پیش از شروع هفته اخیر، آخرین کارنامه هفتگی بازارها این گونه بود؛ بورس بازدهی مثبت ۲٫۹ درصدی، دلار بازدهی مثبت ۲٫۵ درصدی، طلا بازدهی مثبت ۱٫۹ درصدی و سکه هم بازدهی مثبت ۳ درصدی.
در این شرایط پیشبینی شده بود: از ناحیه کاهش احتمالی درآمدهای نفتی، تشدید تهدید نقدینگی، در نظر گرفتن محدودیتهای احتمالی برای آینده بازار مسکن هر سه بازار ارز، طلا و سهام چشمانداز رو به صعود پیش رو خواهند داشت اما باید دید آیا اخبار FATF باعث خواهد شد که بورس از دیگر بازارها جا بماند یا اینکه روندی برعکس رخ دهد و با انتشار اخبار اطمینانبخش از FATF سرعت رشد قیمتها در بازارهای دلار و طلا فروکش کند و در بازار سهام افزایش یابد.
در عمل نیز همه بازارها همان طور که پیشبینی میشد روند مثبتی در هفته اخیر داشتند.
در نهایت طی هفته اخیر بازدهی بازارها این گونه بود: طلا بازدهی مثبت ۶ درصدی، سکه بازدهی مثبت ۵ درصدی، دلار بازدهی مثبت ۲٫۵ درصدی و بورس هم بازدهی مثبت ۴٫۲ درصدی.
اما در این شرایط که همه بازارها روند صعودی در پیش گرفتهاند، چه سیگنالهای سیاسی و اقتصادی برای بازارها قابل مشاهده است؟
یکی از مهمترین اخبار برای فعالان بازار بازگشت ایران به لیست سیاه FATF است.
گروه ویژه اقدام مالی اعلام کرده است که با توجه به اینکه ایران به کنوانسیون پالرمو و مبارزه با تامین مالی تروریسم نپیوسته، این کشور را در لیست سیاه FATF قرار میدهد. در عین حال کارگروه ویژه اقدام مالی در بخشی از بیانیه خود اعلام کرده است: کشورها باید قادر باشند خودشان اقدامات متقابلی را صرف نظر از هرگونه درخواست از سوی FATF اجرا کنند.
شاید ورود ایران به لیست سیاه FATF خبر مهمی برای فعالان بازارهای ایران باشد اما در هفته پیش رو قرار است اتفاق مهم دیگری رخ دهد و وزرای خارجی هلند و اتریش برای مذاکرات سیاسی به ایران بیایند.
با این حال، در شرایطی که قرار است وزیران امورخارجه دو کشور اتریش و هلند در راستای تلاشهای اتحادیه اروپا برای نجات توافق هستهای و همچنین کاهش تنشها بین تهران و واشنگتن به ایران سفر کنند، مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا ضمن تاکید بر تداوم سیاست فشار حداکثری علیه ایران گفت که واشنگتن آماده گفتگو با تهران در «هر زمانی» است اما لازم است ایران رفتار خود را تغییر دهد.
همزمان وزیر خارجه عمان نیز در دیدار با وزیر خارجه آمریکا مدعی شده امکان بهبود روابط ایران و آمریکا وجود دارد. علاوه بر این، صلح بین طالبان و آمریکا نیز جدیتر شده است.
اما دستور افزایش تحریمها علیه ایران توسط رئیس جمهور آمریکا و تحریم اعضای شورای نگهبان ایران را هم باید به اخبار نااطمینان بخشی مثل بازگشت ایران به لیست سیاه FAFT اضافه کرد. اما آیا اخبار مذاکرات احتمالی میتواند اثر نااطمینانی ناشی از FATF را کاهش دهد؟
اما در کنار این اخبار سیاسی چند پیام اقتصادی هم برای بازارها قابل مشاهده است. درباره بورس اعلام ۳ عرضه اولیه در اسفند ماه ۹۸ و در نظر گرفتن معافیتهای مالیاتی جدید در بورس (برای سه ابزار نوین بازار سرمایه شامل اوراق جعاله، اوراق وکالت و اوراق بیمه اتکایی) از جمله سیگنالهای امیدوار کننده است. ورود ویروس کرونا به ایران نیز از جمله اخباری است که شاید به نااطمینانیها مورد جدیدی را اضافه کند که در آن صورت میل به سرمایهگذاری در بازاری مثل طلا افزایش خواهد یافت.
بدین ترتیب بازار سهام با وجود برنامههای حمایتی سیاستگذار و برخی اخبار امیدبخش زیر سایه سنگین FATF باید کار خود را آغاز کند که احتمالا هرچند در اوایل هفته این مساله بورس را متاثر کند اما احتمالا بورس در روزهای میانی هفته روند مثبتی مجددا به خود بگیرد.
با این حال بازار ارز و طلا احتمالا اثرپذیری بیشتری نسبت به FATF از خود نشان دهند که البته در این مورد رئیس کل بانک مرکزی مطرح کرده شرایط ارزی کشور از تصمیم FATF متاثر نخواهد شد. به همین دلیل ممکن است سیاستگذار در بازار ارز کنترل را افزایش دهد اما در بازار طلا احتمالا کنترلی مثل بازار ارز وجود نداشته باشد و علاوه بر این، فشاری مثل عبور قیمت هر انس طلا از ۱۶۰۰ دلار هم نقشآفرینی کند. بنابراین به نظر میرسد بازار طلا آبستن تغییرات قیمتی بیشتری نسبت به ارز است.