هوشیاری کارآفرینانه از ویژگی های کارآفرینان فرصت گراست و به عنوان مفهوم اساسی در حوزه کارآفرینی مطرح می شود. نظریه پردازان کارآفرینی هنوز درباره اینکه آیا کارآفرینی رفتاری اکتسابی است یا قابل آموزش دادن است، تردید دارند.
هنوز مشخص نیست کارآفرینی صفتی ذاتی است یا قابل یادگیری است. اما سیاستگذاران بیشتر تمایل بر آموزشی بودن کارآفرینی دارند چراکه به آثار اقتصادی آن توجه می کنند. اما هوشیاری کارآفرینانه به چه معناست؟ برای نخستین بار دانشمندی به اسم کرزنر این مفهوم را مطرح کرد. او از هوشیاری کارآفرینانه استفاده کرد تا از اصلی ترین ویژگی کارآفرینان یعنی کشف فرصت ها صحبت کند. دانشمند دیگری به اسم تانگ هوشیاری کارآفرینانه را از حیاتی ترین عوامل در تشخیص فرصت های کارآفرینانی می داند و آن را از سه منظر بررسی می کند. جست وجو برای کسب اطلاعات، یافتن ارتباط بین اطلاعات یافت شده و تحلیل و ارزیابی اطلاعات. او می گوید هوشیاری کارآفریانه، توانایی ارتباط برقرار کردن بین تکه هایی از اطلاعات پراکنده و تجمیع کردن آن ها برای تحلیل و دستیابی به فرصت های کارآفرینانه در بازار کار است. فرایند فرصت یابی کارآفرینانه توسط افراد هوشیار فرایندی آگاهانه و تیزبینانه است که شناخت و بهره برداری از فرصت ها شامل می شود. درواقع هوشیاری کارآفرینانه مثل منبع شناخت برای کارآفرین عمل می کند. کارآفرین با بهره گیری از این هوشیاری به دلیل داشتن مهارت های شناسایی فرصت های ایجاد کسب وکار در بازار، جلوتر از دیگران حرکت می کند. حامیان اکتسابی بودن کارآفرینی باور دارند ترکیب آموزش کارآفرینی و افزایش آگاهی اقتصادی به توسعه هوشیاری کارآفرینانه در جامعه کمک می کند. یک بررسی در سال 1993 در ایالات متحده آمریکا نشان داد دانش ضعیف در مورد مبانی سرمایه گذاری متداول ترین مشکلی است که مشتریان آن ها با آن رو به رو بوده اند و بی سوادی مالی در هنگام تصمیم گیری های مالی فردی یک مشکل اساسی است. هم چنین یک نظرسنجی در سال 2003 از خانوارهای ایتالیایی نشان داد 35 درصد سرمایه گذاران بالقوه از سهام و 50 درصد از صندوق های سرمایه گذاری بی اطلاع بودند. این داده ها نشانگر عدم اطلاعات اقتصادی اساسی وآگاهی مالی افراد است. یک بررسی ایرانی هم نظریه های تقویت هوشیاری کارآفرینانه با اتکا به آموزش و آگاهی اقتصادی راتایید می کند. این پژوهش با در نظر گرفتن جامعه آماری شامل 104 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد که در دوره های آنلاین کارآفرینی شرکت کردند به این نتیجه رسیده که آموزش مباحث کارآفرینی به دانشجویان در هوشیاری کارآفرینی و داشتن شم اقتصادی کمک می کند و این نوع آموزش ها در جامعه اثر بخش است.
