زیر و بم گرانی کالاها در اول زمستان

تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه در دی 1402 نسبت به آذر کاهش یافته است. البته این کاهش مربوط به میانگینی از تورم کل کالاهای خوراکی و غیرخوراکی است و اگر این دو گروه را به طور مجزا بررسی کنیم نتایج متفاوتی در جزئیات حاصل می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم ماهانه کالاهای «خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» نیز نسبت به آذر ماه کاهش یافته است. این اقلام شامل 11 نوع کالا است که از میان آن‌ها تنها تورم ماهانه «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» افزایش یافته است. تورم ماهانه برای سایر کالاهای خوراکی یا در سطح آذر ماه باقی مانده و یا کاهش یافته است. برای مثال، شدیدترین اُفت در این نرخ به نام «سبزیجات و حبوبات» ثبت شده است.
در سوی دیگر این طیف، کالاهای «غیرخوراکی و خدمات» قرار گرفته‌اند که تورم ماهانه آن‌ها در دی ماه نسبت به آذر افزایش یافته است. این اقلام را می‌توان به 10 گروه کلی تقسیم کرد که از میان آن‌ها تورم 6 گروه نسبت به آذر بالاتر رفته است. شدیدترین افزایش تورم ماهانه میان کالاهای غیرخوراکی نیز مربوط به «ارتباطات» بوده که به نظر می‌رسد به دلیل گران‌کردن اینترنت باشد.
افزایش تورم گوشت و اُفت شدید تورم سبزی و حبوبات
طبق تازه‌ترین گزارش مرکز آمار، تورم ماهانه از 2.9 درصد در آذر به 2.6 درصد در دی ماه سال جاری کاهش یافته است. بررسی داده‌های مربوط به ماه‌های قبل نشان می‌دهد که تورم ماهانه در آذر بیش‌تر به واسطه شوک‌هایی که به بازار مصرف وارد شده بود بالا رفته است. برای مثال، تقاضای بالا برای سبزیجات، میوه و خشکبار به دلیل فرارسیدن شب یلدا و نرسیدن کافی محصولات کشاورزی به بازارها به دلیل سرما عواملی بودند که قیمت برخی اقلام خوراکی را شدیدا افزایش داده و تورم آذر ماه را بالا بردند.
به نظر می‌رسد در دی ماه و با رفع شدن این عوامل، تورم ماهانه در کل کشور نسبت به آذر کاهش یافته است. تورم خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات از 4.1 درصد در آخرین ماه پاییز به 2.4 درصد در اولین ماه زمستانی امسال رسیده است. از میان 11 کالایی که در این گروه‌بندی جای می‌گیرد، تورم ماهانه 3 کالا ثابت مانده است. این نرخ برای یک کالا افزایشی بوده و برای سایر کالاها با کاهش مواجه شده است.
به بیان دقیق‌تر، «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» تنها کالایی بوده که تورم آن در دی نسبت به آذر بالا رفته است. این نرخ از 4.4 درصد به 5.8 درصد رسیده و بالاترین تورم ماهانه میان تمام کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانی در دی امسال محسوب می‌شود. تورم «روغن و چربی‌ها» مانند آذر منفی 0.6 درصد برآورد شده که نشان می‌دهد قیمت این کالاها در دی امسال 0.6 درصد نسبت به دی ارزان‌تر شده است.
شدیدترین اُفت تورم ماهانه نیز در گروه «سبزیجات و حبوبات» دیده شده است. تورم این کالا از 14.4 درصد در آذر به 0.2 درصد در دی ماه رسیده است.
صدرنشینی «ارتباطات» در تورم غیرخوراکی‌ها؛ ماحصل گرانی اینترنت؟
از میان 10 قلم کالای غیرخوراکی و خدماتی، تورم ماهانه 7 کالا و خدمت نسبت به آذر افزایش یافته است. شدیدترین این افزایش نیز در گروه «ارتباطات» دیده شده است. گروه ارتباطات شامل مجموعه‌ای از خدمات ارتباطی مثل تعرفه پست و هزینه تلفن است. اینترنت نیز زیرمجموعه همین گروه محسوب می‌شود. شواهد نشان می‌دهد که تورم ماهانه این کالا از 0.3 درصد در آذر به 8.2 درصد در دی ماه رسیده است. به نظر می‌رسد این جهش شدید به دلیل گران‌کردن تعرفه اینترنت همراه در اوایل زمستان امسال باشد.
به گزارش اکوایران،کالا و خدمات دیگری که تورم ماهانه آن افزایش یافته، «حمل و نقل» است. این نرخ از 0.9 درصد در آذر به 3.2 درصد در اولین ماه زمستانی امسال رسیده است. تورم ماهانه «هتل و رستوران»‌ نیز 3.2 درصد برآورد شده که 1.8 واحد درصد بالاتر از این نرخ در آذر ماه است. به نظر می‌رسد سرعت گرانی تفریح و استفاده از محصولات فرهنگی نیز با شروع زمستان بالا رفته چرا که تورم ماهانه گروه «تفریح و فرهنگ» از 1.4 در آذر به 2.5 درصد در دی ماه رسیده است. شاید بتوان گفت شناورشدن نرخ بلیط سینماها بر اساس سطح کیفیت‌ آن‌ها در اواخر پاییز امسال، بی‌تاثیر در این مسئله نباشد.