قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد چالشی است که به محل مناقشه میان تولیدکنندگان و وزارت صنعت، معدن و تجارت تبدیل شده بود و اعلام این خبر شاید نقطه پایانی بر چالش‌های بازار فولاد در ماه‌های اخیر باشد و شاهد از بین رفتن نابسامانی در بازار فولاد باشیم. پیش از این تولیدکنندگان زنجیره فولاد در توافق با یکدیگر خواستار توقف قیمت‌گذاری شمش فولاد توسط دولت شده بودند. به اعتقاد آنها، نفع این قیمت‌گذاری که باید به مصرف‌کننده نهایی برسد، محقق نشده و تنها موجب آسیب‌رسانی به کل زنجیره فولاد شده است.
فعالان بخش خصوصی دخالت دولت در قیمت‌گذاری را دلیل نامتوازن بودن زنجیره فولاد دانسته و آزادسازی قیمت محصولات حلقه‌های مختلف آن را بهترین سناریو برای ایفای نقش تنظیم‌گری دولت بیان کرده‌اند. به گفته فعالان این بخش با آزادسازی قیمت‌ها و کاهش شکاف بین قیمت‌های جهانی و داخلی، اثر تعداد زیادی از این عوامل در توازن زنجیره حذف خواهد شد.
همچنین طی سال‌های اخیر دولت برای کنترل قیمت فولاد و محصولات فولادی در داخل کشور، مجموعه‌ای از اقدامات را انجام داده است که به دلیل ناکارآمدی و نتیجه بخش نبودن هر کدام از اقدامات، مجبور به صدور بخشنامه یا مصوبه دیگری شده است.
این رویه نه تنها موجب بهبود فضای کسب و کار نشده، بلکه نفعی به مصرف‌کنندگان نهایی کالاها و خدمات (مردم) نیز نرسیده است و عموما، واسطه‌ها از رانت به وجود آمده منتفع شده‌اند.
داریوش اسماعیلی در جریان بازدید از یکی از واحدهای تولیدی در سیرجان گفت: دولت به قیمت‌گذاری زنجیره فولاد وارد نمی‌شود، لذا قیمت‌گذاری سنگ‌آهن، گندله، کنسانتره و آهن اسفنجی را به بخش خصوصی سپرده است.
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در ادامه با اعلام این خبر افزود: چندی پیش نشستی با تولیدکنندگان زنجیره فولاد داشتیم که در آن نشست مشخص شد نگاه مدیران این بخش این است که در زنجیره فولاد سود عادلانه توزیع نمی‌شود، به همین منظور مقرر شد که تجدیدنظری در این اعداد و ارقام شود. وی با بیان اینکه کنسانتره ۱۶ درصد، گندله ۵/ ۲۳ درصد و آهن اسفنجی ۵۰ درصد شمش است، اظهار کرد: بخش خصوصی چهار مجموعه و تشکل را مشخص کرد که پیشنهادهای خود را برای قیمت‌گذاری زنجیره فولاد ارائه کنند که پس از دو هفته فرصت، توافق نکردند و پس از آن اختلاف نظرهایی داشتند.
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: با مدیران زنجیره فولاد جلساتی گذاشتیم، اما متاسفانه توافقی در منافع وجود ندارد و روحیه مشارکت نیز نداشتند.
وی افزود: پیشنهاد تولیدکنندگان فولاد، خانه معدن، کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران و رئیس اتاق بازرگانی ایران را داریم و نگاهمان این است که خود تولیدکنندگان توافق کنند و وزارت صنعت، معدن و تجارت را متهم به دخالت در قیمت‌گذاری زنجیره فولاد نکنند.
اسماعیلی اضافه کرد: تمامی زنجیره فولاد به یکدیگر نیاز دارند، لذا دولت به دنبال تقویت روحیه تعامل بین آنان است و به همین دلیل تاکنون برای قیمت‌گذاری ورود نکردیم و امیدواریم به وحدت نظر برسند، وگرنه تصمیم کارشناسی خود را اعلام می‌کنیم.
اظهارات مطرح شده از سوی معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر عدم توافق تولیدکنندگان در حالی است که فعالان بخش خصوصی در چهارمین نشستی که برای تعیین قیمت‌ها و نسبت‌های زنجیره فولاد برگزار شده بود بر این نکته تاکید کردند که اگر توازن مورد انتظار در کل زنجیره فولاد را برقرار کنیم، سرمایه‌گذاری و حضور در تمام بخش‌ها جذاب و توجیه‌پذیر می‌شود و در نتیجه شاهد رشد صنعت فولاد و تحقق هدف‌گذاری تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال خواهیم بود.
مدیران عامل و نمایندگان چند شرکت بزرگ فولادی و معدنی در این نشست پیشنهادهای خود را در مورد چگونگی تعیین قیمت‌ها و نسبت‌های موجود در کل زنجیره فولاد مطرح کردند و در نهایت با اتفاق نظر به این نتیجه رسیدند که دولت دست از سرکوب قیمتی بردارد، چراکه تا امروز با وجود قیمت‌گذاری دولتی، مصرف‌کننده نهایی از آن هیچ بهره‌ای نبرده است؛ درخواستی که با توجه به اظهارات بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از حدود یک هفته گذشته زمینه تحقق آن فراهم شده است، به‌طوری که در این مدت شاهد هیچ ابطال معامله‌ای از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نبوده‌ایم. این موضوع مورد تایید سایر تولیدکنندگان فولادی نیز هست، به‌طوری که فعالان این بخش با اشاره به اینکه طی هفته‌های اخیر دولت در روند قیمت‌گذاری دخالت نمی‌کند بر خروج دولت از روند قیمت‌گذاری صحه می‌گذارند.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ضمن اشاره به اینکه سیاست‌گذاری کلی قیمت‌گذاری از طریق بورس کالا مشخص می‌شود، افزود: قیمت در فضای رقابتی تعیین و کشف می‌شود.
به گفته سبحانی در ماه‌های گذشته چالش بر سر شیوه قیمت‌گذاری بود که باعث التهاب در بازار فولاد شده بود، هر چند این شیوه از سوی دولت در راستای کنترل بازار صورت می‌گرفت، اما شیوه نادرستی بود که نیاز به اصلاح داشت.
وی با اشاره به اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان متولی این بخش در ماه‌های گذشته به دفعات اقدام به ابطال معاملات کرده که این امر بازار را با مشکلات بسیاری مواجه کرده بود افزود: یکی از روش‌های اثرگذار دولت در قیمت‌گذاری ابطال معاملات بود، به‌طوری که با وجود انجام معاملات در بورس کالا و اتمام معاملات دولت ناگهان ورود می‌کرد و معامله نهایی شده را باطل می‌کرد که این امر بازار را با چالش‌های بسیاری مواجه می‌کرد، روندی که در حال حاضر متوقف شده است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه بر این نکته تاکید کرد که با توجه به توافق صورت گرفته مقرر شد دولت درخصوص ابطال معاملات ورود نکند تا به این طریق بازار به حالت عادی باز گردد؛ در این شرایط زمینه برای تعیین قیمت در بورس کالا و در فضای رقابتی فراهم خواهد شد. سبحانی بر این نکته نیز تاکید کرد که این به معنای آن نیست که نظارتی در بازار صورت نمی‌گیرد، بلکه این اقدام به این منظور صورت گرفته که قیمت‌گذاری در فضای رقابتی انجام شود.
