بررسی آخرین ویرایش طرح جامع فولاد کشور، طرح‌های در دست اجرا و طرح‌های قابل تحقق، حکایت از آن دارد که روند تولید در برخی موارد ضعف داشته و در برخی موارد دیگر حتی فراتر از برنامه حرکت کرده‌ایم.
زنجیره تولید فولاد به فرآیند تولید فولاد از استخراج سنگ‌آهن تا تولید شمش اطلاق می‌شود. به‌طور کلی این زنجیره شامل استخراج سنگ‌آهن از معدن و سپس تبدیل آن به کنسانتره و ورود آن به بخش فولادسازی و در نهایت ورود به بخش نورد است. مطالعات طرح جامع فولاد کشور با محوریت شرکت ملی فولاد ایران و ایمیدرو در سال ۹۳تهیه شد. هشت سال متوالی است که این طرح با هدف رصد کردن وضعیت بازار فولاد و ارزیابی تحقق اهداف تدوین شده پایش می‌شود. این طرح اکنون به عنوان یک سند بالادستی توسعه صنعت فولاد کشور مورد توجه ذی‌نفعان زنجیره فولاد قرار دارد. با توجه به نتایج طرح جامع فولاد پیش‌نویس سند راهبردی صنعت فولاد کشور با محوریت وزارت صنعت، معدن و تجارت در مرحله نهایی شدن است. بررسی وضعیت زنجیره فولاد و موازنه آن در سال ۹۲بر اساس ظرفیت‌های اسمی حاکی است: در آن سال در گندله با ۹میلیون تن کمبود، در کنسانتره با سه‌میلیون و ۱۰۰هزار تن کمبود و در آهن‌اسفنجی با ۴۰۰هزار تن کمبود مواجه بودیم، اما موازنه زنجیره فولاد در سال ۹۹حاکی از مازاد ۴۰۰هزار تنی در تولید کنسانتره سنگ‌آهن، مازاد ۱۴میلیون و ۸۰۰هزار تنی در گندله و مازاد ۶میلیون و ۹۰۰هزار تنی در آهن‌اسفنجی است. طبق جدیدترین پایش طرح جامع فولاد، ظرفیت‌های ایجاد شده تا پایان سال ۹۹شامل ۳۹.۴میلیون تن ظرفیت تولید شمش فولاد، ۳۷.۱۸میلیون تن آهن اسفنجی، ۶۶.۷۵میلیون تن گندله و ۶۴.۱۱میلیون تن کنسانتره است. موازنه زنجیره در افق ۱۴۰۴ سنگ‌آهن مطابق آمار و اطلاعات واحدهای فعال و طرح‌های در دست اجرای قابل تحقق تا پایان سال ۹۹، تولید سنگ‌آهن به ۹۵میلیون تن رسیده و ۴۰میلیون تن طرح در دست اجرا و قابل تحقق در این حوزه وجود دارد. بنابراین مجموع ظرفیت در این حوزه ۱۴۵میلیون تن است که تا تحقق هدف ۱۶۷میلیون تنی در افق ۱۴۰۴، هنوز ۲۲میلیون تن کمبود وجود دارد. کنسانتره سنگ‌آهن در کنسانتره سنگ‌آهن، با توجه به تولید فعلی ۶۳میلیون تنی و ۱۹میلیون تن ظرفیتی که از طرح‌های در دست اجرا قابل تحقق است، در مجموع ظرفیت به ۸۲میلیون تن خواهد رسید. این در حالی است که ظرفیت مورد نیاز برای تحقق هدف چشم‌انداز ۷۹میلیون تن است و بنابراین سه میلیون تن مازاد در این بخش وجود دارد. کلوخه در بخش کلوخه، جمع ظرفیت واحدهای فعال ۶میلیون تن است و ۲میلیون تن طرح در دست اجرا و قابل تحقق وجود دارد. بر این اساس مجموع ظرفیت هشت میلیون تنی در این بخش دست‌یافتنی است و با توجه ظرفیت مورد نیاز هفت میلیون تنی برای تحقق هدف چشم‌انداز، یک میلیون تن اضافه ظرفیت وجود دارد. گندله در بخش گندله، ظرفیت فعلی واحدهای فعال ۶۷میلیون تن است و ۱۰میلیون تن طرح در دست اجراست که جمع ظرفیت‌ها را در این حوزه به ۷۷میلیون تن می‌رساند. بر این اسا و با توجه به نیازمندی کشور به ظرفیت ۷۵میلیون تنی برای گندله در افق چشم‌انداز، ۲میلیون تن اضافه ظرفیت در این حوزه را شاهدیم. آهن اسفنجی در بخش آهن‌اسفنجی نیز آمارها حاکی از ظرفیت فعلی ۳۶میلیون تنی و برنامه‌ریزی برای اجرای ۱۱میلیون تن ظرفیت جدید و قابل تحقق است. بنابراین جمع ظرفیت به ۵۲میلیون تن خواهد رسید و با توجه به پیش‌بینی ظرفیت ۵۲میلیون تنی در افق چشم‌انداز در این حوزه، با موازنه کامل در این بخش مواجه‌ایم. فولاد و بالاخره در بخش فولاد، ظرفیت فعلی ۳۹میلیون تن و ظرفیت طرح‌های در دست اجرا و قابل تحقق ۱۶میلیون تن است. بر این اساس جمع ظرفیت قابل تحقق ۵۵میلیون تن خواهد بود و مطابق با هدفگذاری انجام شده در افق چشم‌انداز است. پیشتر «وجیه الله جعفری» رییس هیات عامل ایمیدرو گفت: با توجه به تامین عمده سرمایه‌گذاری‌های مورد نیاز، دستیابی به اهداف چشم انداز ۱۴۰۴و تولید سالیانه ۵۵میلیون تن فولاد امکان‌پذیر است.
