فلز زرد در دوراهی

معاملات جهانی طلا در ابتدای سال ۲۰۲۵، با قیمت ۲۶۵۸ دلار بر اونس آغاز شد و پس از دست‌‌‌یابی به رکورد‌‌‌های تاریخی متعدد، در ماه آوریل به بالاترین قیمت همه دوران‌‌‌ها، در سطح ۳۵۰۰ دلار رسید. هفته گذشته، طلا در سطوح بالاتر از ۳۳۰۰ دلار معامله شد و در پایان هفته در قیمت ۳۳۵۰ دلار بسته شد. بر اساس گزارش منتشرشده از سوی شورای جهانی طلا، این رشد عمدتا ناشی از افت ارزش دلار آمریکا، کاهش نرخ‌‌‌های بهره و درگیری‌‌‌های نظامی در سراسر جهان رخ داده است. این گزارش همچنین سه سناریوی محتمل را در خصوص روند طلا در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ بررسی کرد.
در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، بازار جهانی طلا شاهد رشدی چشمگیر بود و قیمت این فلز گران‌‌‌بها توانست بیش از ۲۷ درصد افزایش یابد. این رشد که در برابر بسیاری از ارزهای جهان نیز بازدهی دورقمی داشت، نتیجه ترکیبی از چند عامل اساسی بود. تضعیف ارزش دلار آمریکا، تثبیت نسبی نرخ‌‌‌های بهره و فضای ژئوپولیتیک پرتنش، سه محرک اصلی این روند بودند. در کنار این‌‌‌ها، تقاضای سرمایه‌‌‌گذاران نیز به شکل بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای افزایش یافت؛ به‌‌‌ویژه از مسیر صندوق‌های ETF، بازارهای فرابورس و معاملات بورسی. حجم معاملات روزانه طلا در نیمه اول سال به ۳۲۹ میلیارد دلار رسید که بالاترین میزان ثبت‌‌‌شده در یک بازه شش‌‌‌ماهه به شمار می‌‌‌آید. همچنین، با وجود آن‌‌‌که خرید بانک‌‌‌های مرکزی به سطح رکوردی سه‌‌‌ماهه قبل نرسید، اما همچنان پرقدرت ادامه یافت.
یکی از مهم‌ترین رخدادهای سال جاری، افت شدید ارزش دلار آمریکا بود؛ افتی که از سال ۱۹۷۳ تاکنون بی‌‌‌سابقه است. این کاهش باعث شد اوراق خزانه‌‌‌داری ایالات متحده، که همواره نماد امنیت سرمایه‌‌‌گذاری بودند، با کاهش تقاضا مواجه شوند. در مقابل، صندوق‌های ETF طلا از جریان پرقدرت سرمایه‌‌‌گذاری برخوردار شدند. در پایان نیمه نخست سال، ترکیب افزایش قیمت طلا و حرکت سرمایه‌‌‌گذاران به سوی دارایی‌‌‌های امن باعث شد ارزش دارایی تحت مدیریت این صندوق‌ها به ۳۸۳ میلیارد دلار برسد و موجودی طلای آنها به ۳۶۱۶ تن افزایش یابد که بالاترین سطح از اوت ۲۰۲۲ است.
کارشناسان شورای جهانی طلا با استفاده از مدل تحلیلی بازدهی طلا نشان دادند که سه عامل کلیدی، نقش تعیین‌‌‌کننده‌‌‌ای در رشد اخیر قیمت داشته‌‌‌اند. نخست، فضای پرریسک و نامطمئن جهانی که باعث شد سرمایه‌‌‌گذاران برای پوشش ریسک به سمت طلا حرکت کنند؛ دوم، کاهش هزینه فرصت نگهداری طلا در نتیجه افت ارزش دلار و کاهش بازدهی اوراق و سوم، شتاب‌‌‌گیری روند ورود سرمایه به صندوق‌های سرمایه‌‌‌گذاری طلا. طبق بررسی‌‌‌های انجام‌‌‌شده، این عوامل به ترتیب ۴، ۷ و ۵ درصد از رشد شش‌‌‌ماهه قیمت طلا را توجیه می‌‌‌کنند.
سه سناریو برای حرکت طلا
کارشناسان شورای جهانی طلا، برای نیمه دوم سال ۲۰۲۵، سه سناریوی اصلی را پیش‌‌‌بینی می‌‌‌کنند. در سناریوی نخست که به دیدگاه غالب بازار نزدیک است، رشد اقتصاد جهانی، نسبتا ضعیف باقی خواهد ماند و تورم در سراسر جهان به دلیل اثرات گسترده‌‌‌تر تعرفه‌‌‌ها افزایش خواهد یافت. نرخ تورم در آمریکا ممکن است به حدود 2.9درصد برسد و انتظار می‌‌‌رود فدرال‌‌‌رزرو در سه‌‌‌ماهه چهارم، نرخ بهره را به میزان 0.5واحد درصد کاهش دهد. در این فضای نسبتا بی‌‌‌ثبات، پیش‌‌‌بینی می‌شود قیمت طلا در محدوده فعلی تثبیت شود و رشد ملایمی در حدود ۰ تا ۵ درصد دیگر داشته باشد. در چنین شرایطی، عوامل حمایتی مانند کاهش نرخ بهره، تداوم تقاضای سرمایه‌‌‌گذاری و خرید بانک‌‌‌های مرکزی همچنان به نفع طلا خواهند بود. با این حال، افزایش بیش از حد قیمت می‌تواند از تقاضای مصرفی بکاهد و عرضه از محل بازیافت را تقویت کند که مانعی برای رشد بیشتر قیمت خواهد بود.
