زمستان نرسیده، مصرف گاز در کشور افزایش یافت و کابوس قطع گاز و تعطیلی به جان صنعت سیمان و فولاد و صنایع مستقر در شهرکهای صنعتی افتاده است. اما سوال اصلی اینجاست که چرا کشوری که دومین ذخیره گازی جهان را در اختیار دارد با چالشی اینچنین برای تامین گاز رو به روست؟
به اعتقاد کارشناسان نبود سرمایه گذاری کافی برای توسعه صنایع نفت و گاز، قدیمی بودن تاسیسات و البته مصرف بی رویه انرژی (به خصوص در روزهای سرد سال) در کشور سه چالش جدی است که صنعت گاز ایران با آن مواجه بوده و باعث می شود زنگ خطر قطع گاز در روزهای سرد از هم اکنون به صدا در آید. براساس آخرین ترازنامه انرژی ایران (1397) که منتشر شده، صنعت گاز ایران با چالشهای جدی مواجه و نوسان نرخ ارز هم بر این چالشها افزوده است. ازجمله چالشهای این صنعت، پایین بودن ضریب بازیافت مخازن گاز، بالا بودن عمر مخازن نفت و گاز و افت تولید طبیعی آن ها، محدودیت دسترسی به منابع مالی بینالمللی، محدودیت دسترسی به فناوریهای نوین و کمبود شدید منابع مالی، برای توسعه طرحها از چالش های جدی این صنعت است. علاوه بر این ها غفلت ملی از بهینه سازی مصرف انرژی در ایران به پیچیدهتر شدن معمای تراز منفی، به ویژه در بخش گاز ایران دامن زده است. برآوردهای شورای عالی انرژی کشور از تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تا افق1420نشان میدهد که تراز منفی گاز کشور حتی با فرض اعمال سیاستهای بهینه سازی مصرف در دولت سیزدهم ادامه می یابد. سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تا افق 1420 نشان میدهد که در سال جاری میزان تولید و عرضه گاز به 812میلیون مترمکعب در روز برسد؛ درحالیکه میزان مصرف گاز، 843میلیون مترمکعب برآورد شده؛ یعنی دستکم 21.5میلیون مترمکعب کمبود گاز خواهیم داشت. زمستان سخت شهرکهای صنعتی معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران گفت: هنوز صنایع دچار محدودیت تامین گاز نشدهاند اما نگران فصل سرما هستیم، چرا که خاموشیها در فصل تابستان در صنعت و به ویژه شهرکهای صنعتی، خسارتهای بالایی به دنبال داشت و به همین دلیل همه تلاش ما این است مجدداً واحدهای مستقر در شهرک ها دچار خسارت نشوند. فتحعلی محمدزاده درباره مشکلات احتمالی صنایع در پی کمبود گاز در زمستان، اظهار کرد: هنوز مشکلی در شهرکهای صنعتی در زمینه تأمین گاز به وجود نیامده، اما جلسات مستمر در وزارت نیرو در حال برگزاری است و پیگیری میکنیم که اگر در فصل زمستان با کمبود گاز مواجه شدیم صنعت محدود نشود. وی افزود: به ویژه تاکید کردیم که نیروگاهها محدود نشوند، چرا که محدود شدن نیروگاه ها منجر به اعمال خاموشی میشود. معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران از برگزاری نشست مشترک وزارت نیرو، شرکت ملی گاز و وزارت نفت در هفتههای آینده خبر داد. در شهرکها، مازوت استفاده نمیشود این مقام مسئول همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر استفاده شهرکها از مازوت در زمان قطعی گاز، تصریح کرد: عمده واحدهای کوچک در شهرکهای صنعتی مستقر هستند که میانگین اشتغال آنها ۲۱نفر است. اما مازوت در صنایع بزرگ مثل نیروگاهها، فولاد و غیره استفاده میشود. البته به گفته وی در حاشیه نشست قبلی استفاده از مازوت در بخشی از نیروگاه ها مطرح و مقرر شد این موضوع در یک نشست سه جانبه با حضور سه وزارتخانه بررسی شود. محمدزاده با بیان اینکه به هر حال باید راهکارهای لازم اتخاذ شود که تا حد امکان بخش صنعت در اعمال محدودیت گاز دچار محدودیت و خسارت نشود، تصریح کرد: به طور کلی هنوز صنایع دچار محدودیت نشدند اما نگران فصل سرما هستیم. چرا که خاموشیها در فصل تابستان در صنعت و به ویژه شهرکهای صنعتی، خسارتهای بالایی از جمله کاهش تولید، بیکاری نیروی کار و حتی خسارت به برخی تجهیزات به دنبال داشت. به همین دلیل همه تلاش ما این است مجدداً واحدهای مستقر در شهرک ها دچار خسارت نشود که وزیر صمت هم بر آن تاکید کرده است. به گزارش ایسنا،وی افزود: در نهایت شرکت شهرکهای صنعتی به عنوان نماینده صنعت منتظر تصمیم وزارت نیرو و وزارت نفت در هفتههای آینده است. به طور کلی ما پیگیری میکنیم تا حد امکان محدودیتهای تامین برق یا گاز در بخش صنعت اعمال نشود و اگر هم اعمال شد با برنامه باشد یا به حداقل ممکن برسد. محمدرضا جولایی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران درباره سخت بودن وضعیت تامین گاز در زمستان امسال گفته است:« با ورود سامانه هایجدید سرما، اگر تغییری در روند افزایش مصرف گاز اتفاق نیفتاد، مصرف به ۶۰۰میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید که برای این فصل از سال یک رکورد جدید به شمار میرود. وزارتخانههای نفت و نیرو در تلاش هستند تا سوخت دوم را جایگزین گاز مورد نیاز نیروگاهها کنند، هم جلوی خاموشی ناشی از قطع برق را بگیرند و هم خانهها را در فصل سرما، گرم نگه دارند. با این حال روند رشد مصرف گاز نگرانکننده شده و به مرز 600میلیون مترمکعب در روز رسیده است.