زنگ خطر افزایش قیمت نفت برای مهار تورم !

اینکه افزایش قیمت نفت موقتی است یا روند آن ادامه پیدا خواهد کرد،‌ سوالی است که بانک‌های مرکزی جهان از لندن گرفته تا واشنگتن، در جلسات این هفته خود درباره‌ آن بحث خواهند کرد. افزایش قیمت نفت می‌تواند باعث افزایش قیمت مصرف‌کننده شود و رشد اقتصادی را متوقف کند.
به نوشته بلومبرگ، قیمت نفت خام برنت به حدود 95 دلار به ازای هر بشکه رسیده که بالاترین قیمت آن طی 10 ماه گذشته محسوب می‌شود. ترکیب عواملی مانند کاهش صادرات نفت از سوی عربستان سعودی و روسیه به همراه چشم‌انداز اقتصادی رو به بهبود آمریکا و چین، باعث رشد قیمت نفت شده است.
افزایش قیمت نفت یک هشدار جدی و فوری برای بانک‌های مرکزی محسوب می‌شود. اگر این روند ادامه پیدا کند و قیمت نفت در سه ماه آخر 2023 به بشکه‌ای 100 دلار برسد، می‌تواند تورم آمریکا را تا 0.9 درصد افزایش دهد و تورم در منطقه یورو و بریتانیا را تا حدود 0.4 درصد بیشتر کند.
بالا رفتن سرعت تورم یک اتفاق منفی برای بازار اوراق قرضه محسوب می‌شود،‌ چراکه معامله‌گران این بازار پیش‌بینی کرده‌اند که بانک مرکزی آمریکا مجبور است نرخ بهره را برای مدت طولانی‌تری بالا نگه دارد تا شاخص قیمت مصرف‌کننده کاهش یابد. اوراق بهادار دوساله خزانه‌داری آمریکا از آغاز ماه جاری میلادی با 30 واحد افزایش ارزش همراه شده و با بالاترین قیمت خود در حدود 16 سال گذشته معامله می‌شود. اوراق بهادار در آلمان نیز در همین ماه با 25 واحد رشد روبه‌رو شد.
همه این نگرانی‌ها با یک هفته مهم برای سیاست مالی در سطح جهان همراه شده که طی آن بانک مرکزی آمریکا برای اعلام توقف افزایش نرخ بهره آماده می‌شود. همچنین بانک‌های مرکزی انگلستان، سوئد و سوئیس نیز به احتمال زیاد در روز پنجشنبه‌، افزایش نرخ بهره را متوقف کنند‌؛‌ اما انتظار نمی‌رود بانک مرکزی ژاپن در روز جمعه،‌ اقدامات قابل توجه و مهمی در خصوص نرخ بهره انجام دهد.
بانک مرکزی اروپا پس از افزایش نرخ بهره در هفته گذشته اعلام کرد از این پس روند افزایشی نرخ بهره متوقف می‌شود. یکی از اقتصاددان‌های ارشد پیشین این بانک، علت این تصمیم را قیمت رو به افزایش نفت خام دانسته و گفته: «مصرف‌کنندگان و خانورها به شدت نسبت به افزایش قیمت نفت و مواد غذایی حساس هستند و بنابراین ارائه سیگنالی مبنی بر توقف افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی اروپا،‌ اقدام درستی بود.»
انتظار می‌رود طی سه سال آینده، قیمت مصرف‌کننده در اروپا به طور متوسط حدود 2.4 درصد افزایش پیدا کند که بالاتر از هدف بانک مرکزی اروپا برای قیمت مصرف‌کننده است.
بانک مرکزی اسپانیا روز سه‌شنبه (28 شهریور) هشدار داد که سرعت تورم به علت افزایش قیمت نفت، بیشتر از پیش‌بینی این بانک بوده و بنابراین رشد اقتصادی این کشور طی امسال و سال آینده میلادی، ضعیف‌تر خواهد بود. این نگرانی‌ها باعث شد ارزش یورو در هفته گذشته به کمترین میزان خود در شش ماه گذشته برسد. به طور کلی، بازارها پیش‌بینی می‌کنند که اقتصاد اروپا تاب نرخ‌های بهره بالاتر را نخواهد داشت.
قاره اروپا در سال گذشته میلادی و به دنبال قطع شدن صادرات گاز روسیه با بحران روبه‌رو شد و ارزش یورو در برابر دلار آمریکا سقوط کرد. اکنون بانک مرکزی اروپا در حال برنامه‌ریزی است که در صورت افزایش بیشتر قیمت نفت و حامل‌های انرژی،‌ چگونه می‌تواند با این وضعیت را مدیریت کند.
طبق اعلام رئیس «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی»،‌ در این شرایط آسیبی که به اروپا وارد می‌شود بیشتر از آمریکا است، چراکه اروپا به واردات حامل‌های انرژی نیازمند است.
مقامات بانک مرکزی آمریکا در حالت آماده‌باش قرار دارند و هرگونه نشانه‌ای مبنی بر احتمال افزایش تورم را بررسی می‌کنند. هزینه‌های بالاتر انرژی باعث پایین آمدن قدرت خرید می‌شود و از این رو،‌ فدرال رزرو دلیل کمتری برای ادامه سیاست افزایش نرخ بهره دارد. تحلیل‌گران معتقدند شوک ناشی از افزایش قیمت نفت هنوز به مرحله‌ای نرسیده که چشم‌انداز کنونی درباره نرخ بهره را تغییر دهد.
به گزارش اقتصادنیوز، بانک‌های مرکزی در دهه 1970 میلادی تجربه تلخی از افزایش قیمت نفت دارند؛‌ در آن زمان قیمت نفت به دلیل محدود شدن ذخایر با افزایش شوکه‌کننده‌ای روبه‌رو شد و به دنبال آن، اقتصادهای برتر جهان با تورم طولانی‌مدت و کاهش رشد اقتصادی مواجه شدند.
در حال حاضر،‌ بانک‌های مرکزی نمی‎توانند کاری برای حل مشکل کمبود عرضه نفت انجام دهند،‌ اما قادرند نرخ تورم را مدیریت کنند؛‌ این مهم‌ترین تفاوت امروز با دهه 1970 است چراکه بانک‌های مرکزی تجربه بسیار بیشتری نسبت به آن دوران دارند و می‌توانند نرخ تورم را تا میزانی که هدف‌گذاری می‌کنند، کاهش دهند.