتازگی در استان شروع شده است. احسان خواجه حسنی ادامه داد: به طور مثال برای یک کانتینر پسته حدود ۱۸میلیون تومان در کرمان، صادرکننده باید عوارض پرداخت کند و حدود ۳۵میلیون تومان نیز در مرز باید بپردازد و این روند صحیحی نیست زیرا به بخش صادرات لطمه وارد می کند. به گزارش ایرنا، وی اختلاف نرخ دلار در سامانه گمرکی را یکی از مهمترین مشکلات صادرکنندگان عنوان و تصریح کرد: این امر برای صادرکنندگان در بحث مالیات دردسرساز شده است. به گفته این صادرکننده استان کرمان، نرخ دلار در سامانه گمرکی با نرخ سامانه سنا نیز متفاوت است و اداره مالیات همیشه بین این ۲نرخ دلار درآمد شرکت های صادرکننده را برای مالیات محاسبه می کند در صورتی که درآمدی نبوده و مشمول مالیات های سنگین می شوند که یکی دیگر از معضلات صادرکنندگان است. خواجه حسنی خواستار حذف عوارض برای صادرات محصولات کشاورزی شد و گفت: عوارض محصولات کشاورزی چوب لای چرخ صادرکننده است زیرا صادر کننده از یک سو با کشاورز درگیر است و از سوی دیگر با کشورهایی همچون آمریکا در زمینه محصول پسته در دنیا باید رقابت کند. وی با بیان اینکه قیمت گذاری نرخ دلار در سامانه سنا بلای جان صادرکنندگان شده است بیان داشت: اینک کسی رغبت ندارد در بازار جهانی در حوزه صادرات وارد رقابت شود زیرا برای صادرکننده صرفه اقتصادی ندارد که خودش را درگیر مشکلات شرکتی، گمرکی و مالیاتی کند. آینده نامعلوم صادرات کرمان این صادرکننده پسته ادامه داد: رقیب بازار جهانی ما در صادرات پسته، آمریکاست که قیمت محصول خود را کاهش داده و به صورت بازپرداخت چهارماهه در بازار عرضه می کند؛ شرایط فروش راحتی نیز برای خریدار فراهم کرده که ما را از بازار فروش جهانی خارج کند و این درحالی است که در داخل هم با مشکلاتی که جلو پای صادرکننده گذاشته می شود، صادرکننده را بی انگیزه می کند و بازار به یک کورسوی مبهمی می رود. خواجه حسنی با اشاره به بسته تشویقی دولت به صادرکنندگان گفت: تاکنون ما هیچ بسته تشویقی ندیده ایم.وی آینده صادرات استان کرمان را نامعلوم عنوان کرد.