حکایت زمین کشاورزی و باران پاییزی، قصه دلبر چشم انتظار دیدار یار است؛ داستانی که به نظر می رسد در سال جاری و همزمان با اینکه مشکلات کرونا فشارهای اقتصادی را بر کشاورزان را افزایش داده با پیچیدگی های بسیاری همراه شده است. آمارهای وزارت نیرو از کاهش 35درصدی بارش‌های جوی در روزهای نخست سال آبی جاری حکایت دارد اتفاقی که می تواند برای کشاورزان و زمین های تشنه آن ها جبران ناپذیر باشد. با گذشت دو هفته از سال آبی جدید، میزان بارندگی‌های کشور، نسبت به‌مدت مشابه سال آبی قبل کاهش چشمگیری داشته و پیش بینی های سازمان های مرتبط نشان می دهد رویه احتمالا به شکل کنونی ادامه پیدا خواهد کرد. طبق آمارهای وزارت نیرو از میان 6حوضه آبریز اصلی کشور، فقط حوضه قره‌ قوم با رشد خیره ‌کننده بارش‌ها مواجه بوده و مابقی حوضه‌ها شاهد افت 25 تا 100درصدی بارش بوده‌اند.

از ابتدای سال‌آبی جاری (اول پاییز) تاکنون  میانگین ارتفاع کل بارش‌های جوی در کشور به 1.1میلی‌ متر بوده که نسبت به ‌مدت مشابه سال قبل 35درصد و نسبت به میانگین دوره‌های مشابه در 11سال اخیر 51 درصد کاهش نشان می‌دهد که خود بیانگر شرایط سخت کشاورزی در ماه های آینده است آن هم در روزهایی که کرونا سایه سنگین خود را از کشور کوتاه نمی کند. این موضوع همچنین به کارشناسان نشان می دهد باوجود بارندگی های گسترده سال قبل و سیل در بسیاری از مناطق ایران همچنان در وضعیت خشکسالی قرار دارد.

ایران به‌واسطه قرار گرفتن در منطقه خشک و کم‌باران زمین، شاهد دوره‌های متوالی خشکسالی و ترسالی است و البته در جریان تغییرات آب‌وهوایی، طول دوره‌های خشکسالی آن به‌مرور از مدت دوره‌های ترسالی بیشتر شده است. سحر تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی کشور به خبرگزاری فارس گرفته است:«ایران 12سال در خشکسالی بوده و در 2سال اخیر بارش‌ها افزایش یافته. این بارش‌ها اندکی از آن خشکسالی 12ساله را جبران کرده است، اما این پایان خشکسالی نیست و اگر در یک دوره بلندمدت، مثلاً بازه 10ساله، بررسی کنیم، می‌بینیم که ایران همچنان در خشکسالی قرار دارد.»

نکته دیگری که تاجبخش یادآور شده است اینکه در سال آبی 99- 98، تغییرات دمایی قابل‌توجهی رخ نداده، اما دماهای حداقلی (مینیمم) در ایران نسبت به بلندمدت افزایش پیدا کرده و نسبت به میانگین بلندمدت شب‌های گرم‌تری داریم.  تجویز رئیس سازمان هواشناسی کشور برای استفاده از بارش‌ها، ذخیره‌سازی آب‌های شیرین و سطحی است. تاجبخش می‌گوید: اگر این آب‌ها در مراتع و مزارع رها شود و به سیلاب بینجامد، عملاً مزیت خاصی برای ما ندارد و نتوانسته‌ایم ذخیره‌سازی خوبی انجام دهیم، به‌خصوص که برف هم، به‌عنوان ذخیره اصلی بارش‌ها، نسبت به سال‌های گذشته با افزایش ذوب در کوهستان‌ها مواجه شده است.

بیشترین میزان بارندگی تجمعی از اول مهر 98 تا 31شهریورماه 99 با 1256.6میلی‌متر بارش به استان گیلان اختصاص داشته که نسبت به سال آبی گذشته یک درصد افزایش داشته است. در مقابل، استان یزد نیز با 110.5میلی‌متر بارش در سال آبی 99- 98، کمترین میزان بارندگی در بین استان‌های کشور را داشته که نسبت به سال آبی گذشته 9درصد کاهش را نشان می‌دهد. طبق این آمار، استان سیستان و بلوچستان با 202.1میلی‌متر بارندگی بیشترین اختلاف را با 62درصد افزایش نسبت به مقدار بارش سال آبی گذشته تجربه کرده، درحالی‌که این استان در سال آبی قبل (98-97) با 125میلی‌متر بارندگی یکی از کم‌بارش‌ترین استان‌های کشور بوده است.