زنگ خطر برای صادرات پسته به صدا درآمده است

چند روز پیش بود که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردند، تولید پسته در ده سال گذشته در جهان از ۸۰۰ هزار تن به یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن افزایش یافته است. گردش مالی این محصول نیز در دنیا از ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۱۹۹۰ به ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۲ رسیده که سهم پسته ایران از این سبد جهانی در حال کاهش است.
به گفته آن‌ها، دلایل اصلی کاهش سهم پسته ایران از سبد مشکلات اقلیمی و کمبود آب است و اگر به استاندارسازی در انبار‌ها، بسته‌بندی و عنوان‌گذاری پسته توجه نکنیم، سهم این محصول در بازار‌های جهانی از این میزان نیز کمتر می‌شود.
اما کارشناسان دلایل مهمتری را برای کاهش سهم ایران در بازار جهانی پسته عنوان می‌کنند که، بیش از همه مربوط به سیاست‌های غلط در حوزه تجارت خارجی می شود.
محمد صالحی، رئیس هیأت مدیره انجمن پسته ایران، در گفت و گو با اقتصاد آنلاین در همین ارتباط با تاکید بر وضعیت نامطلوب صادرات پسته کشور، اظهار کرد: صادرات پسته که یکی از محصولات ارزشمند بخش کشاورزی ایران است سیر نزولی به خود گرفته و با سرعت رو به کاهش است.
وی ادامه داد: به طور مثال میزان صادرات پسته از ۴۰ تا ۵۰ هزار تن در مهرماه سال گذشته به ۷ تا ۸ هزار تن در مهر ماه سالجاری کاهش یافته است.
صالحی معتقد است؛ بر خلاف ادعای مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، دلیل کاهش صادرات پسته تنها مربوط به کاهش تولید در اثر تغییرات اقلیمی و کمبود آب نیست.
به گفته وی؛ آنچه موجب افت چشمگیر صادرات پسته شده است در درجه اول مربوط به سیاستگذاری‌های غلط در تجارت خارجی و اصرار بر ادامه اجرای آن ها است.
صالحی از جمله این سیاست‌های غلط را تسویه تعهدات ارزی عنوان کرد و افزود: این سیاست موجب شده پسته ایران مشتریان پرسود خود در کشور‌های اروپایی را از دست بدهد چراکه به دلیل تحریم‌ها تجار نمی‌توانند از راه معمول ارز حاصل از صادرات پسته را به کشور برگردانند و اروپایی‌ها نیز حاضر به تن دادن به راه های غیر معمول ما به دلیل منع قانونی نیستند.
وی در پاسخ به این پرسش که مسئولان معتقدند بخش مهمی از این کاهش صادرات نتیجه کاهش تولید در اثر تغییرات اقلیمی و کمبود آب است، گفت: به رغم کاهش تولید پسته در سالجاری به دلیل سرمازدگی و سیل، کمبود تولید پسته دلیل کاهش صادرات نیست.
رئیس هیأت مدیره انجمن پسته ایران افزود: اگر سیاستگذاری‌ها در حوزه تجارت خارجی اصلاح شود به قدر کافی پسته برای تأمین نیاز مشتریان خارجی در کشور وجود دارد.
صالحی تصریح کرد: در حال حاضر ۱۵۰ هزار تن پسته در کشور به دلیل مشکلات در صادرات به اصطلاح بر روی زمین مانده است.
به باور رئیس هیأت مدیره انجمن پسته ایران، زنگ خطر برای بازار صادراتی پسته ایرانی مدت هاست به صدا درآمد است اما، مسئولان گوش شنوایی برای آن ندارند.
گفتنی است؛ بر اساس گزارش وزارت جهاد کشاورزی، سطح زیر کشت پسته در جهان در ده سال گذشته از ۷۷۰ هزار هکتار به یک میلیون یکصد هزار هکتار افزایش یافته است. ترکیه از ۴۲ هزار هکتار به ۴۰۰ هزار هکتار، آمریکا از ۵۲ هزار هکتار به ۱۵۰ هزار هکتار و چین هم از ۲۷ هزار هکتار به ۷۲ هزار هکتار افزایش سطح زیر کشت پسته داده است. این در حالی است که، در ایران ۴۳۲ هزار هکتار زیر کاشت بارور پسته و ۱۱۰ هزار هکتار نیز زیر کشت باغات جدید پسته قرار دارد.