سناریوهای پیش‏‏‌روی طلا

پیمان مولوی/ تحلیلگر اقتصادی
با توجه به روند حرکت نقدینگی مبتنی بر سناریوی میانه که رشد ۳۰‌درصدی را از ابتدای امسال پیش‌بینی می‌‌‌کرد، نقدینگی ۶‌هزار و ۲۰۰‌هزار میلیارد تومانی در اسفندماه ۱۴۰۱ با ۳۰‌درصد افزایش در انتهای سال ۱۴۰۲، رکورد خلق نقدینگی را در اقتصاد ایران خواهد شکست. البته این امری دور از ذهن نیست. ساختار نقدینگی به گونه‌ای است که ما سالانه در حال رکورد زدن در خلق نقدینگی هستیم. بر همین اساس اقتصاد ایران تقاضای بیش از ۳۵میلیارد دلاری را به صورت جدی در اقتصاد تعریف خواهد کرد و این امر با رشد اقتصادی ۳درصد غیرقابل جبران خواهد بود.
عدم‌تناسب بین رشد نقدینگی و رشد پایه پولی از یک سمت و عدم‌رشد اقتصادی از سوی دیگر چیزی جز پایداری تورم را در کانال ۴۰ تا ۴۵‌درصدی به ارمغان نخواهد آورد. بر همین اساس اقتصاد ایران تورم بین ۴۰ تا ۴۵درصدی را در انتهای سال‌ ۱۴۰۲ خواهد دید. البته این امر در صورتی که چیزی شبیه به برجام باعث شود رشد اقتصادی به کانال بالای ۵‌درصد برسد، تعدیل خواهد شد. به این ترتیب با رشد نقدینگی ۳۰‌درصد و رشد اقتصادی بیش از ۵‌درصد، تورم می‌‌‌تواند وارد کانال ۳۵ تا ۴۰‌درصدی نیز شود. اما براساس ساختار اقتصادی ایران و شرایطی که در آن زندگی می‌‌‌کنیم این امر کمی دور از انتظار است. بر همین اساس، دلار که همواره رابطه‌ای بسیار معنادار با تورم در ایران دارد، شرایط خاص خود را خواهد داشت.
مابه‌التفاوت بین تورم ایران و آمریکا با تورم ۴۰درصدی در ایران و تورم ۳‌درصدی در ایالات‌متحده چیزی معادل ۳۷‌درصد مابه‌التفاوت را به ما نشان می‌دهد. بر همین اساس ریال ۳۷‌درصد در سال ۱۴۰۲ نسبت به دوره قبل کاهش ارزش خواهد داشت. کاهش ارزش ریال به این معنی نیست که اگر متوسط ۳۶۵روزه دلار در سال گذشته چیزی در حدود ۳۶‌هزار تومان بوده است امسال به حدود ۵۰‌هزار تومان خواهد رسید؛ این یعنی دانسیته (تراکم) قیمتی در حول و حوش ۴۸ تا ۵۲‌هزار تومان متراکم خواهد بود و امکان ۱۰‌درصد بالاتر یا ۱۰‌درصد پایین‌‌‌تر از این عدد در شرایط مختلف وجود دارد. مبتنی بر این رویکرد در صورتی که پول‌‌‌های بلوکه‌‌‌شده آزاد و مجددا در بازار از آنها استفاده شود، امکان کنترل قیمت پایین‌تر از این متوسط نیز وجود دارد.
فعالان اقتصادی باید توجه داشته باشند که متوسط دلار امسال چیزی در حدود ۵۰‌هزار تومان خواهد بود و می‌‌‌توانند در دوره‌های انتهایی سال در فصل زمستان عدد بالاتری را نیز تجربه کنند؛ اما متوسط در همین حدود خواهد بود. اما در سال ۱۴۰۳ در صورت پایایی، قیمت دلار متوسط ۳۶۵روزه افزایش خواهد یافت و این روند ادامه‌دار و قطعی است؛ مگر در شرایطی که تورم در ایران کنترل شود. به عبارت دیگر اگر تورم در ایران ۳‌درصد و در آمریکا ۳‌‌درصد شود و معادل هم شوند که از دید نگارنده محال است ارزش ریال در مقابل دلار ثابت خواهد ماند. این دلار روی بازاری مانند طلا نیز تاثیرگذار خواهد بود. اما طلا فقط با قیمت دلار در ایران تعیین نمی‌شود و اونس جهانی طلا نیز دستخوش تغییراتی است.
اونس جهانی طلا در شهریورماه معادل ماه سپتامبر چیزی در حدود ۱۹۱۰دلار است که با یک سیاست انقباضی از نرخ بهره ۵/ ۵ تا ۶‌درصد طلا تضعیف خواهد شد. اما این روند تضعیف نمی‌‌‌تواند ادامه‌دار باشد؛ چون براساس برآوردهای فدرال‌رزرو در صورت توفیق در کنترل تورم و به زیر ۵/ ۲‌درصد کشیدن آن از ماه فوریه یا مارس به سمت تغییر سیاست انقباضی و اجرای سیاست انبساطی خواهد رفت و این سیاست انبساطی موجب تضعیف دلار خواهد شد. کاهش نرخ بهره فدرال‌رزرو همواره موجب کاهش ارزش دلار در مقابل سایر ارزها خواهد شد. بر همین اساس شاهد تقویت طلای جهانی از ماه مارس خواهیم بود.
منبع: دنیای اقتصاد