آینده‌ای که همین حالا آغاز شده است

امیرشمس‌الدین سعید
رییس کانون کارآفرینی اتاق کرمان

به همت تیم توسعه بازار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان، امسال نیز گروهی از فعالان و تجار حوزه فناوری اطلاعات استان کرمان از نمایشگاه GITEX Global 2025 در دبی بازدید کردند.
این حضور، فرصتی ارزشمند برای آشنایی نزدیک‌تر با تازه‌ترین روندهای جهانی در حوزه هوش مصنوعی، رباتیک، امنیت سایبری، شهرهای هوشمند و زیرساخت‌های دیجیتال بود.

دبی، میزبان نبض فناوری جهان
دبی امسال بار دیگر میزبان یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فناوری جهان بود؛ GITEX Global 2025.
نمایشگاهی که از ۱۳ تا ۱۷ اکتبر در مرکز تجارت جهانی دبی (DWTC) برگزار شد و طبق آمار رسمی، بیش از ۶۸۰۰ شرکت از ۱۸۰ کشور، ۲۰۰۰ استارتاپ نوپا و ۱۲۰۰ سرمایه‌گذار بین‌المللی در آن حضور داشتند.
اما امسال، GITEX تنها یک نمایش فناوری نبود — بلکه ویترینی از آینده‌ای بود که همین حالا آغاز شده است.

هوش مصنوعی؛ محور اصلی گفتگوها
در سالن‌های اصلی نمایشگاه، نام «هوش مصنوعی» از هر غرفه و تابلویی شنیده می‌شد.
شعار محوری رویداد امسال «AI in Everything» بود؛ یعنی هوش مصنوعی در همه‌چیز.
غول‌های فناوری مانند Google Cloud، AWS و Microsoft راهکارهای خود را برای ترکیب مدل‌های هوش مصنوعی (Multi-LLM) معرفی کردند.
در غرفه Google Cloud، بازدیدکنندگان شاهد اجرای مستقیم پروژه‌های مبتنی بر Vertex AI بودند؛ پلتفرمی که می‌تواند چند مدل زبانی را هم‌زمان اجرا کرده و برای صنایع مختلف – از بانکداری تا آموزش – سفارشی‌سازی کند.
در یکی از نشست‌های کلیدی، سم آلتمن (مدیرعامل OpenAI) به‌صورت ویدئویی با پِنگ شیائو (مدیرعامل گروه فناوری G42) درباره مفهوم «جامعه‌های بومی هوش مصنوعی (AI-Native Societies)» گفتگو کرد.
در همین رویداد، شرکت اماراتی G42 از پروژه‌ی عظیم Stargate AI Campus رونمایی کرد؛ مرکزی که قرار است تا سال ۲۰۲۶ به یکی از بزرگ‌ترین مراکز داده‌ی هوش مصنوعی جهان تبدیل شود.

امنیت سایبری؛ از واکنش تا پیش‌بینی
امنیت سایبری یکی از محورهای پررنگ GITEX امسال بود.
شرکت‌های بین‌المللی از جمله Palo Alto Networks، Fortinet، Sophos، SentinelOne و Securden راهکارهایی را معرفی کردند که دیگر تنها بر «دفاع» تمرکز ندارند، بلکه پیش‌بینی و پیشگیری هوشمند را هدف گرفته‌اند.
در میان غرفه‌های پربازدید، شرکت روسی کسپرسکی (Kaspersky) حضوری فعال داشت و جدیدترین نسل راهکارهای امنیت سازمانی خود را برای زیرساخت‌های ابری، شبکه‌های صنعتی و کاربران سازمانی معرفی کرد.
غرفه‌ی کسپرسکی از معدود بخش‌هایی بود که بازدیدکنندگان ایرانی نیز در آن حضور داشتند و به‌صورت رسمی امکان گفت‌وگو و همکاری با نمایندگان این برند وجود داشت — نکته‌ای که نشان می‌دهد این شرکت همچنان در سطح منطقه‌ای با بازار ایران تعامل سازنده دارد.
در مقابل، در غرفه‌های ESET، McAfee و Symantec، نمایندگان شرکت‌ها به‌صراحت اعلام کردند که به دلیل محدودیت‌های تحریم، هیچ‌گونه همکاری مستقیم با ایران انجام نمی‌شود.
این تفاوت دیدگاه میان شرکت‌ها، بازتابی از واقعیت‌های بازار فناوری و فرصت‌های همکاری غیرمستقیم برای شرکت‌های ایرانی در منطقه است.
فناوری‌های XDR (تشخیص و پاسخ گسترده) و AI-SIEM نیز در این بخش توجه بسیاری را جلب کردند.
برای نمونه، در غرفه SentinelOne نسخه جدید Purple AI رونمایی شد؛ دستیار امنیتی هوشمندی که می‌تواند تهدیدها را در لحظه تحلیل کرده و به‌طور خودکار واکنش نشان دهد.
همچنین شرکت‌های ارائه‌دهنده PAM و IAM مانند Securden، مدیریت دسترسی کاربران، مدیران و پیمانکاران را به‌صورت هوشمند و قابل‌ردیابی به نمایش گذاشتند.

