خشکسالی، شاغلان کشاورزی را به کدام بخش‌ها برد؟

بر اساس آخرین داده‌های منتشر شده از بازار کار ایران، کل تعداد شاغلین اقتصاد کشور در تابستان سال جاری 23 میلیون و 778 هزار نفر برآورد شده، همچنین نسبت اشتغال نیز 37.3 درصد بوده است. به بیان دیگر حدود 37 درصد از ایرانیانی که در سن کار(15 ساله و بیشتر) قرار دارند شاغل هستند. بررسی ها نشان می دهد نرخ بیکاری در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته کاهش یافته، این در حالیست که در همین بازه زمانی نرخ مشارکت اقتصادی نیز کاهش یافته است. با توجه به همزمانی این دو اتفاق نمی توان لزوما بیان کرد که وضعیت بازار کار در اقتصاد ایران بهبود یافته، چراکه مشخص نیست چه میزان از بهبود نرخ بیکاری به علت خروج از جمعیت فعال اقتصادی و چه میزان به علت شاغل شدن بیکاران.
در میان بخش های اقتصادی بیشترین سهم از بازار کار به بخش خدمات تعلق دارد، 50.4 درصد از شاغلین ایرانی در بخش خدمات شاغل هستند، این سهم در تابستان سال گذشته 48.8 درصد بوده است. با توچه به آرام گرفتن ویروس کرونا در کشور و بهبود اوضاع اقتصادی بخش خدمات، تعدا شاغلین این بخش نیز به شکل قابل توجهی بالاتر رفته، در تابستان امسال بالغ بر نیم میلیون نفر به تعداد شاغلین بخش خدمات افزوده شده است. اما در آن سو سهم بخش خدمات از بازار کار کاهش یافته و از 17.4 درصد در تابستان سال گذشته به 15.8 درصد در تابستان امسال رسیده است. می توان بیان کرد که احتمالا این کاهش تعداد شاغلین کشاورزی ناشی از مهاجرت شغلی به سایر بخش ها است.
شاغلین بخش کشاورزی به کدام بخش ها رفته اند؟
کل تعداد شاغلین بخش کشاورزی در تابستان سال گذشته 4 میلیون و 63 هزار بوده، این تعداد در تابستان سال جاری به 3 میلیون و 763 هزار نفر رسیده است. بر این اساس تعداد شاغلین بخش کشاورزی در تابستان امسال نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 300 هزار نفر کاهش یافته است. بررسی ها نشان می دهد 84.7 درصد از شاغلین بخش کشاورزی در تابستان سال گذشته همچنان در تابستان امسال نیز در این بخش شاغل هستند، تعداد این جمعیت 3 میلیون و 442 هزار نفر محاسبه شده است. همچنین 8 درصد از تعداد شاغلین این بخش در سال جاری به بخش صنعت رفته و در آن جا مشغول به کار شده اند، جمعیت این گروه 325 هزار نفر برآورد شده.
بر اساس آمار های رسمی 7.3 درصد از کسانی که در تابستان سال گذشته در بخش کشاورزی مشغول بوده اند در تابستان سال جاری در بخش خدمات شاغل هستند، تعداد این گروه نیز 296 هزار نفر است. البته از گروه های دیگر نیز به سمت بخش کشاورزی آمده اند اما حرکت از بخش کشاورزی به سایر بخش ها قابل توجه تر بوده است. به بیان دیگر تعدادی از شاغلین بخش های صنعت و خدمات در تابستان سال گذشته در تابستان امسال به بخش کشاورزی منتقل شده اند، اما کسانی که از کشاورزی به سمت اشتغال در این دو بخش رفته بسیار بیشتر است.
بررسی ها نشان می دهد در چند فصل گذشته رشد اقتصادی بخش کشاورزی منفی بوده و از ارزش افزوده این بخش نسبت به گذشته کاسته شده تا حجم حقیقی بخش کشاورزی به شکل قابل توجهی کاهش یابد. با توجه به چندین فصل رشد منفی کشاورزی، می توان بیان کرد رکود گریبان این بخش را گرفته است. همین امر نیز باعث شده تا از رونق اشتغال نیز در این بخش کاسته شود و سهم کشاورزی از تعداد شاغلین کل اقتصاد ایران کاهش یابد. همچنین نرخ بیکاری نیز در مناطق روستایی کشور افزایش یافته در حالی که نرخ بیکاری کل کاهش پیدا کرده است. با توجه به اینکه اشتغال غالب در روستا ها کشاورزی و زراعت است، افزایش بیکاری روستایی نیز ناشی از رکود همین بخش است.