ثبات نقش‌آفرینی صنعت در بازار کار

سهم شاغلین در گروه صنعت در سال 1401 نسبت به سال 90 دچار تغییرات زیادی نشده و همچنان حدود یک سوم جمعیت شاغل در بخش صنعت مشغول به کار هستند. سال گذشته شاغلین گروه صنعت 33.6 درصد از کل شاغلین برآورد شده اند.
این درحالی است که در سال 1401 سهم کل گروه صنعت 40 درصد برآورد شده که نسبت به سال 1390 حدودا 10 درصد کمتر است. گروه صنعت گروهی از بخش های اقتصادی شامل صنعت، معدن، نفت و گاز، انرژی و ساختمان است. در این گزارش تمایز میان گروه و زیرگروه صنعت در هر قسمت مشخص شده است.
عمده اشتغال در گروه صنعت مربوط به خود بخش صنعت است. به عوان مثال بخش نفت و گاز توانایی ایجاد اشتغال بالایی ندارد و در نتیجه افزایش یا کاهش ارزش افزوده در آن منجر به کاهش بیکاری یا کاهش اشتغال نمی‌شود.
سهم زیر گروه بخش صنعت نسبت به سال 1390 تقریبا 1.2 درصد کاهش یافته و در سال گذشته به 12.9 درصد رسیده است.
بررسی ها نشان می‌دهد که کاهش چشمگیر سهم گروه صنعت از اقتصاد منجر به کاهش سهم شاغلین این بخش نشده،چرا که عمده ترین دلیل کاهش سهم صنعت از کیک اقتصادی ایران به دلیل کاهش ارزش افزوده بخش نفت و گاز است. به عبارت دیگر سهم خود بخش صنعت از حجم اقتصاد ایران آنچنان دستخوش تغییر نشده است و از همینرو سهم این بخش از بازار کار تقریبا در همان محدوده باقی مانده است.
اشتغال یک سوم شاغلین در گروه صنعت
در سال 1390 زیر گروه صنعت حدود 14.2 درصد تولید ناخالص داخلی ایران را به خود اختصاص داده بود، درحالیکه درآمد گروه صنعت که شامل درآمد های بخش نفت و گاز نیز می شود بیش از 50 درصد از تولید کل اقتصاد را تشکیل می‌داد. همچنین در سال مذکور 33.4 درصد شاغلین اقتصاد در بخش صنعت مشغول به کار بوده اند.
با کاهش شدید درآمد های نفتی در اثر تحریم ها، سهم گروه صنعت از تولید ناخالص داخلی به 40 درصد رسیده است درحالیکه سهم زیر گروه صنعت 12.9 درصد بوده است.
بنابراین در سال 1401 درآمد های نفتی و سایر بخش های گروه صنعت مثل آب و برق و ساختمان حدود 27 درصد از کل تولیدات را تشکیل داده اند. اما اشتغال در گروه صنعت دستخوش تغییرات زیادی نشده است و حدود 33.6 درصد باقی مانده است.
ارتباط ضعیف تولیدات نفتی با بازار کار
اینکه کاهش شدید سهم درآمدهای نفتی در اقتصاد منجر به کاهش نسبت شاغلین این بخش نشده است به این معناست که بخش نفت و گاز توانایی ایجاد اشتغال زیادی ندارد.
همچنین علی رغم کاهش سهم گروه صنعت از کیک اقتصادی از 50 درصد در سال 90 به 40 در سال گذشته، نسبت شاغلین در گروه صنعت تقریبا ثابت مانده است. به عبارت دیگر کاهش 10 درصدی سهم تولیدات صنعتی منجر به تغییر مشهودی در نیروی کار نشده است چرا که این 10 درصد کاهش از ناحیه کاهش درآمد های نفتی بوده است که آن هم قابلیت ایجاد شغل بسیار پایینی دارد.