شگفت‌انگیزترین پیشرفت سال 2023

سال 2023 با جنگ، گرمای بی‌سابقه، نگرانی از هوش مصنوعی و جذابیت مداوم پوپولیسم در خاطره خواهد ماند. و بهترین چیزی که می‌توان در مورد مهم‌ترین روابط استراتژیک جهان بین ایالات متحده و چین گفت این است که هر دو طرف به روابط دوجانبه آرام‌تر علاقه نشان دادند.
به نوشته ریچارد هاس، مدیر سابق شورای روابط خارجی در پراجکت سیندیکیت، مزیت مورخان نسبت به روزنامه‌نگاران این است که گذشت زمان چشم‌اندازی را به آن‌ها ارائه می‌دهد که برای کسانی که ضرب‌الاجل فوری دارند در دسترس نیست. اما سال نزدیک به پایان است، که اگر هدف قرار دادن سال 2023 باشد، ضرب‌الاجل قطعی است. بررسی «تاریخ آنی» ممکن است ضد و نقیض باشد اما ارزش تلاش را دارد، به ویژه در سالی که به عنوان سالی که با جنگ تعریف می‌شود، در خاطره خواهد ماند.
دو جنگ برجسته
دو جنگ به طور خاص برجسته است. اولین مورد تجاوز مستمر روسیه به اوکراین است. در حالی که اوکراین هم‌چنان در برابر نیروهای روسیه ایستادگی می‌کند و یک کشور مستقل و بادوام باقی می‌ماند که تقریباً 80 درصد از قلمرو خود را کنترل می‌کند، ضدحمله مورد انتظارش دستاورد چندانی نداشت. در مجموع، سال دوم این جنگ پرهزینه بیش‌تر به خاطر آن‌چه در میدان نبرد تغییر نکرده به چشم می‌آید، تا آن‌چه که تغییر نکرده است. نقشه ماه دسامبر نسبت به ژانویه تفاوت چندانی ندارد. در همین حال، شکاف‌هایی در حمایت از اوکراین در اروپا و ایالات متحده ظاهر شد.
جنگ دوم توسط حماس علیه اسرائیل در 7 اکتبر آغاز شد. حملات حماس که باعث تعجب نیروهای اطلاعاتی و دفاعی اسرائیل شد، بیش از 1200 نفر را کشت و 240 نفر دیگر به گروگان گرفته شدند. بیشتر قربانیان غیرنظامی بودند.
اسرائیل هدف خود را نابودی حماس اعلام کرد و از آن زمان تاکنون با شدت به غزه حمله کرده است، حمله‌ای ابتدا از طریق هوا و سپس زمینی که تاکنون نزدیک به 22000 نفر را کشته و حدود دو میلیون نفر را آواره کرده است. جنگ در سومین ماه خود، هیچ نشانی از پایان ندارد. زمانی که این اتفاق بیافتد، احتمالاً اشغال غزه توسط اسرائیل به دنبالش خواهد آمد، اما آنچه در پی آن خواهد آمد، ناشناخته است. چشم‌انداز صلح و تشکیل کشور مستقل فلسطین از همیشه دورتر به نظر می‌رسد.
هم‌چنان در سرخط خبرها
جای تعجب نیست که مهم‌ترین روابط دوجانبه این دوره -بین ایالات متحده و چین- در سال 2023 نیز در سرخط خبرها بود. سال با عبور یک بالن جاسوسی چینی از ایالات متحده آغاز شد و ایالات متحده را وادار به سرنگونی آن کرد. روابط دو کشور وارد حالت انجماد عمیقی شد تا این‌که تماس‌های سطح بالا در تابستان از سر گرفته شد و در ماه نوامبر در سانفرانسیسکو، با دیدار رئیس‌جمهور جو بایدن و رئیس‌جمهور شی‌جی‌پینگ به اوج رسید.
هر دو رهبر خواهان یک رابطه آرام‌تر هستند، البته به دلایل بسیار متفاوت. چین امیدوار به بهبود روابط اقتصادی است، در حالی که ایالات‌متحده می‌خواهد از افزایش آشفتگی‌های جهانی توسط چین با انجام تهاجم در تنگه تایوان یا دریای چین جنوبی یا ارائه کمک نظامی به روسیه، جلوگیری کند. بدون رویکرد مشترک به مسائل اصلی روز، هر شکل از این رابطه در بهترین حالت متزلزل خواهد بود.
