رکود در بخش ساختوساز در ایران چندمین سال متوالی خود را طی میکند. این موضوع علاوه بر اینکه به طور اختصاصی صنعت مسکن را با مشکل مواجه کرده در دیگر صنایع و مشاغل مرتبط با این بخش نیز قربانیانی داشته است...
در علم اقتصاد همهچیز به هم مربوط میشود. هر علتی، معلولی دارد و هر اتفاقی دومینوی اتفاقات بعد را به حرکت درمیآورد. زندگی در سایه اقتصاد ایران به مردم آموخته است هر عاملی ممکن است سفره آنها را کوچکتر کند و موجب بیکاری حداقل یکی از اعضای خانوار شود. در حال حاضر میانگین بیکاری جوانان در کشور دو برابر میانگین جهانی است. این مسائل غالبا از موضوعات سیاسی نشات میگیرد و کم کم راه خود را به موضوعات اقتصادی و اجتماعی باز میکند. بازار مسکن نیز از این قاعده مستثنی نیست. در حال حاضر این بازار مولد که در هر کشور بخش بزرگی از درآمدزایی را شامل میشود در ایران وضعیت مناسبی ندارد و هر روز آمار ساختوسازها نسبت به روز قبل کاهش پیدا میکند. از سویی دیگر کاهش سود حاصل از این فرآیند تا حدی کاهش پیدا کرده است که انبوهسازان ترجیح میدهند سرمایه خود را در بخش دیگری استفاده کنند. بر اساس آخرین آمارهای مرکز آمار ایران نیز تنها تعداد ۷۳۶ پروانه احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران در بهار امسال صادر شده که نسبت به فصل گذشته 50/6 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 47/2 درصد کاهش داشته است. همچنین در همان بازه زمانی تعداد 29 هزار 437 پروانه احداث ساختمان در کل کشور صادر شده که نسبت به فصل گذشته 20/4 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 15/3 درصد نزول را تجربه کرده است. این آمار نشاندهنده رکود ساخت و ساز مسکن در سال گذشته بوده است. اما کاهش مشارکت در ساخت به جز حوزه مسکن چه آثار مخربی بر دیگر مشاغل داشته است؟ تاثیر رکود مسکن بر دیگر مشاغل مختلف برای ساخت یک خانه چه از نوع آپارتمان و چه از نوع ویلایی به مصالحی برای ساخت نیاز است. همچنین مشاغلی نیز مانند مهندسان و کارگران ساختمانی مشارکت مستقیم در ساخت دارند؛ همین حالا نیز تعداد زیادی از این افراد به طور کلی از درآمدزایی شغل خود ناامید شده و به دیگر حوزهها روی آوردهاند. به طور کلی حداقل 50 نوع صنعت با صنعت ساختمانی مرتبط است. بر این اساس بررسیهای تجارتنیوز نشان میدهد اکنون کارگاههای شنشویی زیادی در سراسر کشور در معرض تعطیلی هستند. این مورد همچنین فروش مصالح ساختمانی مانند سیمان و کاشی و سرامیک را کاهش داده و این موضوع میتواند برای آنها نیز مخرب باشد. این در حالی است که صنعت سیمان و فولاد در اثر قطعی برق نیز به عنوان پایه و اساس صنعت ساختمانسازی به دلیل گرانی در شرایط مناسبی به سر نمیبرند و در این اوضاع نه تنها ساخت و ساز مسکن به وضعیت نامناسب آنها دامن میزند بلکه خرید و فروش خانه هم به دلیل گرانی، شرایط اقتصادی و توان خرید مردم کاهش داشته است. در تمام دیگر صنعتها نیز وضعیت همین گونه است و نبود ساختوساز در کنار مشکلاتی مانند قطعی گاز و برق، بسیاری از واحدهای کوچکتر را یا با شرایط بدی مواجه کرده و یا به تعطیلی کشانده است. دلایل کاهش ساخت و ساز در کشور یکی از مهم ترین دلایل رکود کنونی در بازار مسکن افزایش قیمت و تورم مصالح ساختمانی محسوب میشود که روز به روز با روند صعودی روبهرو است. از سویی دیگر قیمت زمین نیز افزایش یافته و توان خرید متقاضیان را کاهش داده است. همچنین توان خرید آپارتمان نوساز برای مردم روزبهروز روندی رو به افول را تجربه میکند. آمارهای بانک مرکزی از ماهها قبل نشاندهنده این مورد بوده که تقاضای مردم برای خرید خانههایی با سن بالاتر افزایش داشته و تمایل برای خرید آپارتمانهای نوساز پایین آمده است. به گزارش تجارتنیوز،دلیل بعدی برای کاهش ساخت و ساز عدم وضع مالیات سالانه بر املاک مسکونی است که از میزان سرمایهگذاری در ساخت مسکن کاسته است، بنابراین بازار مسکن نیاز به اهرم مالیاتی مثل وضع مالیات سالانه بر املاک نیاز دارد. اگر ساز و کار درستی برای صنعت مسکن و قوانین حاکم بر روند عرضه و تقاضای آن اندیشیده نشود و همچنین درصد تورم همواره بر مداری افزایشی قرار داشته باشد مشخص نیست این رکود تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و مسکن تحت تاثیر چه عوامل دیگری قرار خواهد گرفت.