حفر و بهرهبرداری از چاههای غیرمجاز بهعنوان یکی از عوامل اصلی افت سطح آبهای زیرزمینی، آسیبهای جبرانناپذیری به منابع آبی وارد کرده است. بر اساس آمار ارائهشده، تاکنون ۱۵۰ هزار چاه غیرمجاز شناسایی و مسدود شده است، اما این رقم باید دو برابر شود تا کنترل برداشتهای غیرمجاز به سطح مطلوب برسد...
بر اساس آمار ارائهشده، تاکنون ۱۵۰هزار چاه غیرمجاز شناسایی و مسدود شده است، اما این رقم باید دو برابر شود تا کنترل برداشتهای غیرمجاز به سطح مطلوب برسد. همچنین، بیش از ۱۴۰هزار کنتور هوشمند نصب شده که به پایش دقیقتر میزان برداشت آب کمک کرده است. در این میان، ۸۳گروه گشت و بازرسی نیز بهطور مستمر وضعیت منابع آبی کشور را رصد میکنند. بحران آب یکی از جدیترین چالشهایی است که کشور با آن مواجه است. در این میان، حفر و بهرهبرداری از چاههای غیرمجاز بهعنوان یکی از عوامل اصلی افت سطح آبهای زیرزمینی، آسیبهای جبرانناپذیری به منابع آبی وارد کرده است. این چاهها نهتنها باعث کاهش ذخایر آب زیرزمینی میشوند، بلکه با برداشت بیرویه، توازن اکولوژیکی مناطق مختلف را نیز برهم میزنند. تداوم این روند میتواند به فرونشست زمین، کاهش کیفیت آب و حتی خشک شدن سفرههای زیرزمینی منجر شود. مدیریت و برخورد قاطع با چاههای غیرمجاز، یکی از اولویتهای اساسی سیاستهای کلان در حوزه آب کشور است که نیازمند برنامهریزی دقیق و اجرای قوانین سختگیرانهتر است. یکی از دستاوردهای مهم مدیریت منابع آب، استفاده از فناوریهای نوین در پایش و نظارت است. در این باره، عبادی - مدیر کل دفتر توسعه نظامهای فنی، بهرهبرداری و دیسپاچینگ برقابی شرکت مدیریت منابع آب ایران، با اشاره به ارتقای سامانههای نظارتی اعلام کرد که تمامی فرآیندهای مرتبط با پروندههای منابع آب دیجیتالی شدهاند. بهعنوان مثال، فعالیتهای حفاری اکنون تحت نظارت سامانههای دولتی انجام میشود و گروههای گشت و بازرسی نیز از ابزارهای هوشمند برای پایش دقیقتر استفاده میکنند. در برنامه هفتم توسعه، اهداف مشخصی برای صرفهجویی و مدیریت مصرف آب تعیین شده است. یکی از این اهداف، کاهش ۱۵میلیارد مترمکعبی برداشت آب در سطح کشور است. همچنین، در بخش کشاورزی، میزان برداشت باید به ۶۵میلیارد مترمکعب کاهش یابد. برای تحقق این هدف، ۶۹محدوده مطالعاتی شناسایی شده و در صورت تمرکز بر ۸۹محدوده بحرانی، میتوان بین ۶۶تا ۷۰درصد از هدف کاهش برداشت را محقق کرد. نصب ۴۵هزار کنتور هوشمند جدید در کشور و انسداد ۵۰هزار چاه علاوه بر این، قوانین سختگیرانهتری برای برخورد با برداشتهای غیرمجاز تدوین شده است که شامل مجازات تخلیه غیرمجاز و کنترل برداشتهای مازاد بر پروانههای بهرهبرداری است. این قوانین در قالب آییننامههایی تنظیم شده و در حال تصویب نهایی در کمیسیونهای مربوطه هستند. بهگزارش ایسنا، از جمله برنامههای سال آینده میتوان به نصب کنتورهای جدید و مسدودسازی چاههای غیرمجاز اشاره کرد، بهطوری که برنامههای سال ۱۴۰۳در حوزه مدیریت منابع آب، شامل نصب ۴۵هزار کنتور جدید، مسدودسازی ۵۰هزار چاه غیرمجاز و تعدیل پروانههای برداشت آب است. این برنامهها بر اساس پیشنهادهای استانها تدوین شده و برای اجرا در سال ۱۴۰۴آماده خواهد شد.