معدن؛ پیشران اقتصاد کشور

نادعلی اسماعیلی
ایران در سه مقطع درگیر تحریم‌ها بوده است؛ دوران جنگ تحمیلی، دولت نهم و دهم و دو سال اخیر. بخش معدن کشور در هر سه دوره نقش خود را به خوبی انجام داده و توانسته شاگرد اول اقتصاد باشد. ایران کشوری مولد است که راس این پیکان بخش معدن است. شاید تحریم‌ها مشکلاتی برای بخش معدن ایجاد کرده باشد اما قطعا نتوانسته این بخش را فلج کند.
معدن نقش بسیار اساسی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند و پیشران اقتصاد کشور است و نیاز تمام صنعت حتی بخش کشاورزی را تامین می‌کند. در ایران صنعتی وجود ندارد که به معدن وابسته نباشد چرا که معدن تامین کننده مواد اولیه‌ در همه صنایع است.
با توجه به تنوع ماده‌های معدنی، بخش معدن قابلیت جایگزین شدن نفت را دارد اما متاسفانه مسوولان این موقعیت استراتژیک را قدر نمی‌دانند و با عدم مدیریت از پتانسیل این بخش نه در دوران جنگ تحمیلی، نه در هشت سال دولت نهم و دهم و نه امروز که فشارها زیاد شده، استفاده نکرده‌اند.
با نظر به اینکه مشکلاتی در تامین ماشین آلات و تجهیزات معدنی وجود داشت، تحریم‌ها برای کشور فرصتی پیش آورد که با وجود فشارهای بیشتر آمریکا بر آن شدیم مهندسی معکوس را اجرا و خودمان این ماشین‌آلات را در داخل کشور تولید کنیم. به طور مثال ظرفیت کارخانه ذوب خاتون‌آباد در تیرماه سال‌جاری 80 هزارتن بود که پایان دی ماه 98، با اورهال به 120هزار تن رسید؛ تکنولوژی این روند توسط مشاوران و مهندسان شرکت مس ساخته شد که بسیار بهینه‌تر از نمونه خارجی آن هم شده است. در این تکنولوژی هم مسائل زیست محیطی و هم سیستم‌های قدیمی خشک‌کن کنسانتره رعایت شده است لذا ما‌ توانایی بومی‌سازی قطعات، تجهیزات و ماشین‌آلات را داریم که لازمه آن اعتماد به بخش خصوصی و مهندسان و مشاوران این بخش است.
بعد از پایان دوران جنگ، توانایی ایران در ظرفیت تولید طلا، سرب و روی، مس و فولاد محدود بود که با بهبود فرآوری واحدهای صنعتی امروز شاهد این هستیم که در تمام مواد معدنی به ظرفیت‌های خوبی هم در داخل و هم در صادرات مواد معدنی دست یافته‌ایم که همه این‌ها مرهون دولت سازندگی است.دولتی که با اعتماد و حمایت‌های بی دریغ از مدیران موفق به بهبود بخشیدن به شرایط تولید شد اما متاسفانه امروز افزایش بوروکراسی‌ها و سیستم‌های نظارتی به قدری زیاد شده که تولید را فلج کرده است.