رشد قیمت‌ها مهار می‌شود؟

در دهه گذشته تورم تولیدکننده خدمات که بیانگر افزایش در سطح هزینه‌های تولید خدمات است، با یک تاخر زمانی به هدایت تورم کل مصرف کننده منجر شده است.
برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند که به دلیل اینکه کالاهای تولیدی بخش خدمات سهم زیادی در هزینه سبد مصرفی خانوار دارند، هدایت تورم کل مصرف کننده توسط تورم تولیدکننده خدمات اتفاق عجیبی نیست.
تورم تولیدکننده خدمات، پیشران تورم مصرف‌کننده؟
به عقیده برخی کارشناسان، بررسی تغییرات تورم تولیدکننده خدمات می‌تواند تصویری کلی از میزان رشد تورم ارائه کند. بررسی تورم سالانه تولیدکننده خدمات در کنار تورم سالانه کل مصرف‌کننده در یک دهه اخیر، می‌تواند تعیین کننده صحت این موضوع باشد.
کل تولیدات در اقتصاد به سه بخش اصلی کشاورزی، صنعت و خدمات تقسیم می‌شود. بر اساس گزارش‌ها تورم تولیدکننده خدمات در بهار 1402 با نرخ 58.8 درصد ثبت شده است. این روند صعودی از سال 1395 آغاز شده و از حدود 10 درصد در سال 1395 به نزدیک 59 درصد در نخستین فصل از سال جاری رسیده است.
بررسی ها نشان می دهد تورم ثبت شده در تولیدکننده خدمات در بهار امسال به نوعی بیشترین سطح را در بازه ده ساله داشته است. قله ای که به اعتقاد برخی می تواند اثر افزایشی بر تورم مصرف کننده در سال جاری داشته باشد.
بجز سال 95 تا 96 که همبستگی این دو شاخص ضعیف بوده، مشاهده می‌شود که تورم کل مصرف کننده علی‌رغم تجربه نوساناتی، با یک تاخر زمانی در پی تورم تولیدکننده خدمات درحال حرکت است. احتمالا دلیل نوسانات بیشتر تورم کل مصرف کننده نیز، اثرپذیری این متغیر از سایر عوامل چون نرخ ارز، فشار تقاضا، انتظارات و ... است.
اما اکنون بررسی شاخص قیمت مصرف کننده به سال پایه 1400 نشان می دهد تورم بهار 1402 به صورت میانگین معادل با 52.18 درصد رقم خورده و مسیری صعودی داشته است. مسیری که البته با کنترل تورم در ماه های بعد می تواند سیری کاهشی را ثبت کند.
سهم خدمات در سبد مصرفی خانوار
سبد مصرفی خانوار شامل دوازده گروه کالای اساسی است که در این میان حدود یک سوم سبد مصرفی خانوار را کالاهای گروه خدمات تشکیل می‌دهند.
برخی از کارشناسان عقیده دارند که به دلیل وجود کالاهای مشترک در سبد مصرفی خانوار و سبد هزینه‌ای تولیدکننده خدمات، مانند هتل و رستوران، آموزش، بهداشت و درمان، حمل و نقل و سایر خدمات، وجود همبستگی بین تورم تولیدکننده خدمات با تورم کل مصرف کننده غیرعادی نیست.
با توجه به اینکه همچنان روند سالانه تورم تولیدکننده خدمات صعودی است، این احتمال وجود دارد که تورم کل سالانه مصرف کننده نیز در آینده با همین روند دچار افزایش شود. با این حال دسته ای دیگر با رد این فرضیه، معتقدند افت رشد نقدینگی در کشور می تواند هم چنان اثر کاهشی خود را بر تورم حفظ کرده و در انتهای سال با کاهش تورم مصرف کننده مواجه باشیم.