در هفتههای اخیر به نظر میرسید که توافق غیررسمی ایران با آمریکا در آستانه نهایی شدن باشد، اما آمادگی کشورهای اروپایی برای ادامه تحریمها در اکتبر میتواند نشانهای بر خلاف آن باشد...
یک منبع دیپلماتیک روز چهارشنبه به جروزالم پست گفت، طرفهای اروپایی توافق هستهای ایران، برنامهای برای فعال کردن مکانیزم ماشه پیش از انقضای ممنوعیت صادرات موشکهای بالستیک و پهپادهای ایران در ماه اکتبر ندارند. این منبع گفت که تروئیکای اروپایی- انگلیس، فرانسه و آلمان - قصد دارند پس از تاریخ انقضای تحریمهای سازمان ملل در 18 اکتبر، به اعمال تحریمهای خود علیه برنامه موشکهای بالستیک ایران ادامه دهند و «سایر اقدامات قهری» را در نظر بگیرند. به این ترتیب، کشورهای اروپایی همچنان خود را ذیل چارچوب برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد میدانند. در صورت اقدام اروپا به این کار، این اولین خواهد بود که بر اساس برجام، سازمان ملل قرار است در تاریخ مذکور ممنوعیت توسعه و تولید موشکهای بالستیک ایران و همچنین واردات و صادرات موشکها و پهپادهای با برد 300 کیلومتر یا بیشتر را لغو کند. علاوه بر این، قرار بوده که ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی دسترسی بیشتری به تاسیسات هستهای خود بدهد و اتحادیه اروپا نیز تحریمهای باقیمانده علیه برنامه هستهای ایران را لغو کند. «سایر اقدامات قهری» که این منبع گفت در ماه اکتبر اعمال میشوند، احتمالا تحریمهای دیگر اتحادیه اروپا هستند. غربیها ادعا میکند که ایران با توسعه و آزمایش موشکهای بالستیک و همچنین گسترش همکاریهای نظامی با روسیه، تحریمهایی را که قرار بود در اکتبر منقضی شود، نقض کرده است. علاوه بر این، ایران بهطور مستمر محدودیتهای مربوط به غنیسازی و ذخیره اورانیوم را که در برجام ذکر شده است، نقض کرده و به جای 3.67 درصد مجاز در توافق، اورانیوم را با خلوص 60 درصد غنیسازی کرده است. ماه گذشته، وزارت امور خارجه بریتانیا خاطرنشان کرد که آزمایشهای مکرر موشک بالستیک ایران نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است که تهران را از انجام این کار منع میکند. کشورهای غربی در بحث درباره تحریمها مردد بودهاند، در حالی که واشنگتن و تهران مشغول مذاکرات غیرمستقیم برای توافقی غیررسمی بودند که بر اساس آن ایران برنامه هستهای خود را در ازای کاهش تحریمها متوقف میکرد. در هفتههای اخیر به نظر میرسید این توافق- که دولت بایدن بهرغم تایید منابع دیپلماتیک در کشورهای مختلف، مدام آن را رد کرده است- در آستانه نهایی شدن باشد، اما آمادگی کشورهای اروپایی برای ادامه تحریمها در اکتبر میتواند نشانهای بر خلاف آن باشد.