توزیع مخارج بین خانوارهای پرهزینه نسبت به خانوارهای کم هزینه، یا همان دهک‌های بالا نسبت به دهک‌های پایین نشان می‌دهد، شکاف هزینه‌ای بین این دو گروه در سال 1401 کاهش یافته است...
سهم دهک‌های فقیر جامعه از هزینه‌ها در کشور افزایش یافته است. مرکز آمار آخرین وضعیت توزیع درآمد را برای خانوارهای کشور در سال گذشته منتشر کرده است. بخشی از این گزارش به نحوه توزیع مخارج بین خانوارهای پرهزینه نسبت به خانوارهای کم‌هزینه، همان دهک‌های بالا نسبت به دهک‌های پایین، پرداخته است. این بخش نشان می‌دهد شکاف بین این دو گروه در سال 1401 کمتر شده است. طبق این گزارش در سال گذشته، جمعیت خانوار کم‌هزینه کشور یا همان دهک‌های پایین، سهم بیشتری از مخارج کل پیدا کرده است. سهم بیست درصد کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین جمعیت کل کشور، دو شاخصی است که نشان می‌دهد مجموع دو دهک بالا و مجموع دو دهک پایین، هر کدام چه سهمی از کل هزینه موجود در جامعه را به خود اختصاص داده‌اند. وضعیت نسبت هزینه ثروتمندان به فقرا در سال 1401 نسبت هزینه ۱۰، ۲۰و ۴۰درصد پرهزینه‌ترین به ۱۰، ۲۰و ۴۰درصد کم‌هزینه‌ترین جمعیت نیز از دیگر شاخص‌های توزیع مخارج است که نشان می‌دهد وضعیت مخارج پرهزینه‌ترین دهک‌ها چند برابر کم‌هزینه‌ترین دهک‌ها بوده است. بررسی شاخص مورد اشاره در سه گروه ۱۰، ۲۰و ۴۰درصدی در گزارش جدید مرکز آمار نشان از کاهش این نسبت دارد. نسبت ۱۰درصد پرهزینه‌ترین جمعیت به ۱۰درصد کم‌هزینه‌ترین جمعیت از مخارج جامعه در سال 1401، به سطح 12.86 رسیده که پایین‌ترین میزان 5 سال اخیر است. این موضوع هم ناشی از رشد هزینه دهک‌های پایینی و هم ناشی از افت هزینه در دهک‌های بالایی بوده است. به بیان دیگر در سال 1401 مخارج بالاترین دهک جامعه از کل کشور نسبت به پایین‌ترین دهک جامعه معادل 12.8 برابر بیشتر بوده است. این در حالی است که در سال 1385 سهم دهک بالای جامعه از هزینه‌های کشور بیش از 17 برابر سهم دهک‌پایین جامعه بوده که در این سال‌ها کمتر شده است. این به معنای نزدیک‌تر شده هزینه‌های دهک اول و دهم نسبت به سال‌های اخیر است. بررسی‌ها درخصوص نسبت هزینه‌های دهک نهم و دهم به دهک‌های اول و دوم نشان می‌دهد این متغیر در سال 1401 تقریبا 7.7 برابر بود. یعنی جمع هزینه‌های ۲۰درصد غنی‌تر به ۲۰درصد فقیرتر حدودا 7.7 برابر بیشتر بوده است. این نسبت در سال 1385 حدود 10 برابر بوده و به مرور در سال‌های اخیر کمتر شده است. کاهش نسبت مذکور، در دو بخش ۴۰درصدی نیز صدق کرده که به اعتقاد برخی می‌تواند حاکی از بهبود وضعیت توزیع درآمدی به سمت دهک‌های کم‌درآمد جامعه است.
