بار مالی شارژ یارانه

وزارت رفاه در اطلاعیه‌ای از مرحله جدید کالابرگ الکترونیکی با عنوان «طرح فجرانه» با اولویت خانوارهای دهک‌های پایین جامعه (اول تا هفتم) در دهه فجر و از ۱۷ بهمن‌ماه تا ۱۷اردیبهشت‌ماه خبر داد. در این طرح اعتبار خرید ۱۱ قلم کالابرگی از ۱۲۰هزار تومان به ۲۲۰هزار تومان افزایش خواهد یافت. طبق اعلام این وزارتخانه یک سبد ۱۱قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد (منطبق با نظر انستیتو تغذیه ایران و وزارت بهداشت) با قیمت‌های مبنای سال ۱۴۰۱ انتخاب شده است و مابه‌التفاوت آن قیمت‌ها با قیمت روز از محل یارانه جدید دولت تامین خواهد شد، بدین صورت که قیمت روز سبد مشتمل بر ١١ قلم، ۷۴۳هزار و ۷۵۰تومان بوده که خانوارهای دهک‌های اول تا هفتم درآمدی در صورت خرید بسته باید قیمت سال ۱۴۰۱ را به مبلغ ۵۲۳هزار و ۳۰۰تومان از جیب خود پرداخت کنند و مابه‌التفاوت آن تا قیمت روز به مبلغ ۲۲۰هزار و ۴۵۰تومان از محل اعتبار جدید دولت تامین می‌‌شود.
همچنین به گفته وزارت رفاه، در طرح جدید شرط ۲۰۰هزار تومان خرید از یارانه حذف شده و اعتبار تشویقی (۲۲۰هزار تومانی) علاوه بر یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰هزار تومانی فعلی بوده و خانوار یارانه‌بگیر به‌صورت مجزا یارانه نقدی خود را ماهانه دریافت خواهد کرد. مبلغ حمایتی دولت به‌صورت اعتبار در حساب سرپرست خانوار تخصیص یافته و در زمان خرید و متناسب با میزان خرید مصرف می‌شود. خانوار می‌تواند اقلام طرح را در سقف وزنی و کالایی تعریف‌شده خرید کند و امکان جابه‌جایی اعتبار بین گروه‌های کالایی مقدور نبوده؛ به‌عنوان مثال با اعتبار برنج امکان خرید روغن وجود ندارد و فقط برای گروه لبنیات (شیر، پنیر و ماست) امکان‌پذیر است. ضمنا یارانه هر قلم غذایی به‌صورت مجزا پرداخت خواهد شد. همچنین یازده قلم کالای اساسی شامل گوشت مرغ، گوشت قرمز، برنج، روغن، ماکارونی، شیر، پنیر، ماست، قند و شکر، تخم‌مرغ و حبوبات است.
علاوه بر این دهک‌های یک تا هفت درآمدی، مشمول اعتبار جدید بوده و یارانه‌بگیران این دهک‌ها می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌های عضو طرح ملی کالابرگ الکترونیک، نسبت به خرید اقلام اساسی و بهره‌مندی از این حمایت تشویقی اقدام کنند. متقاضیان استفاده از کالابرگ الکترونیکی می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌های طرف قرارداد شبکه ملی اعتبار (۲۱۰هزار فروشگاه خُرد و فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق‌کوروش، جانبو، هفت، دیلی‌مارکت، گندم، هایپرفامیلی، وال‌مارکت، محسن، مینومارت، ترقی و فروشگاه‌های اینترنتی اسنپ مارکت و دیجی کالا) نسبت به خرید اقلام اساسی اقدام کنند. این اعتبار به صورت تشویقی بوده و فقط در صورت خرید محصولات کالابرگی از فروشگاه‌های منتخب به فرد اعطا می‌شود. همچنین باید در همان ماه مصرف شده و اعتبار به ماه‌های آینده منتقل نخواهد شد.
بار مالی ۱۷همتی طرح جدید
نکته مهم در این رابطه این است که اجرای طرح کالابرگ هشدارهای بسیاری را از سوی کارشناسان دریافت کرده بود. دلیل این موضوع دست زدن به ابتکاراتی مانند پرداخت ما‌به‌التفاوت قیمت‌های روز با اردیبهشت ۱۴۰۱ و مشخص نبودن منابع این طرح است. حال با افزایش ۱۰۰هزار تومانی یارانه برای ۷ دهک جامعه، بار مالی این طرح افزایش بیشتری خواهد یافت. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد در صورتی که جمعیت ۷ دهک جامعه را معادل ۶۰میلیون نفر در نظر بگیریم، افزایش ۱۰۰هزار تومانی برای جمعیت مذکور معادل بار مالی ۶هزار میلیارد تومانی در هر ماه خواهد بود. به گزارش دنیای اقتصاد، در صورت تداوم ۳ماهه این طرح، بار مالی این طرح در مجموع به ۱۸هزار میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. این در حالی است که با وجود پیش‌بینی کسری منابع هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه بودجه ۱۴۰۳، برای چنین طرح‌های امتیازی هم منابعی معرفی نشده است.