سهم «آموزش» از تورم فقرا و اغنیا چقدر است؟

دسته اول فقرا و دهک اولی‌ها هستند که آموزش در تورم ماهانه آن نقشی نداشته است. دسته دوم، دهک‌های دوم تا چهارم را در بر می‌گیرد که آموزش به میزان ناچیزی تورم آن را افزایش داده است. گروه سوم، در برگیرنده دهک پنجم تا نهم است که شامل قشر متوسط و نسبتا ثروتمند جامعه می‌شود. تورم ماهانه این گروه 0.02 درصد متاثر از کالای «آموزش» است.
آخرین گروه مربوط به دهک دهم و ثروتمندترین خانوارهای کشور است که بالاترین سهم «آموزش» از تورم ماهانه دهک را ثبت کرده است. بنظر می‌رسد که علت سهم صفر آموزش از تورم دهک اول به واسطه استفاده این خانوارها از آموزش دولتی رایگان باشد که تیر نسبت به خرداد افزایش قیمتی نداشته است.
«آموزش» چه سهمی از تورم ماهانه کشور دارد؟
یکی از روش‌هایی که به واسطه آن می‌توان مردم کشور را از نظر سطح رفاه گروه‌‌بندی کرد، «دهک هزینه‌ای» است. اگر هزینه تمام خانوارهای کشور را از کم به زیاد مرتب کرده و سپس هر ده درصد آن‌ها را در یک گروه قرار دهیم، دهک‌های هزینه‌ای تشکیل می‌شوند. بنابراین، حرکت از دهک اول به سمت دهک دهم به معنای حرکت از سوی فقرا به سوی ثروتمندان است.
بر اساس گزارش مرکز آمار از وضعیت شاخص قیمت در تیر امسال، تورم ماهانه کل کشور به 2 درصد رسیده است. یکی از اقلام سبد مصرفی خانوارهای کشور، «آموزش» است که شامل آموزش «تمام مقاطع تحصیلی و دانشگاهی» و «آموزشگاهی» می‌شود. سهم این کالا از تورم ماهانه کل کشور برابر با 0.02 درصد بوده است. به عبارت دیگر، اگر در تیر ماه هیچ افزایش قیمتی نسبت به خرداد برای این کالا رخ نمی‌داد، تورم ماهانه کل کشور 0.02 درصد کم‌تر از رقم فعلی برآورد می‌شد.
فشار کمتر هزینه آموزش بر تورم دهک‌های ضعیف
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کالای آموزش هیچ تاثیری در تورم ماهانه دهک اول نگذاشته است. بنظر می‌رسد علت این رخداد این باشد که چون خانوارهای دهک اول محروم‌ترین اقشار جامعه هستند، برای استفاده از خدمات آموزشی تنها به مراکز رایگان دولتی مراجعه می‌کنند. تعرفه مدارس و آموزشگاه‌های دولتی در تیر نسبت به خرداد افزایش نیافته و به همین دلیل تاثیری بر تورم ماهانه دهک اول نگذاشته است. این دهک، کمترین ضریب اهمیت آموزش را میان سایر دهک‌ها دارد؛ به عبارت دیگر فقیرترین خانوارهای کشور کمتر از سایرین از کالای آموزش استفاده می‌کنند.
سهم آموزش از تورم دهک‌های دوم تا چهارم که کمی برخوردارتر هستند، 0.01 درصد است. می‌توان گفت که علت این افزایش جزئی در سهم آموزش از تورم، به دلیل افزایش ضریب اهمیت کالای آموزش در سبد مصرفی خانوارهای دهک دوم تا چهارم است. به عبارت دیگر، چون با نزدیک شدن به دهک چهارم درآمد خانوار افزایش می‌یابد، بخش بیشتری از درآمد را به آموزش اختصاص می‌دهد و وزن این کالا در سبد مصرف آن‌ها افزایش می‌یابد.
بنابراین کمترین افزایش قیمت در آموزش، سهم این کالا از تورم را بالا می‌‌برد. بعلاوه‌، خانوارهای برخوردارتر از خدمات آموزشی آموزشگاه‌ها که برخلاف مراکز دولتی، شهریه‌ پرداز است بیش‌تر استفاده می‌کنند و افزایش شهریه این مراکز در تیر نسبت به خرداد می‌تواند باعث بالا رفتن سهم آموزش از تورم ماهانه دهک دوم تا چهارم شود.
بیشترین سهم آموزش از تورم ماهانه در اختیار اغنیا
سهم آموزش از تورم ماهانه دهک‌های پنجم تا نهم برابر با 0.02 درصد است. این گروه شامل خانوارهای متوسط و خانوارهای برخوردارتر جامعه از نظر درآمدی است. وزن کالای «آموزش» در سبد مصرف این خانوارها به میزان قابل‌ملاحظه‌ای بالاتر از دهک‌های اول است. بعلاوه، هر چه از دهک پنجم به سمت دهک نهم می‌رویم، تمایل خانوارها به استفاده از مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی غیرانتفاعی و شهریه‌پرداز بیش‌تر می‌شود؛ به همین علت سهم این کالا از تورم ماهانه آن‌ها بیش‌تر است.
سهم «آموزش» از تورم ماهانه دهک دهم بیشترین سهم در میان دهک‌های هزینه‌ای است. این گروه نماینده ثروتمندترین خانوارهای جامعه است. بنظر می‌رسد یکی از دلایل این اختلاف بالا این است که ثروتمندان در مقایسه با سایر دهک‌ها، بیش‌تر از مدارس غیرانتفاعی استفاده می‌کنند.
همچنین، کلاس‌های آموزشی متفرقه برای فصل تابستان نیز در الگوی مصرف این خانوارها به چشم می‌خورد. تعرفه این موارد در تیر نسبت به خرداد افزایش داشته و می‌توان گفت که سهم 0.04 درصدی آموزش از تورم دهک دهم به همین دلیل بوده است.