کشمکشها بر سر تعیین حداقل دستمزد در سال جاری نیز به منوال سالهای گذشته به ضرر حداقلبگیران تمام شد؛ در آخر زور هزینهها به درآمد کارگران چربید و در همین حال تورم، سارق بزرگ جیب کارگران، روز به روز فربهتر میشود...
یک دهه پیش در چنین روزهایی، حداقل دستمزد ۶۰۹هزار تومان تعیین شد؛ در فروردین ماه سال ۱۳۹۳، این رقم در حالی تعیین شد که قیمت ارز در آن زمان ۳هزار و ۱۸تومان بود؛ به عبارتی هر کارگر ایرانی در حداقلیترین حالت ممکن ۲۰۱دلار درآمد داشت. این روزها در حالی حداقل دستمزد ۹میلیون و ۴۶۶هزار تومانی، به اسم افزایش حداقل دستمزد سرتیتر اخبار میشود که در واقع حداقل دستمزد کارگر ایرانی در یک دهه گذشته ۵۵دلار و یا ۳میلیون و ۵۴۷هزار تومان کاهش پیدا کردهاست. اگر میانگین قیمت ارز را در روزهای اخیر ۶۴هزار و ۵۰۰تومان در نظر بگیریم؛ یک کارگر برای داشتن حداقل دستمزد سال ۱۳۹۳در سال جاری باید ۱۲میلیون و ۹۶۴هزار تومان دریافتی داشته باشد. رشد قیمتی ۲۰.۵برابری در یک دهه حداقل دستمزد در ایران هر چند از نظر ریالی افزایشی 15.5 قپبرابری را تجربه کرده است که در یک دهه گذشته میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران، بیش از ۲۰برابر شدهاست؛ براساس گزارش مرکز آمار ایران، میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در پایتخت در فروردین ماه ۱۳۹۳نزدیک به ۳میلیون و ۹۵۰هزار تومان بودهاست و در حال حاضر میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در پایتخت به ۸۱میلیون تومان رسیدهاست که از رشد ۲۰.۵برابری قیمت مسکن در یک دهه گذشته خبر میدهد. براین اساس خرید یک واحد مسکونی ۵۰متری در پایتخت در سال ۱۳۹۳، نزدیک به ۱۹۷میلیون و ۵۰۰هزار تومان خرج روی دست کارگران میگذاشته است که ۲۷سال زمان میبردهاست؛ امروز اما خرید یک واحد مسکونی ۵۰متری در پایتخت ۴میلیارد و ۵۰میلیون تومان هزینه میبرد که با حداقل حقوق ۹میلیون و ۴۶۶هزار تومانی، ۳۵سال به طول میانجامد؛ زمان خرید خانه برای کارگران در صورتی ۲۷تا ۳۵سال تخمین زده شدهاست که دستمزد کارگران به صورت تمام و کمال در این بازه زمانی، با فرض ثابت ماندن قیمتها، صرف خرید خانه شود. چهار سال کار برای خرید پراید در سال ۱۳۹۳، قیمت پراید ۱۱۱، ۲۰میلیون و ۵۰۰هزار تومان بودهاست؛ براین اساس خرید این خودرو برای کارگر ایرانی با حداقل دستمزد ۶۰۹هزار تومانی، ۳۳ماه به طول میانجامید. در حال حاضر کوییک دندهای مدل ۱۴۰۳که به عنوان جایگزینی برای خودروی پراید به بازار عرضه شد، ۴۵۰میلیون تومان قیمت خوردهاست که با حداقل دستمزد ۹میلیون و ۴۶۶هزار تومانی خرید آن برای کارگر ایرانی ۴۷ماه به طول میانجامد که به معنای سه سال و نه ماه کار بیشتر برای خرید یک کالای مشابه است. حداقل دستمزد از زبان کالاهای اساسی افزایش حداقل دستمزد در یک دهه گذشته حتی از کالاهای اساسی نیز عقب ماندهاست؛ قیمت هر کیلوگرم ران ممتاز گوسفندی از ۳۱هزار و ۸۰۰تومان در سال ۱۳۹۳، به ۸۷۹هزار تومان در سال جاری رسیدهاست که از رشد ۲۸برابری حکایت میکند؛ به عبارتی با حداقل دستمزد سال ۱۳۹۳یک کارگر ایرانی توان خرید ۱۹کیلوگرن ران گوسفندی ممتاز را داشت که امروز این توانایی خرید به ۱۰کیلوگرم رسیدهاست. گفتنی است هر کیلوگرم گوشت مرغ در سال ۱۳۹۳نزدیک به ۶هزار و ۴۹۹تومان قیمت داشتهاست. حال حاضر هر کیلوگرم مرغ در بازار ۷۶هزار و ۶۵۹تومان قیمت دارد که از رشد بیش از صد درصدی قیمت مرغ حکایت دارد. بنابر گزارش بانک مرکزی تخم مرغ در فروردین ماه سال ۱۳۹۳شانهای ۸.۵۰۰تا ۱۱.۰۰۰تومان قیمت داشتهاست؛ در حال حاضر هر شانه تخم مرغ در بازار به قیمت ۱۲۰هزار تومان رسیدهاست. پایینترین حداقل دستمزد در منطقه بنابر آنچه گفته شد و براساس قیمت ۶۴هزار و ۵۰۰تومانی ارز در بازار آزاد، حداقل دستمزد در کشور در حال حاضر ۱۴۶دلار تخمین زده میشود. نگاهش به قانون کار در کشورهای منطقه اما از میانگین بسیار بالاتر حداقل دستمزد حکایت دارد. حداقل دستمزد در ترکیه ۵۶۰دلار، در عراق ۲۶۰دلار، در کویت ۳۲۷دلار، در عربستان سعودی ۸۰۰دلار، در عمان ۸۳۹دلار، در امارات ۴۰۸دلار، در قطر ۴۹۳دلار، در بحرین ۷۹۰دلار و در اذربایجان ۲۰۰دلار است؛ براین اساس حداقل دستمزد در ایران و در بین کشورهای منطقه در پایینترین حد قرار دارد. در آخر باید گفت حداقل دستمزد یکی از متغیرهای مهم سیاستهای بازار کار در سطح جهانی است؛ زیرا یکی از اهداف مهم اقتصادی-اجتماعی دولتها، حمایت و پشتیبانی از نیروی کار جهت حفظ و ارتقای قدرت خرید و رفاه زندگی و تامین امنیت شغلی آنان با استفاده از اهرم حمایتی حداقل دستمزد است. به دلیل ارتباط میان حداقل دستمزد و کاهش سطح فقر این سیاست به یکی از ابزار اصلی جهت کاهش فقر در میان اکثر کشورها تبدیل شدهاست. به گزارش خبرآنلاین،براساس آنچه گفته شد، حداقل دستمزد کارگران باید با معیارهای دقیق و کارشناسی و براساس هزینههای واقعی زندگی در کشور تعیین شود؛ در صورتی که حداقل دستمزد همپای هزینه رشد کند ثبات نسبی در معیشت قشر کارگر ایجاد میشود اما در صورتی که حداقل دستمزد از هزینهها جا بماند منجر به فقر روزافزون قشر حداقلی بگیر جامعه خواهد شد.