رباتیک و فناوری‌های انسان‌محور
یکی از بخش‌های بسیار مورد توجه در GITEX 2025، نمایش فناوری‌های رباتیک، هوش مصنوعی فیزیکی و تعامل انسان و ماشین بود.
در این بخش، شرکت‌هایی از ژاپن، کره جنوبی، چین و امارات ربات‌هایی را معرفی کردند که از مرز «ابزار» عبور کرده و به همکاران انسانی تبدیل شده‌اند.
ربات‌های خدماتی برای هتل‌ها، بیمارستان‌ها و فروشگاه‌ها، با قابلیت تشخیص احساسات چهره و پاسخ‌گویی طبیعی، توجه زیادی را جلب کردند.
ربات‌های انسان‌نما مانند Ameca از شرکت Engineered Arts بریتانیا نیز با توانایی گفت‌وگوی طبیعی با بازدیدکنندگان و تشخیص زبان بدن، یکی از جذاب‌ترین نقاط نمایشگاه بودند.
همچنین در سالن Future Mobility & Robotics، ربات‌های صنعتی با بازوهای هوشمند برای خط تولید، بسته‌بندی و حمل‌ونقل خودکار معرفی شدند.
یکی از نمونه‌های خاص، ربات چندمنظوره‌ی Unitree Go2 از چین بود که می‌تواند به‌صورت خودران در محیط‌های صنعتی حرکت کرده و داده‌های محیطی را از طریق حسگرهای LIDAR و دوربین‌های سه‌بعدی جمع‌آوری کند.
این بخش به‌خوبی نشان می‌داد که مسیر آینده‌ی فناوری، از دیجیتال‌سازی صرف به سمت ترکیب هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و رباتیک کاربردی حرکت کرده است — جایی که انسان و ربات در کنار هم کار می‌کنند، نه در رقابت با یکدیگر.

زیرساخت داده و ذخیره‌سازی هوشمند
با رشد حجم اطلاعات، تمرکز شرکت‌ها بر تاب‌آوری داده (Data Resilience) بیش از هر زمان دیگری بود.
شرکت Veeam Software با شعار «Data Resilience for All» مجموعه‌ای از راهکارهای پشتیبان‌گیری و بازیابی سریع را معرفی کرد که به‌ویژه در برابر حملات باج‌افزاری طراحی شده‌اند.
در کنار آن، Pure Storage سیستم‌های تمام‌فلش (All-Flash Storage) را به نمایش گذاشت که می‌توانند حجم عظیمی از داده را برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی در زمان کوتاه پردازش کنند.
شرکت SUSE نیز پلتفرم Cloud-Native خود را معرفی کرد که شامل Rancher، ابزارهای Observability و لینوکس سازمانی است — راهکاری کامل برای مراکز داده‌ی نسل جدید.

فناوری در خدمت کسب‌وکار
در میان ده‌ها غرفه‌ نرم‌افزاری، شرکت‌هایی مانند ManageEngine، Zoho، OneStream و Progress راهکارهای خود را برای اتوماسیون فرایندها، تحلیل داده، گزارش‌دهی مالی و توسعه نرم‌افزارهای سازمانی معرفی کردند.
در این میان، Yealink با معرفی اتاق جلسه‌ی هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی، نشان داد که حتی جلسات کاری نیز به‌زودی چهره‌ای دیجیتال‌تر خواهند داشت.

نگاهی به آینده از زاویه خاورمیانه
حضور گسترده‌ی کشورهای عربی در این نمایشگاه، به‌ویژه عربستان سعودی، قطر و امارات، نشان‌دهنده‌ی رقابت منطقه‌ای در سرمایه‌گذاری بر فناوری‌های هوشمند است.
از زیرساخت‌های ابری گرفته تا شهرهای خودران، همه‌چیز در مسیر تبدیل خاورمیانه به یکی از قطب‌های نوآوری جهانی پیش می‌رود.

جمع‌بندی
GITEX 2025 بیش از یک نمایشگاه فناوری بود؛ نقشه‌ی راهی از آینده‌ی اقتصاد دیجیتال جهان.
جایی که هوش مصنوعی از یک ابزار به زیربنای تحول اقتصادی و صنعتی تبدیل شده، امنیت به معنای هوش است نه دیوار، ربات‌ها به همکاران انسان تبدیل شده‌اند، و شهرها به موجوداتی زنده و متفکر بدل شده‌اند.
برای کشورهایی مانند ایران، این نمایشگاه یادآور این نکته است که فرصت حضور در آینده هنوز باز است — به شرط آن‌که با نگاه واقع‌گرایانه، همکاری منطقه‌ای و تمرکز بر راهکارهای بومی وارد میدان شویم.