خیز بلند یوان علیه سلطه دلار

ضعف اخیر دلار به دلیل سیاست‌های تجاری غیرقابل پیش‌بینی دولت ترامپ، کسری بودجه گسترده و تهدید به تضعیف استقلال فدرال‌رزرو، فرصتی برای چین ایجاد کرده تا جایگاه پول ملی‌اش را ارتقا دهد. تلاش چین برای بین‌المللی‌کردن یوآن جدید نیست و اولین بار در سال ۲۰۰۹ آغاز شد اما بحران بازار سهام و کاهش ارزش یوآن در ۲۰۱۵ باعث خروج سرمایه و بازگشت محدودیت‌های ارزی شد.
این‌بار پکن با کنترل دقیق‌تر جریان سرمایه می‌کوشد، موفقیت پایدار داشته باشد. هدف اصلی، حفاظت صادرکنندگان از نوسانات دلار و کاهش آسیب‌پذیری در برابر تحریم‌های مالی آمریکاست. سهم یوآن در پرداخت‌های بین‌المللی(۴ درصد) و ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهان(۲ درصد) هنوز ناچیز است. با این حال، پیشرفت‌هایی محسوس حاصل شده است؛ سهم یوآن در تجارت چین از ۱۴ درصد در ۲۰۱۹ به بیش از ۳۰ درصد رسیده و بیش از نیمی از پرداخت‌های برون‌مرزی این کشور اکنون به یوآن انجام می‌شود.
چین برای افزایش گردش یوآن در خارج، بانک‌های بزرگ را ملزم کرده حداقل ۴۰ درصد از وام‌های تجاری را به یوآن ارائه دهند و شرکای تجاری را ترغیب می‌کند که این ارز را بپذیرند. پس از تحریم روسیه در ۲۰۲۲، بانک‌های چینی تقریبا تمام وام‌های جدید خارجی خود را از دلار به یوآن منتقل کردند و حجم بدهی‌های یوانی را سه برابر کردند. همچنین، چین تاکنون 4.5 تریلیون یوآن خط مبادله ارزی به ۳۲ بانک مرکزی اعطا کرده تا نوعی شبکه امنیت مالی مشابه IMF ایجاد کند و اعتماد کشورها به استفاده از یوآن افزایش یابد. از نظر زیرساخت، چین سامانه پرداخت بین‌بانکی CIPS را توسعه داده که شبیه سوئیفت است اما مستقل عمل می‌کند و اکنون بیش از ۱۷۰۰ بانک در جهان عضو آن هستند.
حجم تراکنش‌ها در ۲۰۲۴، ۴۳ درصد رشد کرد و بانک‌های تسویه یوآن در ۳۳ کشور راه‌اندازی شده‌اند. همچنین پروژه ارز دیجیتال mBridge برای دورزدن سیستم دلاری مورد توجه قرار گرفته و حتی شرکت‌های تحت تحریم از آن برای پرداخت به سهامداران خارجی استفاده کرده‌اند.برای موفقیت بلندمدت، چین باید دسترسی سرمایه‌گذاران خارجی به بازارهای مالی داخلی را بیشتر کند.
در سال جاری تعداد ابزارهای مالی در دسترس خارجی‌ها دو برابر شده و سهمیه‌های سرمایه‌گذاری برون‌مرزی افزایش یافته است. کاهش نرخ بهره و تورم منفی هزینه تامین مالی در بازارهای خارج از چین را به پایین‌ترین سطح از ۲۰۱۳ رسانده و صدور اوراق قرضه یوانی به رکورد نزدیک شده است. کشورهایی مانند مجارستان، روسیه، کنیا، برزیل و پاکستان در حال صدور اوراق یوانی یا مذاکره برای تبدیل بدهی‌های دلاری خود هستند. رئیس بانک مرکزی چین در سخنرانی اخیر خود اعلام کرده که نظام مالی جهانی به سمت چندقطبی‌شدن می‌رود و دلار در آینده ناچار به رقابت با ارزهایی مانند یوآن خواهد بود.