فشار تورم مهر برکدام دهک بیشتر بود؟

آمار شاخص قیمت مصرف‌کننده مربوط به ماه مهر سال جاری توسط مرکز آمار ایران منتشر شد. در این گزارش رقم تورم کل ماهانه در این ماه برابر با 2.3 درصد بوده است. این رقم نسبت به شهریور 0.3 واحد درصد رشد یافته است. در این ماه تورم برای کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات 0.5 درصد و تورم کالاهای غیرخوراکی و خدمات برابر 3.3 درصد بوده است.
بررسی‌ها از تورم گروه کالاهای خوراکی حاکی از این است که تورم این کالاها سطح ثابتی در مهرماه داشته است.
توزیع متقارن تورم کالاهای خوراکی در میان دهک‌ها
شاخص قیمت مصرف‌کننده معیاری برای اندازه‌گیری تغییر در قیمت میانگین کالا و خدمات مصرفی یک خانوار است. بنابراین تغییرات این شاخص نشان‌دهنده‌ی تورمی است که مصرف‌کنندگان در هر مقطع زمانی تجربه می‌کنند.
همچنین به طور کلی مرکز آمار در گزارش‌های مربوط به بودجه‌ی خانوار افراد را بر اساس درآمد و هزینه‌های سالانه به 10 گروه با تعداد برابر تقسیم می‌کند؛ به طوری که دهک اول شامل کم‌هزینه‌ترین‌ خانوارها و دهک آخر شامل پرهزینه‌ترین خانوارها است. بنابراین تورم کالاهای مختلف برای دهک‌های هزینه‌ای مختلف یکسان نیست و هر گروه بنا به سبد مصرفی خود تورم متفاوتی را تجربه می‌کند.
گروه کالایی خوراکی، آشامیدنی و دخانیات انواع خوراکی‌ها مانند نان، گوشت، لبنیات، میوه و سبزیجات و.... و همچنین انواع مختلف دخانیات را در بر می‌گیرد. تورم مربوط به این گروه در مهر ماه سال جاری نشان می‌دهد که این رقم برای اغلب دهک‌ها حول محور 0.5 درصد به ثبت رسیده است. بنابراین همه‌ی دهک‌ها در خصوص کالاهای این دسته تورم یکسانی را تجربه کرده‌اند. از سوی دیگر اما وضعیت در گروه کالاهای غیر خوراکی و خدمات متفاوت است.
فشار تورم کالاهای غیر خوراکی بر دوش کم‌درآمدها
کالاها در گزارش‌های مرکز آمار به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند. دسته‌ی اول که به آن اشاره شد، گروه کالای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات هستند. دسته‌ی دوم نیز گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات هستند که این بخش انواع مختلفی از کالاها مانند پوشاک، مسکن، انرژی، لوزام خانگی، بهداشت و درمان، حمل‌ونقل، آموزش و... را در بر می‌گیرد.
مطابق گزارش مرکز آمار در ماه مهر بیشترین تورم کالاهای غیرخوراکی و خدمات برابر با 3.6 درصد مربوط به دهک اول بوده است و این افراد در این دسته از کالاها بیشترین میزان تورم را نسبت به سایرین حس کرده‌اند. از سوی دیگر کمترین میزان تورم این کالاها مربوط به دهک دهم و برابر با 3.2 درصد بوده است. بنابراین خانوارهای دهک دهم هزینه‌ای نسبت به سایر دهک‌ها کمترین میزان تورم را در این کالاها احساس کرده‌اند. به طور کلی نیز تورم کالاهای غیرخوراکی و خدمات در میان دهک‌ها روندی نزولی داشته است.
به طور کلی نیز آمارها نشان می دهند با افزایش سطح هزینه‌ها در دهک‌ها و حرکت از سوی دهک کم درآمد به پردرآمدتر جامعه، تورم کالاهای غیرخوراکی و خدمات کمتر شده است.
روند کل تورم در میان دهک‌ها
با توجه به میزان تورم ماهانه‌ی کالاهای خوراکی و کالاهای غیرخوراکی در میان دهک‌های مختلف، در مهر ماه سال جاری شاخص تورم ماهانه کل برای دهک اول هزینه‌ای برابر با 2.11 درصد و برای دهک دهم هزینه‌ای برابر با 2.49 درصد به ثبت رسیده است. بنابراین تورم ماهانه‌ی دهک دهم 0.38 واحد درصد بیشتر از تورم دهک اول بوده است. این شاخص میزان رشد قیمت کالا وخدمات را نسبت به شهریور ماه نشان می‌دهد. به طور کلی نیز شاخص کل تورم در میان دهک‌های مختلف صعودی بوده است. به این معنا که پردرآمدترها در این ماه تورم بیشتری را تجربه‌ کرده‌اند.
همانطور که ذکر شد تورم کالاهای خوراکی در میان دهک‌ها ثابت و تورم کالاهای غیر خوراکی در میان دهک‌ها نزولی بوده است. بنابراین ممکن است این سوال ایجاد شود که چرا شاخص تورم کل در میان دهک‌ها صعودی شده است؟ علت این موضوع به ضریب اهمیت کالاهای مختلف در محاسبه‌ی شاخص قیمت مصرف‌کننده بر می‌گردد. ضریب اهمیت که در هر سال پایه محاسبه و به روز می‌شود، درصد اهمیت کالاهای مختلف در بودجه‌ی خانوار و سبد مصرفی هر دهک را نشان می‌دهد. بدیهی است که ضریب اهمیت هر کالا برای هر دهک هزینه‌ای متفاوت است. به طور کلی ضریب اهمیت کالاهای گروه خوراکی، آشامیدنی و دخانیات برای کم‌درآمدها بیشتر است و از آن سو ضریب اهمیت کالاهای غیرخوراکی و خدمات برای پردرآمدها بیشتر است. ضریب اهمیت بیشتر کالاهای غیرخوراکی برای پردرآمدها باعث می‌شود شاخص تورم برای آن‌ها بیشتر از این نوع کالاها متاثر شود و در نتیجه شاخص تورم کل این گروه‌ها بیشتر شود و روندی صعودی داشته باشد.
به گزارش اکو ایران، در همین رابطه ضریب اهمیت دهک دهم در کالاهای غیرخوراکی و خدمات برابر با 78 درصد بوده و این رقم برای دهک اول معادل با 50 درصد درنظرگرفته شده است. همین موضوع موجب شده تا تورم ماهانه در طبقات پردرآمدتر بیشتر از کم‌درآمدها به ثبت برسد.