آلودگی تصاعدی در نخلستان های بم

سوسک سرخرطومی حنایی که از مردادماه سال جاری میهمان ناخوانده نخیلات بم شده به عنوان نمادی از مرگ و نابودی باغ ها و اقتصاد این شهرستان است، این آفت با ایجاد تونل در تنه، درختان را به کام مرگ می کشاند و این موضوع نگرانی های زیادی را در دل کشاورزان و مردم منطقه ایجاد کرده است.
این در حالی است که اگر اقدامات لازم برای کنترل این آفت انجام نشود باغات خرمای بم رفته رفته از بین خواهند رفت که این موضوع، پیامدهای جدی برای اقتصاد و معیشت مردم این منطقه خواهد داشت.
به منظور جلوگیری از گسترش آفت سوسک سرخرطومی حنایی در باغ های بم، ردیابی و پایش آفت در دستور کار قرار گرفته چنانچه دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی حنایی به همراه تیمی از استان سیستان و بلوچستان که خود نزدیک به ۳۰ سال با این آفت درگیر هستند به منظور پایش بهتر آفت وارد شهرستان بم شدند.
این تیم که در ۲ روز گذشته وارد بم شد در بازدید از ۲ باغ در شهرهای بم و بروات درختان آلوده ای را شناسایی کردند که نشان از آلودگی تصاعدی در این شهرستان دارد.
مبارزه با سرخرطومی در بم به اعتبار فوری نیاز دارد
در همین ارتباط روز پنجشنبه دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی حنایی به خبرنگار ایرنا گفت: این آفت بسیار جدی که نخیلات کشور را تهدید می کند تاکنون ۶ استان را در کشور آلوده کرده و متاسفانه شهرستان بم نیز در۲ ماه اخیر آلوده شده است.
کاظم محمدپور درباره میزان اعتبار برای مبارزه با این آفت اظهارداشت: دولت در مرحله اول که از سال گذشته آغاز شد ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای استان های مختلف کشور در نظر گرفته که توزیع شد و در حال حاضر وزیر جهاد کشاورزی درخواست ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای یک دوره سه ساله داده است که انتظار می رود نهادهای بالادست این اعتبار را به تصویب برسانند.
وی بیان کرد: اما در مورد نخیلات شهرستان بم که به تازگی و در چندماه اخیر آلوده شده است اگر دیر بجنبیم آلودگی به صورت تصاعدی بالا می رود و تا فصل آینده بیشتر درختان این شهرستان به این آفت آلوده می شوند.
وی می گوید، به عنوان ستاد ملی مبارزه با آفت سرخرطومی و به دلیل تجربه ای که در استان سیستان و بلوچستان داریم، انتظار می رود، اعتبار فوری برای این شهرستان اختصاص یابد.
محمدپور اضافه کرد: باغداران باید علائم اولیه این آفت را بشناسند و با مشاهده اولین علامت‌ها موارد را به کارشناسان جهاد کشاورزی گزارش دهند تا جهاد کشاورزی کار درمان و تیمار درخت را انجام دهد.
دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی اضافه کرد: تنها روش درمانی که از ۳۰ سال قبل در کشور توصیه شده استفاده از قرص های فستوکسین به دلیل تولید گازی که دارند است.
به گفته وی این قرص ها در کنار دالان های لارو گذاشته می شوند و سپس پوشش پلاستیکی به مدت ۲ تا پنج روز دور تا دور درخت گذاشته می شود.
وی ادامه داد: زمانی که پوشش باز شد محلول سمی که یک هفته دوام داشته باشد را تهیه کرده و روی قسمت آلودگی و مابقی تنه درخت می پاشند.
محمدپور عنوان کرد: بعد از ۲ هفته از باز شدن پوشش، باغدار باید درخت را چک کند و اگر آلودگی جدیدی ایجاد نشده باشد یعنی درخت تیمار شده اما اگر بعد از ۲ هفته درخت شیره داده و بوی تعفن می دهد مجدد نیاز به پاشیدن محلول است.
وی به حضور انجمن فائو در کشور و همچنین بازدید آن ها از شهرستان بم اشاره کرد و گفت: در نشست با انجمن فائو روش هایی توصیه شد که آن تکنیک ها جدید و کاربردی نبودند و روش های سنتی که استفاده می کنیم قابل توصیه است .
به گفته وی فائو هم توصیه می کند درختان باید مداوم و پیوسته ردیابی شوند و شکار تله ها روزانه مورد ارزیابی قرار گیرد و همچنین نقشه راه داشته باشیم.
دبیر ستاد ملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی توضیح داد: با استفاده از یک استراتژی مداوم و پیوسته می توانیم این آفت را تا حد زیادی کنترل کنیم زیرا آفت ها ریشه کن نمی شوند و تنها می‌توانیم آلودگی از حالت تصاعدی خارج کنیم.