در سناریوی دوم که سناریوی خوش‌‌‌بینانه‌‌‌ای برای طلا تلقی می‌شود، شرایط اقتصادی یا مالی بدتر از پیش‌‌‌بینی‌‌‌ها خواهد شد. در صورت وقوع رکود یا تشدید رکود تورمی، یعنی ترکیب تورم بالا با رشد پایین، سرمایه‌‌‌گذاران با شدت بیشتری به سمت دارایی‌‌‌های امن خواهند رفت. در این حالت، طلا نه‌‌‌تنها از کاهش نرخ‌‌‌های بهره و ضعف دلار سود می‌‌‌برد، بلکه با افزایش تقاضای بانک‌‌‌های مرکزی برای متنوع‌‌‌سازی ذخایر نیز تقویت می‌شود. در چنین شرایطی، تحلیل‌‌‌ها نشان می‌دهد طلا می‌تواند تا ۱۰ تا ۱۵ درصد دیگر افزایش یابد و بازدهی سالانه خود را به حدود ۴۰ درصد برساند. با وجود رشد چشمگیر سرمایه‌‌‌گذاری در نیمه نخست سال، موجودی فعلی صندوق‌های طلا هنوز پایین‌‌‌تر از اوج تاریخی در سال ۲۰۲۰ است و موقعیت‌‌‌های خرید در بازارهای آتی نیز فاصله زیادی با رکوردهای پیشین دارد. این موضوع نشان می‌دهد که در صورت بدتر شدن اوضاع، فضا برای ورود بیشتر سرمایه همچنان وجود دارد.
سناریوی سوم که سناریوی نزولی برای طلاست، در صورتی رخ خواهد داد که تنش‌‌‌های ژئوپولیتیک و اقتصادی به‌‌‌طور معناداری کاهش یابند و جهان به سمت عادی‌‌‌سازی روابط تجاری و ثبات اقتصادی حرکت کند. این وضعیت باعث می‌شود تمایل سرمایه‌‌‌گذاران به دارایی‌‌‌های امن مانند طلا کاهش یابد و در عوض، دارایی‌‌‌های پرریسک مورد توجه قرار گیرند. با بازگشت سرمایه به سمت اوراق خزانه‌‌‌داری آمریکا و تقویت دلار، نرخ‌‌‌های بهره واقعی نیز افزایش خواهد یافت که به کاهش تقاضای سرمایه‌‌‌گذاری در طلا منجر می‌شود. در این سناریو، پیش‌‌‌بینی می‌شود قیمت طلا تا ۱۲ تا ۱۷ درصد کاهش یابد و بازده سالانه آن به سطحی تک‌‌‌رقمی یا حداکثر دورقمی محدود شود. هرچند این کاهش با افزایش تقاضای مصرفی و کاهش بازیافت همراه خواهد شد و تا حدی از افت شدیدتر قیمت جلوگیری می‌‌‌کند.
فلز زرد در مجموع، نیمه اول سال ۲۰۲۵ را با عملکردی درخشان پشت سر گذاشته و عوامل بنیادی رشد قیمت آن همچنان قوی باقی مانده‌‌‌اند. هرچند پیش‌‌‌بینی می‌شود برخی از محرک‌‌‌های قبلی همچنان پابرجا باشند، اما مسیر پیش روی طلا وابسته به تحولاتی در زمینه تورم، سیاست‌های پولی و فضای ژئوپولیتیک خواهد بود. دیدگاه غالب بازار حاکی از تثبیت نسبی قیمت با احتمال رشد ملایم است، اما در صورت وقوع بحران‌‌‌های اقتصادی یا تشدید تنش‌‌‌ها، طلا می‌تواند رشد بزرگ دیگر را تجربه کند. در مقابل، اگر روند صلح‌‌‌آمیز و ثبات اقتصادی ادامه یابد، فشار کاهشی بر قیمت طلا افزایش خواهد یافت. به گزارش دنیای اقتصادفبا توجه به همه این احتمالات، طلا همچنان یکی از ابزارهای کلیدی برای سرمایه‌‌‌گذاران در شرایط بی‌‌‌ثباتی جهانی باقی می‌‌‌ماند و به عنوان دارایی استراتژیک، می‌تواند نقش موثری در مدیریت ریسک و تنوع‌‌‌بخشی به سبدهای سرمایه‌‌‌گذاری ایفا کند.