خوش‌نامی‌ها و بدنامی‌های مجلس یازدهم

مجلس یازدهم که با پشتوانه مشارکت ۴۲٫۷۵ درصدی کل کشور، کار خود را در هفتم خردادماه ۱۳۹۹ آغاز کرد، اول خردادماه ۱۴۰۳ به کار خود پایان داد تا 6 روز بعد؛ یعنی امروز هفتم خرداد ماه 1403 با پایان حیات سیاسی مجلس یازدهم نمایندگان منتخب این دوره از پارلمان میهمان 4 سال آینده بهارستان شوند. با توجه به انتخابات ۱۱ اسفند، بررسی عملکرد مجلس یازدهم به‌خصوص در حوزه های مختلف می تواند راهگشای اقدامات نمایندگان مجلس پیش رو باشد . اقتصادنیوز، در این گزارش نگاهی به متن و حاشیه مجلس یازدهم انداخته و پرسر و صدا ترین قوانین یا طرح های بر زمین مانده این دوره را بررسی کرده است.
با این حال مجلس یازدهم با حاشیه هایی نیز همراه بود که در این گزارش، اشاره ای به آنها نیز خواهیم داشت.
در چهار سالی که از عمر این دوره از پارلمان گذشت، هم نمایندگان و هم رئیس مجلس حواشی پرسروصدایی را پشت سر گذاشتند؛ چه زمانی که تلاش کردند رئیس دولت یازدهم و دوازدهم را استیضاح کنند و چه زمانی که نام یکی از نمایندگان به دلیل سیلی معروفش به صورت یک سرباز، ماه ها در راس چهره های جنجالی مجلس ماند.
استیضاح حسن روحانی
زمزمه استیضاح حسن روحانی در خردادماه 99 مطرح شد؛ یعنی درست در روزهای ابتدایی آغاز به کار مجلس یازدهم. این انتقادات تا مهر ماه سال 1399 ادامه یافت و گفته می شد که گروهی از نمایندگان مجلس یازدهم، با جمع آوری بیش از ۲۰۰ امضا خواهان استیضاح حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران شدند؛ موضوعی که به دلیل اجماع مخالفان روحانی در مجلس یازدهم، این شائبه را تقویت می‌کرد احتمالا هدف واقعی آنها برکناری روحانی است؛ این شائبه از آنجا تقویت می شد که اکثریت کرسی‌های مجلس یازدهم را اصولگرایان سنتی، نواصولگرایان، پایداری‌ها، احمدی‌نژادی‌ها و... بدست آورده بودند و در آن شرایط، به دست گرفتن پارلمان بهترین فرصت برای به نقد کشاندن و حتی برکناری حسن روحانی بود؛ چه آنکه صندلی ریاست مجلس یازدهم به رقیب دیرین روحانی یعنی محمدباقر قالیباف رسیده بود.
با این حال، مقام معظم رهبری در ارتباط تصویری با نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی به صورت تلویحی از این موضوع سخن گفته و تاکید کردند: «سال آخر دولتها معمولاً سال حساسی است و باید مراقبت شود که پیگیری امور به هیچ وجه سست نشود و بر همین اساس اعتقاد راسخ دارم که دولت ها باید تا روز آخر وظایف خود را انجام دهند و بعد از پایان دوره قانونی خود، امانت را با ارائه صورت وضعیت، به دولت بعدی تحویل دهند.» آنچه نمایندگان مجلس یازدهم را از ماجرای استیضاح حسن روحانی منصرف کرد، عبارت «تا روز آخر» در بیانات رهبری بود.
استیضاح فاطمی امین وزیر صمت
با این حال استیضاح روحانی تنها طرح استیضاحی نبود که نمایندگان مجلس یازدهم پیگیری کردند. آنها طرح های متعدد استیضاح را تدوین کردند اما تنها یک مورد به برکناری وزیر منجر شد؛ آن هم وزیر دولت ابراهیم رئیسی. سید رضا فاطمی امین اولین وزیر دولت سیزدهم؛ یعنی دولت ابراهیم رئیسی بود که با تیغ استیضاح از کابینه رئیسی جدا شد.
