وضعیت راکد در صنایع فلزی

تولید فلزات پایه یکی از زیرگروه‌های اصلی بخش صنعت و معدن کشور است. منظور از فلزات پایه تمام فلزات اساسی مانند فولاد، مس، آلومینیوم، سرب و روی است که در مواد اولیه بسیاری از صنایع دیگر را تشکیل می‌دهد.
تولید فلزات پایه در یک سال اخیر بدون تغییر مانده و فروش آن 0.7 درصد افت کرده است. وضعیت صنایع فلزی و زیرگروه‌های آن را در پنج سال اخیر نمی‌توان مساعد و رو به رشد توصیف کرد.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در جدیدترین گزارش پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران تورم شاخص تولید و فروش زیرگروه‌های بخش صنعت و معدن را در بهمن ماه اعلام کرده است. این گزارش نشان می‌دهد شاخص تولید زیرگروه فلزات پایه نسبت به ماه قبل 7.6 درصد افت کرده است. اما با وجود افت تولید در مقیاس ماهانه، شاخص فروش این گروه نیز نسبت به ماه قبل 5.1 درصد رشد کرده است. همچنین در مقیاس نقطه به نقطه نیز این گروه می‌توان گفت وضعیت این گروه نسبت به سال قبل رشدی نکرده است. در زیرگروه‌های فلزات نیز پروفیل‌ها بدترین وضعیت تولید را در یک سال اخیر داشته‌اند.
تولید فلزات در یک سال اخیر رشدی نکرده است
شاخص تولید و فروش مقدار حقیقی تولید و فروش را در یک بازه زمانی محاسبه می‌کنند. مرکز پژوهش‌های مجلس این شاخص‌ها به صورت ماهانه را با استفاده از اطلاعات شرکت‌های فعال در بازار بورس محاسبه می‌کند. یکی از زیرگروه‌های صنعت گروه فلزات پایه است که اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد کشور دارد، زیرا محصولات این گروه علاوه بر مواد اولیه بودن برای صنایع دیگر، جزء کالاهای اصلی صادراتی ایران هستند و ارزآوری زیادی برای کشور دارند.
مطابق گزارش این مرکز در بهمن 1402 شاخص تولید گروه فلزات پایه نسبت به بهمن 1401 بدون تغییر مانده است و بنابراین می‌توان گفت که تولید حقیقی فلزات کشور در این یک سال رشد نکرده است. از سوی دیگر فروش این گروه نیز 0.7 درصد نسبت به سال قبل افت کرده است که نشان می‌دهد فعالان این بخش از صنعت در فروش محصولات خود نیز اندکی افت عملکرد داشته‌اند.
اما وضعیت گروه فلزات پایه را می‌توان در زیرگروه‌های آن نیز دنبال کرد. این بررسی نشان می‌دهد که بیشترین افت تولید را پروفیل‌ها و بیشترین افت فروش را شمش‌ها داشته‌اند.
افت بیش از 20 درصدی تولید پروفیل در یک سال
فلزات پایه بر اساس شکل تولید فلز به چهار زیرگروه تقسیم می‌شوند؛ پروفیل که مقاطع توخالی از فلزات است، ورق که قطعات صاف و نازک از فلزات است، شمش که بلوک‌های با اندازه مشخص از فلزات است و سایر اشکال فلزات پایه.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد در بهمن امسال نسبت به بهمن سال گذشته تولید در دو زیرگروه پروفیل و ورق افت کرده که بیشترین افت مربوط به پروفیل برابر با 20 بیش درصد کاهش بوده است. اما شمش و سایر فلزات پایه وضعیت مساعدتری در تولید داشته و با رشد همراه بوده‌اند.
در مورد فروش نیز در دو زیرگروه ورق و شمش افت اندک فروش دیده می‌شود، با این حال فروش پروفیل و سایر فلزات پایه رشد خوبی داشته است.
اما بررسی تحولات کوتاه‌مدت زیرگروه‌های فلزات حاکی از وضعیت وخیم‌تری به خصوص در سمت تولید است.
افت تولید در سه زیرگروه فلزات در یک ماه اخیر
در مقیاس ماهانه می‌توان تحولات را در بازه کوتاه‌مدت دنبال کرد. داده‌ها نشان می‌دهند در فاصله دی تا بهمن 1402 تولید در سه زیرگروه پروفیل، شمش و سایر فلزات پایه افت کرده که بیشترین افت مربوط به زیرگروه سایر فلزات پایه بوده که تولید آن نزدیک به 20 درصد در یک ماه کم شده است.
در سمت فروش اما داده‌ها وضعیت بهتری را نشان می‌دهند و رشد 5.1 درصدی فروش بخش فلزات پایه در زیرگروه‌های آن نیز مشاهده می‌شود. به طوری که سه زیرگروه ورق، شمش و سایر فلزات پایه هر یک حدود 5 درصد نسبت به ماه قبل افزایش فروش داشته‌اند. این در حالی است که فروش پروفیل‌ها نسبت به ماه قبل رشد بدون رشد مانده است.
ارزیابی وضعیت کلی صنایع فلزات؛ نه چندان مساعد
به گزارش اکو ایران، با توجه به روند ماهانه و سالانه وضعیت شرکت‌های بورسی فعال در صنعت تولید فلزات پایه به ویژه با توجه به روند رشد نقطه به نقطه این بخش، وضعیت این بخش را می‌توان پر نوسان توصیف کرد. از ابتدای سال 1398 تا کنون رشد نقطه به نقطه فروش در بسیاری در بازه‌ها منفی بوده است. بنابراین می‌توان گفت که این صنعت در سال‌های اخیر وضعیت چندان مساعدی را تجربه نکرده است. وضعیتی که با توجه به اهمیت اساسی این صنعت در اقتصاد ایران تامل برانگیز است.