سنجش حباب بازار سکه

بررسی روند بازار سکه طلا گویای آن است که با توجه به رشد ارزش جهانی طلا و همچنین برگزاری حراج سکه از جانب بانک‌مرکزی، حباب برخی قطعات سکه طلا نسبت به ابتدای سال کاهش یافته است. اما در این میان مشاهده می‌شود که حباب ربع‌سکه تمایل چندانی به کوچک شدن ندارد. علت این امر در وجود تقاضای زیاد برای این قطع از فلز زرد عنوان می‌شود.
عدم وجود توازن میان عرضه و تقاضای یک کالا یا خدمت موجب شکل‌گیری حباب در قیمت آن می‌شود. به‌طور مثال زمانی که میزان عرضه یک کالای فرضی از حجم تقاضای آن پیشی بگیرد عرضه‌کنندگان ناچارند کالای خود را در قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی آن به‌فروش برسانند که در این شرایط می‌گوییم کالای مذکور دچار حباب قیمتی منفی شده است. یا در مثال عکس زمانی که تقاضای زیادی برای یک کالای خاص ایجاد شود و حجم عرضه‌ آن محدود باشد متقاضیان حاضرند با قیمت بالاتری نسبت به ارزش ذاتی اقدام به خرید آن کالا کنند. با توجه به شرایط تورمی اقتصاد ایران بازار سکه و طلا عمدتا با وضعیت حباب مثبت مواجه است.
فرمول کوتاه محاسبه ارزش ذاتی سکه طلا در بازار تهران برابر است با حاصل‌ضرب بهای اونس طلای جهانی در نرخ روز دلار آزاد و عدد ۰.۲۳۵۳۳۴ که این عدد یک ضریب ثابت جهت تبدیل اونس به گرم سکه طلا طرح جدید است. مابه‌التفاوت عدد مذکور و نرخ روز بازار تحت عنوان حباب سکه طلای امامی معرفی می‌شود. عوامل مختلفی می‌تواند بر بزرگ یا کوچک شدن عدد حباب موثر باشد. به‌طور مثال برگزاری حراج سکه توسط بانک‌مرکزی با افزایش حجم عرضه زمینه‌ساز کاهش حباب می‌شود. یا در طرف دیگر با افزایش سطح انتظارات تورمی و بالارفتن دست متقاضیان در بازار، میزان حباب نیز افزایش می‌یابد. دیگر عامل مهمی که می‌تواند بر کوچک شدن حباب قطعات مختلف سکه موثر باشد، افزایش بهای جهانی اونس طلا است.
در این شرایط با رشد ارزش ذاتی سکه و وجود کشش نسبت به نرخ تعادلی بازار، حباب قیمتی کوچک می‌شود. در ماه‌های اخیر به واسطه وجود ریسک درگیری‌های نظامی بین‌المللی و همچنین اتخاذ سیاست‌های پولی انبساطی از سوی دولت‌های غربی بهای جهانی اونس طلا نوسانات قابل‌توجهی را تجربه کرده است. از سوی دیگر بانک‌مرکزی نیز با افزایش عرضه زمینه‌ساز افت قیمت شاخص‌های طلایی شده است. این دو عامل ذکر شده بر روند نرخ حباب برخی قطعات سکه طلا موثر بوده است. به‌طور مثال حباب سکه طلا ضرب امامی که در سال جاری تا نیمه‌های کانال ۹ میلیون تومانی رشد کرده بود در روزهای گذشته حوالی کانال‌های ۷ و ۸ میلیون تومانی نوسان کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود رشد قیمت طلای جهانی و افزایش حجم عرضه، حباب قطعات کوچک‌تر خانواده سکه تمایلی به کوچک شدن ندارند. حباب ربع‌سکه طلا عمده معاملات بازار امسال را در کریدور ۶ میلیون تومانی یعنی بازه ۶ تا ۷ میلیون تومان سپری کرده است.
البته در معدود روزهایی از بازار تابستان این شاخص بالاتر از ۷ میلیون تومان نیز ثبت شد، اما میانگین حباب ربع‌سکه در نیم‌سال نخست ۱۴۰۳ در میانه‌های کانال ۶ میلیون تومانی است. تحلیلگران عدم تمایل حباب ربع‌سکه نسبت به کوچک شدن را در محبوبیت این کالای سرمایه‌ای می‌دانند. طلا از دیرباز تحت عنوان امن‌ترین دارایی جهت سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود. در بازار تهران اشکال مختلفی از فلز زرد وجود دارد که معتبر‌ترین و قانونی‌ترین آنها سکه‌های بانکی‌ است. با توجه به قیمت بالای سکه طلا امامی و همچنین نیم‌سکه، افرادی که مایلند با سرمایه کمتری اقدام به خرید سکه کنند روانه بازار ربع‌سکه می‌شوند. درنتیجه می‌توان گفت ربع‌سکه محبوب‌ترین برادر خانواده سکه‌های بانکی است و به‌همین دلیل افزایش بهای جهانی اونس طلا و افزایش عرضه توسط بانک‌مرکزی تاثیر چشمگیری بر میزان حباب قیمتی آن نگذاشته است.
صعود دلار به نیمه کانال ۵۹
دیروز دوشنبه ۲ مهرماه نرخ شاخص‌های ارزی در بازار آزاد تهران نوسانات مختلفی را تجربه کردند. قیمت غیررسمی هر برگ اسکناس دلار که در معاملات روز یکشنبه در نیمه نخست کانال ۵۹ هزار تومانی درجا زده‌ بود در بازار روز گذشته رشد حدودا ۳۵۰ تومانی را تجربه کرد و در رقم ۵۹ هزار و ۶۵۰ تومان معامله شد. یورو در پله سوم کانال ۶۶ هزارتومانی نوسان اندک منفی ۵۰ تومانی را تجربه کرد. پوند نیز با رشد ۱۵۰تومانی خود از مرز ۷۹هزار تومان عبور کرد. فعالان بازار سکه نیز در روز گذشته شاهد رشد دسته‌جمعی شاخص‌های این بازار بودند. همه قطعات بازار سکه روز گذشته رشد یکسان حدودا ۱۰۰ هزار تومانی را تجربه کردند.