می‌گویند اول سال نباید بدبین بود اما بدبینی یکی از مهم‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاران موفق است. آیا بعد از یک سال بدبیاری و سقوط پیاپی، در سال ۲۰۲۳ بازار کریپتو رنگ آرامش را خواهد دید یا باید منتظر سقوط‌های بیشتر باشیم...
بررسی‌های ما نشان می‌دهد که هنوز بیت‌کوین به کف این چرخه نرسیده و باید کمی دندان روی جگر بگذارید و زمستان کریپتو را تحمل کنید. چرا بازار در این چرخه هنوز به کف خود نرسیده؟ دلایل متعددی وجود دارد: اولی این است که هنوز سرمایه‌گذاران خرده‌پا تسلیم نشده‌اند. به زبان ساده‌تر تعداد زیادی از آدم‌های عادی که بیت‌کوین و دیگر رمزارزها را خریده‌اند با وجود ضرر هنگفت، آنقدر ناامید نشده‌اند و سرمایه خود را نگه داشته‌اند. در بازار بورس هم شاهد چنین وضعیتی هستیم. (به‌خصوص که وضعیت بازارهای کریپتو و سهام شرکت‌های تکنولوژیک به شدت همپوشانی داشته‌اند.) در سقوط اواسط اکتبر گذشته البته شاهد تسلیم‌شدن گروهی از سرمایه‌گذاران خرده‌پا بودیم. در آن موقع خبر آمد که اوضاع تورم در آمریکا از آنچه پیش‌بینی شده بدتر است و این باعث سقوط در بازار بورس و کریپتو شد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد گروه زیادی از سرمایه‌گذاران کوچک‌تر در همین سقوط‌ها هم خرید کرده‌اند. از آن زمان تاکنون اوضاع بازار بورس بد نبوده است: چون شایعاتی مطرح است که فدرال رزرو قصد دارد به زودی اعلام کند که مقابله با تورم جواب داده و روند افزایش نرخ بهره را کند خواهد کرد. اما اوضاع اقتصاد جهان در کل خوب نیست: کمبود انرژی، تورم فزاینده، محدودیت‌های کرونایی و جنگ اوکراین، احتمال سقوط بازار در زمستان بیشتر صعود آن است. به همین خاطر اوضاع خوب بورس آمریکا ادامه نخواهد داشت و احتمالاً اوایل سال میلادی آینده شاهد سقوط خواهیم بود. تحلیل تکنیکال شاخص Nasdaq بورس آمریکا نشان می‌دهد که طی سقوط بعدی می‌توانیم حدود ۲۰ درصد پایین بیاییم و به وضع قبل از کرونا و چاپ پول توسط فدرال رزرو برگردیم که منطقی به نظر می‌رسد. این سقوط در بورس مطمئناً باعث سقوط سنگین‌تر در بازار کریپتو خواهد شد چون بازارش پرنوسان‌تر است. یعنی اگر Nasdaq حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد سقوط کند در رمزارزهای اصلی کریپتو شاهد ۴۰ تا ۵۰ درصد سقوط خواهیم بود. (رمزارزهای کوچک و ضعیف سقوط بدتری خواهند داشت.) نشانه‌های تداوم زمستان دلیل دومی که نشان می‌دهد زمستان کریپتو احتمالاً ادامه دارد به اولی مربوط است: و آن مسئله نوسان‌گیری و معاملات اهرمی در بازار است که همچنان ادامه دارد. یعنی گروه زیادی از سرمایه‌گذاران هستند که سعی می‌کنند با نوسان‌گیری‌های پرریسک روی رمزارزهای کوچک‌تر، سودهای کوتاه‌مدت به جیب بزنند. برای آنکه ببینیم اقبال عمومی به این قبیل سرمایه‌گذاری‌ها در یک لحظه خاص چطور است بهتر است به شاخص «دامیننس بیت کوین» (به معنای سلطه) نگاه کنیم. این شاخص نشان می‌دهد که چند درصد کل ارزش بازار کریپتو فقط بیت‌کوین است. چون بیت‌کوین به عنوان امن‌ترین رمزارز شناخته می‌شود وقتی کل بازار کریپتو سقوط می‌کند بیت‌کوین دامیننس بالا می‌رود و طبیعتاً زمانی که کل بازار کریپتو صعود می‌کند بیت‌کوین دامیننس پایین می‌آید. همان‌طور که در نمودار می‌بینید دامیننس بیت‌کوین حدود یک سال است که روی حدود ۴۰ درصد گرفتار شده و تکان نمی‌خورد و اگرچه در ماه ژوئن و بعد از افتضاح نابودی پروژه Luna و سقوط سنگین بازار، دامیننس بیت‌کوین به ۵۰ رسید، دوباره به رقم ۴۰ درصد برگشته است. این یعنی چه؟ یعنی سرمایه‌گذاران دوباره دارند رمزارزهایی جز بیت‌کوین می‌خرند و نوسان‌گیری می‌کنند. البته اینجا یک تبصره وجود دارد: از دید شماری از سرمایه‌گذاران اتریوم هم مثل بیت‌کوین رمزارز امن به حساب می‌آید و بخشی از بیت‌کوین دامیننس به این خاطر از بین می‌رود و همه‌اش به خاطر نوسان‌گیری نیست. با این همه متاسفانه دامیننس بیت‌کوین و اتریوم کنار هم در حال افول بوده و می‌توانیم مطمئن باشیم نوسان‌گیرها این روزها قدرت دارند. اگر به ارزهای بی‌ارزشی مثل Dogecoin نگاه کنید می‌بینید که اخیراً صعود خیلی خوبی داشت که یک نشانه دیگر از حضور گسترده نوسان‌گیرها در بازار کنونی است. تا موقعی که رمزارزهای کم‌اهمیت مانند دوج‌کوین با یک توئیت ایلان ماسک رشدهای دورقمی می‌کنند این یعنی سرمایه‌گذاران خرده‌پا هنوز در بازار حضور دارند و این یعنی هنوز به کف بازار خرسی نرسیده‌ایم. هرچه نوسان‌گیری مربوط به سرمایه‌گذاران خرده‌پاست، معاملات هرمی به سرمایه‌گذاران بزرگ شرکتی ربط دارد. آنها هستند که مثلاً روی سقوط بیت‌کوین معامله x10 باز می‌کنند. و تحلیل وضعیت صرافی‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران شرکتی در ماه‌های اخیر روی سقوط بیت‌کوین و اتریوم در آینده نزدیک معاملات سنگینی را باز گذاشته‌اند. یعنی آنها اطمینان دارند بیت‌کوین به‌زودی سقوط می‌کند.یک ریسک دیگر برای قیمت بیت‌کوین مسئله زمستان اروپاست. جنگ اوکراین باعث کمبود انرژی در اتحادیه اروپا شده و این اتحادیه اخیراً هشدار داده اگر وضعیت انرژی در اروپا اضطراری شود جلوی استخراج کریپتو را موقتاً خواهد گرفت چون انرژی‌بر است. در ایالت کبک کانادا هم احتمال چنین روندی وجود دارد. ایالت نیویورک هم اخیراً ممنوعیت ۲ ساله کریپتو را به دلایل محیط‌زیستی امضا کرد و احتمال امضای قوانینی مشابه در دیگر ایالات آمریکا وجود دارد. این احتمال بالاست که سقوط قیمت بیت‌کوین در ماه‌های آینده و همچنین ممنوعیت‌های احتمالی استخراج کریپتو در کشورهایی خاص باعث شود اوضاع برای شرکت‌های استخراج‌کننده بیت‌کوین سخت‌تر شود و تعدادی از آنها را به ورشکستگی بکشاند چرا که دیگر نمی‌ارزد بیت‌کوین به این ارزانی را با این هزینه بالا استخراج کنند. و اصولاً موقعی که استخراج‌کننده‌ها (ماینرها) یکی یکی شروع به ورشکستگی می‌کنند احتمال اینکه به کف بازار خرسی نزدیک شده باشیم بالاست. مشکل انرژی در زمستان کنونی محدود به اروپا نیست و به احتمال زیاد طی چند ماه آینده با افزایش بی‌سابقه قیمت نفت و گاز و کمبودهای شدید در نقاط مختلف دنیا طرف خواهیم بود. این یعنی بانک‌های مرکزی دنیا مجبورند برای مقابله با تورم و گرانی موجود همچنان نرخ‌های بهره را بالا ببرند و چنین وضعیتی مطمئناً به ضرر کریپتو خواهد بود. به هر حال شاید اوایل سال ۲۰۲۳ بانک‌های مرکزی برای مقابله با رکود سرعت رشد نرخ بهره را کند کنند یا اصلاً رشد نرخ بهره را متوقف کنند. اما این به معنای کاهش نرخ بهره - که سرمایه‌گذاران کریپتو منتظرش هستند - نیست. تحلیلگران انتظار دارند سیاست کاهش نرخ بهره اواخر ۲۰۲۳ یا حتی اوایل ۲۰۲۴ شروع شود. و اصولاً آن موقع است که حال بیت‌کوین خوب می‌شود. چطور در این زمستان سرمایه‌گذاری کنیم؟ تا آن موقع اگر روندهای کنونی نزولی بازار کریپتو ادامه داشته باشد یعنی ما ممکن است حتی بیت‌کوین ۱۰ هزار دلاری را هم ببینیم و آن نقطه کف بازار نزولی کنونی خواهد بود. به هر حال چون نقدینگی صرافی‌ها پس از سقوط‌های پیاپی پایین آمده، این احتمال بالاست که ما با ماه‌های پرنوسانی در نمودار بیت‌کوین طرف هستیم و این یعنی بهتر است موقع خرید و فروش بیت‌کوین احتیاط بیشتری کنید و زیاد روی پیش‌بینی‌های خود حساب باز نکنید. در چنین شرایطی عموماً بهترین روش سرمایه‌گذاری خرید پله‌ای است. یعنی تصمیم بگیرید که بدون توجه به بازار، به طور تدریجی اما مداوم (مثلاً ماهانه یا هفتگی) مقدار کمی کریپتو بخرید تا ریسک خریدتان پایین بیاید.
