یکی از کاندیداهای انتخاباتی در آخرین مناظره گفته که در سهام عدالت دولت کلاهبرداری کرده، موضوع کلاهبرداری از سهامداران چیست؟ امیرحسین قاضی زاده هاشمی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گفته که در قضیه بورس با استقرار دولت سلام هم مساله کلاهبرداری که در سهام عدالت و هم در بورس شد به سرعت به نتیجه خواهد رسید.
چند روز قبل نیز ستاد انتخاباتی قاضیزاده هاشمی در جوابیهای به بانک صادرات نوشت: دولت روحانی با یک نوع کلاهبرداری سازمان یافته فرش قرمز برای ورود مردم به بورس پهن کرد و حقوقیهای دولتی در اوج شاخص بورس هزاران میلیارد تومان سهام به مردم تازه وارد فروختند که بسیاری از آنها ۷۰ درصد از دارایی خود را از دست دادهاند. موضوع کلاهبرداری از سهام عدالت چیست؟ قاضیزاده به طور مشخص نگفته که منظورش از کلاهبرداری چیست اما میتوان چند احتمال را برای پاسخ به این سوال که موضوع کلاهبرداری از سهام عدالت چیست؟ درنظر گرفت. نصف شدن برگههای سهام عدالت ۱۲ سال قبل که به حدود ۵۰ میلیون نفر سهام تخصیص داده شد، این افراد سهامدار برگههای سهام یک میلیون تومانی شدند. پارسال که فرایند آزادسازی سهام عدالت شروع شد سهامداران با کاهش ارزش سهامشان مواجه شدند. در واقع برگههای سهام عدالت یک میلیون تومانی در زمان آزادسازی نصف و حتی کمتر شد. فقط افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی برگههای سهامشان همان یک میلیون تومان باقی ماند. حتی برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی نیز سهامشان یک میلیون تومانی نبود و کمتر شد. سهامدارانی که سهامشان کم شده از همان ابتدا به این موضوع اعتراض کردند اما مسئولان پاسخی ندادند. بنابراین این موضوع به احتمال زیاد همان موضوع کلاهبرداری دولت از دارندگان سهام عدالت است. خطر دولتی شدن دوباره سهام عدالت یکی دیگر از موضوعاتی که میتوان از آن به عنوان کلاهبرداری در سهام عدالت نام برد، موضوع مدیریت سهام در روش غیرمستقیم است. حدود ۳۰ میلیون نفر سهامشان را به روش غیرمستقیم آزاد کردند. یعنی شرکتهایی با نام شرکتهای سرمایهگذاری استانی به نیابت از ۳۰ میلیون سهامدار ۴۹ شرکتی که در سبد سهام عدالت هستند را مدیریت میکنند. در این روش افراد دیگر سهامدار این شرکتهای استانی هستند نه سهام عدالت. دولت قصد داشت در اسفند گذشته مجامع سراسری شرکـتهای استانی سهام عدالت را برگزار کند که با انتقاد تند کارشناسان و مجلسیها مواجه شد. چرا که شکل برگزاری این مجامع به نحوی بود که سهام عدالت دوباره به دولت برمیگشت. افت دوباره ارزش سهام عدالت با حمایت دولت از بورس و تشویق مردم آوردن داراییهایشان به این بازار، ارزش سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی در مرداد پارسال به حدود ۲۱ میلیون تومان رسیده بود. اما در حال حاضر ارزش این سهام به کمتر از نصف رسیده است. در پایان معاملات روز گذشته ارزش سبد سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی به ۱۰ میلیون و ۲۷۶ هزار تومان رسید. سود و وام سهام عدالت همچنین در طی بیش از یک سال گذشته مسئولان بارها به سهامداران وعدههای مختلفی برای کارت اعتباری یا وام سهام عدلت دادهاند اما هیچ کدام عملی نشده است. دولت حتی در خصوص واریز سود سالانه نیز کوتاهی کرد. پس از کشمکشهای بسیار در پایان اسفند پارسال ۵۰ درصد اول سود سهام واریز شد. در حدود سه ماه امسال نیز پنج بار وعده داده شده که ۵۰ درصد دوم واریز میشود اما نشده است.