از اواسط سال گذشته و در شرایطی که تقاضا برای ساخت مسکن در تهران بهشدت کاهش پیدا کرده بود، آمارها از افزایش رغبت سرمایهگذاران برای ساختوساز مسکونی در سایر شهرستانها حکایت داشت؛ اما حالا آمارهای جدید حاکی از آن است که این افزایش رغبت بیش از یک فصل دوام نداشته و تولید مسکن در سایر شهرستانها نیز کاهش پیدا کرده است.
آمارهای مربوط به وضعیت صدور پروانههای ساختمانی در پاییز گذشته حاکی از این بود که تقاضا برای صدور پروانه ساختمانی در شهرستانها برخلاف تهران افزایشی است. در آن زمان، فعالان صنعت ساختمان و انبوهسازان اعلام کرده بودند که پایین بودن هزینه احداث پروژههای مسکونی در خارج از تهران باعث این رونق شده و نمیتواند برای مدت طولانی ادامه پیدا کند؛ حالا آمارهای مربوط به صدور پروانههای ساختمانی در پاییز 99حاکی از این است که صدور پروانه ساختمانی در شهرستانها نیز مانند پایتخت منفی شده و تب تقاضا برای ساختوساز خوابیده است. عقبنشینی سازندگان مسکن آمار صدور پروانههای ساختمانی در شهرداریهای کشور حاکی از آن است که تقاضا برای ساختوساز مسکونی در کل کشور بهطور میانگین کاهشی بوده؛ اما در شرایطی که تعداد واحدهای مسکونی پیشبینی شده در پروانههای ساختمانی شهر تهران 4.7درصد نسبت به فصل قبل کمتر شده، این کاهش بهطور میانگین برای کل کشور معادل 17.2درصد بوده است. بهنظر میرسد تعمیق رکود بازار مسکن و همچنین بالا رفتن هزینه ساخت در شهرستانها از قویترین عواملی باشد که سازندگان را از برنامهریزی برای تولید مسکن جدید منصرف کرده است. تولید مسکن به روایت آمار با توجه به اینکه تولید مسکن در ایران یک تا دو سال زمان میبرد، واحدهای مسکونی ساخته شده با پروانههای ساختمانی تابستان و پاییز سال گذشته از چندماه دیگر امکان ورود به بازار پیدا خواهند کرد. با این حساب، کاهش صدور پروانه ساختمانی در پاییز سال گذشته روی عرضه مسکن در نیمه دوم امسال اثرگذار خواهد بود که البته با توجه به تعمیق رکود این بازار، بهنظر نمیرسد مشکلی ایجاد کند اما بازهم به افزایش کسری مسکن دامن خواهد زد. براساس آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران، در پاییز گذشته هزار و 958پروانه ساختمانی برای احداث بنا در تهران صادر شده که این تعداد نسبت به فصل قبل 12.1درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل 30.3درصد کمتر است. در این پروانهها 13هزار و 171واحد مسکونی پیشبینی شده که نسبت به فصل گذشته 4.7درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ١٨.٧درصد کاهش نشان میدهد. متوسط مساحت زیربنای این دسته از پروانهها در این فصل ١٥٥٢مترمربع و متوسط تعداد واحد مسکونی در هر یک از این پروانهها ٨.٢ واحد بوده است. باوجود اینکه آمارهای رسمی از وضعیت صدور پروانه ساختوساز مسکونی در نقاط شهری کشور از کاهش تولید مسکن نسبت به فصل قبل حکایت دارد، اما همچنان وضعیت تولید در مقایسه با رکود سنگین سال 98بهتر است. آمارها حاکی از این است که در پاییز سال ١٣٩٩، تعداد پروانه ساختمانی صادر شده نسبت به فصل مشابه در سال قبل از آن 18.3درصد بیشتر است. در این تعداد پروانه، درمجموع 113هزار و 816واحد مسکونی پیشبینی شده که در مقایسه با فصل مشابه سال 98معادل 33.8درصد افزایش دارد. طبق آمار متوسط مساحت زیربنا در این پروانهها ٥٧٢مترمربع و تعداد واحدهای پیشبینی شده در هر پروانه احداث، 3.1واحد بوده است.