محسن جلال پور فعال اقتصادی و رییس پیشین اتاق ایران در پنل تخصصی همایش «چالش‌های صنعتی شدن ایران، از حکمرانی اقتصادی تا تحولات جهانی» به تشریح موانع صنعتی شدن و دوراهی بزرگ پیش روی اقتصاد ایران پرداخت...
جلالپور با اشاره به روند توسعه اقتصادی ایران در ۵۰سال گذشته گفت: «اگر بخواهم از دیدگاه یک فعال اقتصادی به موضوع نگاه کنم، باید انقلاب صنعتی چهارم را از دریچه استارت‌آپ‌ها مورد بررسی قرار دهیم.» او با مرور دوران مختلف اقتصادی از دهه۴۰تاکنون اظهار کرد: «در دهه۴۰رشد اقتصادی خوبی با تکیه بر تجارت و ایجاد علاقه میان تجار به ورود به صنعت آغاز شد. فضای صنعتی شدن در کشور شکل گرفت و این روند تا سال۱۳۵۳ادامه یافت، زمانی که با افزایش قیمت نفت، درآمدهای نفتی به ۳میلیارد دلار رسید.» جلالپور در ادامه افزود: «پدر و مادر صنعت ما، نفت و منابع ملی هستند؛ ما صنعتی مبتنی بر نفت ساختیم.» او سپس به تحولات دهه‌های بعد اشاره کرد و گفت: «در دهه۶۰جنگ تحمیلی رخ داد و در دهه۷۰با دوره سازندگی، نگاه‌ها به نیروی جوان و ظرفیت آنها معطوف شد. پس از لغو تحریم‌ها، حرکتی جدی به سمت یک دوره جدید در اقتصاد ایران آغاز شد.در این دوره، پایه‌های اقتصاد بر اساس انقلاب صنعتی چهارم و استارت‌آپ‌ها شکل گرفت و این امکان فراهم شد که شرکت‌های داخلی در حوزه استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری کنند. اما پس از سال۹۷، با بسته شدن فضای بین‌المللی، شرایطی پیش آمد که بسیاری از جوانان و فعالان اقتصادی که توانمند شده بودند، به مهاجرت روی آوردند.» او با اشاره به این مهاجرت‌ها تاکید کرد: «در یکی از شرکت‌های ما، از ۱۲۰نیروی جوان تحصیل‌کرده، ۶۴نفر مهاجرت کردند. نیروی انسانی که می‌توانست پایه‌گذار انقلاب صنعتی چهارم باشد، از دست رفت و این فرصت بزرگ برای کشور از بین رفت.» جلالپور با ابراز نگرانی گفت: «ایران اکنون بر سر یک دو راهی قرار دارد. شرایط به‌گونه‌ای پیش می‌رود که از تحولات بزرگ در حال وقوع در جهان محروم مانده‌ایم.» دو راهی بزرگ اقتصاد ایران در این همایش همچنین تاکید شد که ایران در حال حاضر با یک دو راهی بزرگ روبه‌رو است. یکی از این مسیرها به سمت بحران‌های اجتماعی و سیاسی می‌رود و مسیر دیگر، مشابه انقلاب صنعتی انگلستان، مبتنی بر نوآوری و تجاری‌سازی اختراعات است که نتایجی پایدار برای این کشور به ارمغان خواهد آورد. ایران باید تصمیم بگیرد که کدام مسیر را انتخاب کند؛ مسیر انقلاب فرانسه که می‌تواند بحران‌هایی به دنبال داشته باشد یا مسیر انقلاب صنعتی که به رشد اقتصادی و نوآوری پایدار منجر خواهد شد. نکته مهم دیگر که در این سخنان به آن اشاره شد، تاکید بر ضرورت تغییر نگرش‌ها و سیاست‌ها در عرصه اقتصادی و صنعتی کشور است. برای پیشرفت صنعتی، ایران باید از وابستگی به منابع طبیعی و نفتی فاصله بگیرد و به سمت ایجاد یک فضای رقابتی با تکیه بر نوآوری و تحقیق و توسعه حرکت کند. همچنین، در این مسیر باید به نقش نیروی انسانی متخصص توجه بیشتری شود و شرایطی فراهم شود که افراد با توانمندی‌های بالا بتوانند در داخل کشور به فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی بپردازند و از ظرفیت‌های داخلی بهره‌برداری شود. این تغییرات نیازمند تصمیمات شجاعانه و بلندمدت است تا روند صنعتی‌شدن کشور را به‌طور موثر تسریع کند و ایران را در جایگاه رقابتی جهانی قرار دهد.