با این حال، توجه به دو چیز مهم است که در سال 2023 اتفاق نیفتاد. هیچ بحران یا حادثه‌ای در تایوان وجود نداشت که تهدیدی برای ایجاد درگیری بین چین و ایالات‌متحده باشد. چین سال را با تمرکز بیش‌تر بر اقتصاد خود و آغاز یک گذار ضروری به سمت رشد مبتنی بر تقاضای داخلی به پایان رساند. البته با توجه به عدم تمایل خانوارهای چینی به خرج کردن به جای پس‌انداز، گذار دشواری خواهد بود.
همچنین بحرانی در مورد کره شمالی وجود نداشت. هفتمین آزمایش هسته‌ای که به طور گسترده پیش‌بینی شده بود هرگز محقق نشد. اینکه چرا کیم جونگ اون از آن خودداری کرد مشخص نیست، اما آنچه واضح است این است که کره شمالی همچنان به افزایش کمیت و کیفیت نیروهای هسته‌ای و موشکی خود ادامه می‌دهد و حتی توسعه بیشتر آنها را در اصلاحیه قانون اساسی گنجانده است.
آنچه که اتفاق نیفتاد، واکنش هماهنگ کره جنوبی، ژاپن یا ایالات متحده به این تحولات است، اگرچه آمریکا تلاش کرد نگرانی‌های فزاینده در کره‌جنوبی در مورد قابلیت اطمینان بازدارندگی گسترده را از بین ببرد.
گرم‌ترین سال
این سال همچنین به خاطر گرم‌ترین سال ثبت شده در یادها خواهد ماند. رهبران جهان، مدیران عامل، لابی‌ها و فعالان برای کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد (COP28) در دبی گرد هم آمدند. اما عدم تطابق بین تلاش‌های آن‌ها و فوریت مشکل، سؤالات نگران‌کننده‌تری را در مورد تمایل جهان برای گرد هم آمدن برای رسیدگی به آنچه می‌تواند به عنوان چالش تعیین‌کننده قرن ثابت شود، ایجاد کرد.
هوش مصنوعی در سال 2023 موفقیت‌آمیز بود و به عنوان یک فناوری دگرگون‌کننده به رسمیت شناخته شد. برخی گام‌های مردد در تنظیم مقررات برداشته شد، اما هوش مصنوعی سریع‌تر از آنچه دولت‌ها می‌توانند پیامدهای آن را درک کنند در حال تکامل است و سیاست‌گذاران از بستن برنامه‌های بالقوه سودمند محتاط هستند. در نتیجه، جهان بیش از آنکه بر توسعه آن تأثیر بگذارد، تحت تأثیر هوش مصنوعی قرار می‌گیرد.
شگفت‌انگیزترین پیشرفت سال
پوپولیسم ویژگی سیاسی غالب سال باقی ماند. خارجی‌ها یا خودی‌هایی که مانند خارجی‌ها عمل می‌کردند، سال خوبی داشتند. این امر برای رهبری موجود در هند و رهبری جدید در آرژانتین، هلند و اسلواکی در نظر گرفته می‌شود. صرف نظر از شرایط عینی آن‌ها، افراد بیشتری ناامید و بدبین هستند تا خوش‌بین و قانع کننده.
به گزارش اکوایران، شگفت‌انگیزترین پیشرفت سال ممکن است نزدیکی ژاپن و کره‌جنوبی باشد. با کمک برخی دیپلماسی خلاق آمریکایی و با تمایل یون سوک یول، رئیس جمهور کره جنوبی و فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن برای ریسک سیاسی، روابط دوجانبه از زمان پایان جنگ جهانی دوم نزدیک‌تر از هر زمان دیگری شده است. در دنیایی که در آن واقعیت جنگ به ما یادآوری می‌شود، دیدن این دو دشمن سابق که وارد عصر جدیدی می‌شوند، اطمینان‌بخش بود. این یک یادآوری است که نتایج مثبت هنوز ممکن است.