دومینو ی جنگ تعرفه‏‌ای

به گزارش نیویورک‌‌تایمز، این تصمیم بخشی از واکنش چین به افزایش ناگهانی تعرفه‌‌های تجاری از سوی دونالد ترامپ، در اوج اختلافات اقتصادی میان دو قدرت بزرگ جهان است. در هفته‌‌های اخیر، چین محدودیت‌های شدیدی را بر صادرات شش فلز کمیاب سنگین اعمال کرده است که عمدتا در داخل این کشور پالایش می‌‌شوند. این فلزات برای تولید مغناطیس‌‌هایی استفاده می‌‌شوند که در انواع موتورهای الکتریکی، پهپادها، روبات‌‌ها، موشک‌‌ها و فضاپیماها کاربرد دارند. افزون بر آن، صادرات مغناطیس‌‌های تولیدشده در چین که سهمی نزدیک به ۹۰‌درصد از بازار جهانی را به خود اختصاص داده‌‌اند، نیز با محدودیت روبه‌‌رو شده است.
با وجود آنکه عناصر کمیاب مغناطیسی سهم کوچکی در صادرات کل چین دارند، اما تاثیر این تصمیم بر شرکای تجاری کلیدی این کشور از جمله آمریکا، ژاپن و آلمان قابل‌توجه خواهد بود. فرمان جدید چین، ارسال محموله‌‌های مربوطه در بنادر این کشور را متوقف کرده است و انتظار می‌رود تا تدوین نهایی چارچوب نظارتی جدید، این وضعیت ادامه یابد. برخی ناظران هشدار داده‌‌اند که چارچوب جدید می‌تواند به طور دائم دسترسی برخی شرکت‌ها، به‌‌ویژه پیمانکاران نظامی آمریکایی، را محدود کند. این تحولات همزمان با تصمیم دولت آمریکا برای معافیت برخی محصولات الکترونیکی از تعرفه‌‌های جدید رخ داده است، اما مواد وابسته به عناصر کمیاب همچنان مشمول محدودیت هستند. کارشناسان معتقدند، فرآیند صدور مجوزهای صادراتی برای مواد کمیاب ممکن است تا ۴۵ روز به طول بینجامد و در این مدت، ذخایر جهانی به شدت کاهش یابد. دانیل پیکارد، رئیس کمیته مشورتی عناصر حیاتی در دفتر نمایندگی تجاری آمریکا، در گفت‌‌وگو با نیویورک‌‌تایمز گفت: «آیا این ممنوعیت می‌تواند تاثیر شدیدی بر آمریکا داشته باشد؟ قطعا بله.»
جیمز لیتیانسکی، مدیرعامل شرکت، MP Materials تنها دارنده معدن و کارخانه فرآوری عناصر کمیاب در آمریکا، نیز هشدار داده است که : «با توجه به اهمیت روزافزون پهپادها و روبات‌‌ها در آینده، اکنون نهاده‌‌های حیاتی برای زنجیره تامین آمریکا کاملا مختل شده است.» در حالی که برخی شرکت‌های ژاپنی بیش از یک سال ذخایر احتیاطی دارند، بسیاری از شرکت‌های آمریکایی برای افزایش نقدینگی، ترجیح می‌دهند حجم اندکی از این مواد را در انبار نگه دارند. همزمان، قیمت دیسپروزیم اکسید، یکی از مواد کلیدی مشمول محدودیت، در بازار شانگهای به حدود ۲۰۴ دلار برای هر کیلوگرم رسیده است؛ این ماده در خارج از چین حتی گران‌‌تر نیز عرضه می‌شود.
با این‌‌حال، این محدودیت‌ها در بنادر مختلف چین به‌‌صورت یکسان اجرا نمی‌شود. برخی بنادر صادرات مغناطیس‌‌هایی با مقادیر ناچیز عناصر کمیاب سنگین را مجاز می‌‌دانند، در حالی که برخی دیگر خواهان آزمایش‌‌های دقیق‌‌تر برای اطمینان از رعایت مقررات هستند. سلطه چین بر بازار جهانی عناصر کمیاب از تسلط این کشور بر ذخایر معدنی در استان جیانگشی و قدرت تولید در شهر گانژو ناشی می‌شود؛ جایی که شرکت‌هایی مانند JL Mag و Rare-Earth تامین‌‌کننده غول‌‌های خودروسازی همچون تسلا و بی‌‌وای‌‌دی در آن فعالیت می‌کنند و نقش کلیدی در زنجیره تولید جهانی دارند.