ردیاب بومی ماهر تربیت کنیم
وی می گوید مهمترین نکته این است که در هر منطقه باید ردیاب ماهر تربیت کنیم زیرا ردیاب ماهر می‌تواند درخت آلوده را تشخیص دهد درصورتی‌که باغدار به دلیل نداشتن تجربه نمی تواند کار تشخیص را انجام دهد.
محمدپور تصریح کرد: باید برای منطقه بم حداقل ۴۰ ردیاب تربیت کنیم تا ردیاب ها برای یک دوره ۲۰ تا ۳۰ ساله کار پایش و ردیابی را انجام دهند زیرا آفت از بین نمی رود.
این محقق سازمان جهاد کشاورزی افزود: عملیات ردیابی باید در ماه های حساس فصل بهار و به صورت مرتب انجام شود، اگر این کار انجام نشود آلودگی گسترش پیدا می کند.
مبارزه با آفت به اعتبار نیاز دارد
در ادامه، محمدعلی معقول رییس جهاد کشاورزی بم درباره میزان اعتبار درنظر گرفته شده برای مبارزه با این آفت گفت: آخرین اعتباری که برای شهرستان بم درنظرگرفته شد اواخر فروردین ماه سال جاری و به مبلغ یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال بود که فقط یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال آن به ما اختصاص یافت.
معقول افزود:این مبلغ برای پایش باغات است که تا ۳۰ مهرماه سال جاری ادامه دارد و بهتر است برای پایش بعدی قرارداد دیگری منعقد شود تا وقفه بین دو پایش رخ ندهد.
وی خاطرنشان کرد: بعد از جلساتی که در ماه های اخیر با حضور کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی در بم برگزار شد مقرر گردید پایش با قدرت بیشتری انجام شود
رییس جهاد کشاورزی بم اظهارداشت: از ۲۵ مهرماه با هماهنگی انجام شده با دبیرستادملی مبارزه با آفت سوسک سرخرطومی و تیمی مجرب از استان سیستان و بلوچستان با ۳۰ سال تجربه در بحث مبارزه با این آفت در منطقه حضور پیدا کردند تا پایش دقیق‌تر باغ هایی که تله ها شکار کردند و یا مشکوک به حضور آفت بوده را شروع کردیم.
وی عنوان کرد: این پایش در محدودیت زمانی ۱۴روزه انجام می شود و باغداران باید از این فرصت استفاده کنند تا بتوانیم از تجربیات این افراد استفاده کرده و پایش و تیمار درختان را توسط کارشناسان بومی خودمان انجام دهیم .
معقول اضافه کرد: شهرستان بم از آنچه که پیش بینی می کردیم از نظر وجود آفت بسیار در وضعیت وحشتناکی قرار دارد و در همین مدت ۲ روز که این تیم در این شهرستان حضور پیدا کرده در باغ هایی از شهرهای بم و بروات آفت شناسایی شد که قبلا آفتی در آن گزارش نشده بود.
به گفته وی به دلیل گسترش این آفت در یکی از باغ های شهر بروات مجبور به قطع و امحای یکی از درختان شدیم.
رییس جهادکشاورزی بم ادامه داد: باغداران پس از برداشت خرما نباید باغ خود را تا فصل گرده افشانی رها کنند و ماهانه حداقل ۲ یا سه بار باغ خود را پایش کنند و علامت های مشکوک را به جهاد کشاورزی گزارش دهند.
با گزارش اولین علامت جلوی پیشرفت آفت گرفته می‌شود
به گفته وی با گزارش اولین علامت های مشکوک می توانیم جلوی پیشرفت این آفت را در درخت گرفته و با تیمار، جان درخت را نجات دهیم.
معقول توضیح داد: عمده درختان مبتلا به آفت در فصل گرم سال هرس شده اند و توصیه می شود که باغداران هرس درخت را در فصل سرد انجام دهند و به هیچ عنوان در فصل گرما هرس درختان را انجام ندهند.
به گزارش ایرنا سطح زیرکشت باغات شهرستان بم حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ هکتار و عمدتا از رقم مضافتی است که متاسفانه این آفت نیز میزبان اصلی این نوع است.
شهر بم ۷۵۰ نخلستان دارد که با توجه به باغ شهر بودن و ثبت جهانی آن، باغ ها و نخلستان های این شهر نیز ثبت جهانی شده است اما اکنون این میراث ثبت شده درگیر آفت سوسک سرخرطومی حنایی است و می طلبد مسئولان کشوری و استانی برای جلوگیری از شیوع و انتشار این آفت تدابیر لازم را بیندیشد و اعتبار لازم را برای مبارزه با این آفت اختصاص دهند.