فاطمی امین اگرچه یک بار در آبان 1401 تا پای استیضاح رفت اما توانست رای اعتماد دوباره از مجلس بگیرد. با این حال تنها 6 ماه بعد از آن روز، در دهم اردیبهشت 1402 به دلیل آنچه «افزایش سرسام‌آور قیمت خودروهای داخلی، بی‌توجهی به ارتقای کیفیت آنها، جلوگیری از واردات خودرو و ایجاد بازار انحصاری و غیررقابتی» خوانده می شد، استیضاح و برکنار شد. مشکلات صنعت خودروسازی، دست‌کاری آمار، رانت‌خواری و فساد بود. پایان تلخ کار این وزیر که طی شش ماه دو بار طعم استیضاح را چشیده بود با رای عدم اعتماد 162 نماینده پایان یافت.
واگذاری خودروهای شاسی بلند به نمایندگان مجلس
البته پیش از استیضاح؛ همزمان با جدی شدن طرح نمایندگان برای برکناری فاطمی امین از وزارت صمت، احمد علیرضابیگی نماینده مجلس و از چهره های نزدیک به محمود احمدی نژاد، از اهدا خودرو خودرو شاسی بلند به برخی از نمایندگان خبر داد. آنچنان که این نماینده ادعا کرده بود، تعدادی خودرو شاسی بلند به نمایندگان یا خانواده و وابستگان آنها اهدا شده بود. او ادعا کرد که این ماجرا به استیضاح وزیر صمت مرتبط است؛ به گفته علیرضابیگی «من دیدم که این ماشین‌ها را دارند در مجلس پیاده می‌کنند و اینجا هم استیضاح وزیر صمت در جریان بود. من حق دارم بپرسم که این موضوع چه بوده است.»
البته همان با این اظهارات، واکنش های مختلفی درباره این خبر در رسانه ها منتشر شد؛ واکنش هایی که برخی در صدد انکار ماجرا بر آمدند و برخی دیگر تلاش داشتند تا درباره آن شفاف سازی کنند. با این حال، این ماجرا برای این نماینده به تشکیل پرونده قضایی منجر شد.
استعفای الیاس نادران
ازجمله حاشیه های جالب مجلس دهم ماجرای استعفای الیاس نادران است؛ استعفا در دقیقه نود! یعنی تنها کمتر از 7 ماه تا پایان دوره مجلس یازدهم. به گزارش اقتصادنیوز، نادران که سابقه 16 سال نمایندگی در 4 دوره مجلس را دارد و البته، بارها از استعفا سخن گفته بود. او سرانجام در جلسه علنی مجلس در آبان ماه 1402با لحنی اعتراضی خطاب به محمدباقر قالیباف رییس‌ پارلمان، از تقدیم نامه استعفای خود به هیات رئیسه خبر داد و خواستار قرائت نامه کناره گیری اش در صحن علنی شد. او پیشتر هم در 11 دی ماه 1401 همین ماجرا را تکرار کرده و گفته بود: «استعفایم را تقدیم هیئت رئیسه کرده‌ام که تقاضا دارم آن را قرائت کنید.» الیاس نادران، نماینده ای بود که خود را رقیب قالیباف برای کرسی ریاست هم می دید. او در انتخابات هیئت رئیسه چهارمین سال مجلس یازدهم نامزد ریاست مجلس شد و این در حالی بود که فراکسیون انقلاب اسلامی تنها گزینه ریاست مجلس را محمدباقر قالیباف اعلام کرد؛ موضوعی که به خروج الیاس نادران از این فراکسیون انجامید تا او خود را مستقل از هر فراکسیونی نامزد ریاست مجلس معرفی کند. بر اساس گزارش اقتصادنیوز او تنها توانست رای موافق 47 نماینده را به دست آورد و با این آرا میدان رقابت را به قالیباف واگذار کرد؛ رقیبی که به نظر می رسد نامزدی نادران اقدامی نمادین علیه نحوه ریاست قالیباف در مجلس بوده است.
جنجال بر سر دریافت 140 سکه طلا به عنوان رشوه به نمایندگان
جنجال دیگر را علی اکبر رائفی پور، فعال فضای مجازی ره راه انداخت؛ چهره ای که حالا لیست انتخاباتی او در تهران بیشترین نماینده را وارد مجلس دوازدهم کرده است! او پیش از آغاز رقابت های انتخاباتی مجلس دوازدهم، در بخشی از سخنان خود در یک برنامه زنده تلویزیونی در شبکه افق، مدعی فساد نمایندگان مجلس شد. او گفته بود که «یکی از نمایندگان برای آنکه درخواست یک تحقیق و تفحص را پس بگیرد، 140 سکه طلا دریافت کرده است.» به گزارش اقتصادنیوز، این ادعا آنچنان جنجالی شد که مجلس درخواست ورود دادستانی به عنوان مدعی‌العموم به موضوع را مطرح کرد. حتی این حرف ها با واکنش رئیس مجلس هم همراه شد هر چند رائفی پور پس از آن از ادعا خود کوتاه نیامد و عزم خود را جزم کرد تا در انتخابات اسفند 1402، اصولگرایان سنتی نظیر قالیباف را شکست دهد. فهرستی که از گعده ها به مدیریت رائفی پور با نام «جبهه صبح ایران» در آمد، توانست با ائتلاف با برخی گروه های اصولگرا، ترکیب نمایندگان اصولگرای تهران را تغییر دهد.
