«معدن» در گرگ‏‏‌ومیش توافق

همزمان با تحولات بازارهای جهانی، رفع تحریم‌‌‌های بین‌المللی می‌تواند نه تنها از بار نوسانات ارزی بکاهد، بلکه کمبودهای زیرساختی و بحران انرژی را کمرنگ و مسیر آینده این صنعت را تغییر دهد.
تاثیر تحولات جهانی بر صنعت سنگ آهن و فولاد
علی لواف مدیر بازرگانی یک شرکت معدنی بر نقش حیاتی مذاکرات تجاری در آینده صنایع بالادستی فولاد تاکید کرد. به گفته او، اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، صنایع بالادستی فولاد با مشکلات جدی مواجه خواهند شد، زیرا تامین‌‌‌کنندگان بزرگ کنسانتره و سنگ آهن اکنون با بحران متریال و کمبود مواد اولیه دست و پنجه نرم می‌کنند. لواف در تحلیل بازار جهانی بیان کرد: جنگ تعرفه‌‌‌ای، قیمت سنگ آهن را در محدوده ۱۰۰ دلار ثابت نگه خواهد داشت. همزمان، چین در مسیر کاهش تولید قرار گرفته، زیرا به سمت توسعه فولاد سبز حرکت می‌کند و وابستگی خود را به تامین‌‌‌کنندگان سنتی مانند استرالیا و برزیل کاهش می‌دهد.
این کارشناس با اشاره به کلان‌‌‌پروژه‌‌‌های در دست اجرا در چین گفت: با راه‌‌‌اندازی آن در سال ۲۰۲۶، نیاز چین به واردات کمتر شده و جنگ تعرفه‌‌‌ای شدت می‌‌‌گیرد. این تحول می‌تواند صادرات کشورمان را افزایش دهد، در حالی که همزمان مصرف داخلی و نیاز صنایع فولاد ما نیز رو به رشد است. لواف هشدار داد که عدم دستیابی به توافق و تداوم بحران‌های کنونی، افزایش نرخ ارز را به دنبال خواهد داشت، اما این امر می‌تواند به افزایش حجم تولید محصولات بالادستی فولاد منجر شود. وی همچنین به وضعیت انرژی در صنایع معدنی پرداخت و گفت: صنایع کوچک با ظرفیت حدود ۱۰۰‌هزار تن، روزانه با محدودیت برق از ساعت ۹ تا ۱۱ صبح مواجه هستند. کیفیت تعامل کارخانه‌‌‌ها با شرکت‌‌‌ برق استان می‌تواند در مدیریت قطعی‌‌‌ها تاثیرگذار باشد، اما هنوز دستورالعمل مشخصی به شکل قانون یا ابلاغیه رسمی تدوین نشده است.
لواف درباره سودآوری کنسانتره بیان کرد: این بخش همچنان جذابیت خود را حفظ کرده و از تاب‌‌‌آوری قابل‌توجهی برخوردار است. هزینه تبدیل سنگ آهن به کنسانتره در استان‌‌‌های مختلف کشورمان متفاوت است؛ در غرب هر کیلوگرم حدود ۴۸۰ تومان، در مناطق مرکزی ۶۰۰ تومان و در زنجان و اردبیل حدود ۴۰۰ تومان هزینه دارد. این قیمت‌ها تابعی از تقاضای بازار بوده و عمده مشتریان مناطق غربی، صنایع مستقر در خوزستان هستند که این اختلاف قیمت را رقم زده‌‌‌اند.
نگاه به شرق دگرگون می‌شود
تحولات بازار جهانی، چشم‌‌‌انداز صنایع معدنی ما را دگرگون می‌کند. گرایش فزاینده به فناوری‌‌‌های پاک و کاهش انتشار کربن در صنایع فولادی جهان، الگوی تقاضا برای مواد معدنی را تغییر می‌دهد. چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سنگ‌آهن جهان، برنامه‌‌‌های بلندمدتی برای کاهش وابستگی به واردات و توسعه فولاد سبز تدوین کرده که فرصت‌‌‌ها و تهدیدهای جدیدی برای صادرکنندگان کشورمان ایجاد می‌کند. کاهش ارزش ریال، مزیت رقابتی قابل‌توجهی برای صادرکنندگان ما فراهم آورده است. هزینه‌‌‌های استخراج و فرآوری در کشورمان پایین‌‌‌تر از استانداردهای جهانی است و این امر سودآوری صادرات محصولات معدنی را تضمین می‌کند.
جاده‌‌‌های ناهموار صادرات
وابستگی به بازارهای سنتی مانند چین، آسیب‌‌‌پذیری تجاری ما را افزایش داده است. کشورهای همسایه، حوزه CIS، جنوب شرق آسیا و آفریقا ظرفیت‌‌‌های بکری برای توسعه صادرات محصولات معدنی کشورمان محسوب می‌‌‌شوند که هنوز به خوبی از آنها بهره نبرده‌‌‌ایم.
زیرساخت‌‌‌های حمل‌ونقل، پاشنه آشیل دیگر صنعت معدن ماست. توسعه نامتوازن شبکه ریلی و جاده‌‌‌ای، هزینه‌‌‌های حمل داخلی را تا ۳۰‌درصد قیمت تمام شده افزایش داده و رقابت‌‌‌پذیری را کاهش می‌دهد و تکمیل کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب می‌تواند این معضل را تا حد زیادی برطرف کند. محدودیت‌های برق و گاز، بیش از ۲۰‌درصد ظرفیت تولید واحدهای فرآوری را کاهش داده است. پیش‌بینی می‌شود با افزایش ظرفیت نیروگاهی کشورمان، این محدودیت‌ها در ادامه سال ۱۴۰۴ کمتر شود، اما بهینه‌‌‌سازی مصرف انرژی همچنان ضرورتی انکارناپذیر است.
به گزارش دنیای اقتصاد،به کارگیری فناوری‌‌‌های نوین در اکتشاف، استخراج و فرآوری، کلید افزایش بهره‌‌‌وری صنایع معدنی ماست. هوش مصنوعی، پهپادهای اکتشافی، سیستم‌‌‌های مانیتورینگ آنلاین و اتوماسیون فرآیندها، آینده این صنعت را متحول خواهند کرد. پیشگامان صنعت که زودتر به این فناوری‌‌‌ها مجهز شوند، برندگان بازار آینده خواهند بود. تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر به جای صادرات مواد خام، استراتژی کلیدی برای توسعه پایدار صنعت معدن کشورمان است.