بررسی لایحه عفاف و حجاب بر اساس اصل 85
در میان جنجال های مجلس یازدهم، نام لایحه عفاف و حجاب نیز دیده می شود؛لایحه ای که با رای نمایندگان و بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی به یک کمیسیون سپرده شد تا آن را تصویب و نهایی کند. بر اساس اصل مجلس در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌کند، به صورت آزمایشی اجرا می‌شود. هشتادی و پنجی کردن لایجه عفاف و حجاب در مجلس مخالفت ها و موافقت های بسیاری در پی داشت؛ اما این لایحه در نهایت، یک روز مانده به پایان مجلس یازدهم، تایید هیئت عالی نظارت مجمع را گرفت و بعید نیست که در روزهای آتی نظر شورای نگهبان نیز درباره آن اعلام شود.
ماجرای سیلی عنابستانی به عابد اکبری پلیس راهور
یکی از حواشی بزرگ مجلس یازدهم را نماینده سبزوار رقم زد؛ علی اصغر عنابستانی. در بهمن ماه ۹۹ ادعای یک سرباز راهور به نقل محافل سیاسی تبدیل شد و توجه کاربران فضای مجازی را به خود جلب کرد. ادعای عابد اکبری ۲۲ ساله، از این قرار بود که علی‌اصغر عنابستانی، نماینده مردم سبزوار در مجلس به دلیل ممانعت سرباز وظیفه از عبور اتومبیلش از مسیر خط ویژه به صورت آن سرباز سیلی زده است؛ ادعایی که در فیلم منتشر شده از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی تهران چندان قابل تشخیص نبود اما چندین شاهد عینی داشت.انتشار فیلم اظهارات سرباز راهور به سرعت با واکنش منفی بسیاری از کاربران مردم و مسئولان مواجه شده و تقاضای برخورد با این نماینده مجلس مطرح شد. نهایتا" پرونده ای در هیات نظارت بر رفتار نمایندگان و در دادستانی تشکیل شد که عنابستانی با گرفتن رضایت از شاکی پرونده مختومه شد.
سیسمونی گیت قالیباف!
با این همه در 4 سال گذشته، کم نبود اخباری که مستقیما محمدباقر قالیباف را نشانه می رفت؛ اخباری از زندگی خانواده او که در این 4 سال بنابر ادعای برخی، افشاگری می شد و از منظر برخی سیاسیون، با هدف سیاسی یعنی کاهش ضریب نفوذ او در مجلس مطرح می شد. یکی از آنها به فروردین سال 1401 باز می گردد؛ به ماجرای سفر همسر، دختر و داماد رئیس مجلس به ترکیه که با واکنش‌هایی مواجه شد. الیاس قالیباف پسر محمدباقر قالیباف در واکنش به هجمه های وارد شده به خانواده اش در اینستاگرام نوشت که: «آن‌ها برای خرید سیسمونی به ترکیه نرفته بودند و ناراستی‌ها و بزرگنمایی‌هایی در متن‌‎های منتشر شده وجود دارد، اما به هر صورت انجام این سفر خطایی نابخشودنی است.» او همچنین در صفحه شخصی خود در توییتر نوشته بود: «سفر به ترکیه به امید و اعتماد مردم ضربه می‌زند و زبان ضد انقلاب و بدخواهان را دراز می‌کند.» او سفر خواهر و دامادشان به ترکیه را «مخالف مشی و مرام پدرش» دانسته و گفته بود که خطای فرزند را پای پدر ننویسید.
به گزارش اقتصادنیوز، البته درست در هنگامه انتخابات مجلس دوازدهم، درحالی که محمدباقر قالیباف و اصولگرایان برای ترکیب مجلس دوازدهم برنامه می چیدند، درخواست اقامت کانادا به نام پسرش الیاس علنی شد؛ موضوعی که در کاهش آرای قالیباف بی اثر نبود.