استارتاپ‌های ایرانی با چالش های حقوقی متعددی مواجه هستند که بیشتر از جنس قانونگذاری‌اند. بخشی از این ماجرا برمی‌گردد به این که استارتاپ‌های ایرانی با بندهایی که سرمایه‌گذار در قراردادها ارائه می‌دهد و امتیازاتی که می‌گیرد، آشنایی ندارند...
چالش های حقوقی از مهمترین مشکلاتی است که استارتاپ های ایرانی با آنها مواجه هستند. سالانه استارتاپ‌های زیادی در جهان راه‌اندازی می‌شوند. اما فقط تعداد کمی از آنها به موفقیت می‌رسند. طبق آمار، 90درصد استارتاپ‌ها در همان ماه‌های اولیه شکل‌گیری شکست می‌خورند. مسائل حقوقی یکی از معضلاتی است که باعث شکست استارتاپ‌ها در سراسر جهان می‌شود. مهمترین اشتباهات حقوقی کارآفرینان تجارب زیادی از اشتباهات حقوقی مدیران کسب‌وکارهای استارتاپی و شرکت‌های نوپا در جهان ثبت شده است. در اینجا 7 مورد را با هم مرور می‌کنیم. رعایت این موارد به کارآفرینان جوان ایرانی کمک می‌کند تا در مسیر راه‌اندازی و رشد کسب‌وکارشان، کمتر دچار اشتباه شوند. 1. یکی از شایع‌ترین اشتباهات بنیانگذاران استارتاپ‌ها، به نداشتن قرارداد شفاف با هم‌بنیانگذاران مربوط است. اگر شرکت خود را با هم بنیانگذاران راه‌اندازی می‌کنید، باید زودتر در مورد جزئیات روابط تجاری خود به توافق برسید. انجام ندادن این کار می‌تواند مشکلات حقوقی قابل توجهی در مسیر کاری شما ایجاد کند. شاهد مثال این مورد، دعوای حقوقی زاکربرگ و وینکلووس در فیس بوک است. برای پیشگیری از به وجود آمدن چالش‌های حقوقی در کسب‌وکار، قرارداد موسس را به‌عنوان شکلی از “قرارداد پیش از ازدواج”در نظر بگیرید. در اینجا شرایط اصلی معامله وجود دارد که بنیانگذار شما باید به آنها توجه کند: مثلا سهام چگونه بین مؤسسین تقسیم خواهد شد؟ آیا درصد مالکیت هر مؤسس در شرکت مشمول واگذاری براساس مشارکت مستمر در تجارت است؟ نقش و مسئولیت بنیانگذاران چیست؟ و ده ها مورد دیگر که در این زمینه باید رعایت کرد. 2. اشتباه دیگر این است که بنیانگذاران در ابتدا کسب‌وکار خود را ثبت نمی‌کنند. چون بنیانگذاران اغلب بدون مشورت با وکلا کسب‌وکار خود را راه‌اندازی می‌کنند، مالیات‌های بیشتری را متحمل شده و مشمول بدهی‌های قابل توجهی می‌شوند که در صورت ساختاردهی کسب‌وکار به‌عنوان یک شرکت یا یک شرکت با مسئولیت محدود، می‌توانستند از آن اجتناب کنند. 3. اشتباه رایج دیگر مربوط به انتخاب نامی برای شرکت است که مشکلات علامت تجاری، مشکلات نام دامنه یا سایر مسائل داشته باشد. 4. عدم رعایت قوانین اوراق بهادار هنگام صدور سهام برای سرمایه‌گذاران فرشته، خانواده یا دوستان اشتباه رایج دیگر است. 5. نداشتن مشاور حقوقی از دیگر خطاهایی است که بنیانگذاران جوان مرتکب می‌شوند و تبعات زیادی برای‌شان دارد. 6. عدم حفظ اسناد سازمانی و اسناد مربوط به منابع انسانی نیز خطایی است که در ادامه مسیر رشد کسب‌وکار می‌تواند دردسرساز باشد. 7. عدم تعیین مجوزها یا انجام ندادن ثبت‌نام‌هایی که برای کسب‌وکار خود نیاز دارند، اشتباه دیگری است که کارآفرینان و مدیران کسب‌وکارها انجام می‌دهند و دچار چالش های حقوقی زیادی می‌شوند. اشتباهات حقوقی از این دست، جزو رایج‌ترین اشتباهات بنیانگذاران استارتاپی است. اما در ایران چه اشتباهات و مشکلات حقوقی گریبان‌گیر استارتاپ‌هاست؟ در ادامه این گزارش به این موضوع می‌پردازیم. چالش‌های حقوقی استارتاپ‌ها در ایران در ایران نیز آشنا نبودن با قوانین و مسائل حقوقی یکی از چالش‌های بزرگ استارتاپ‌ها در تنظیم قراردادهاست. وحید فخر، کارشناس مسائل حقوقی استارتاپ‌ها در این باره به تجارت‌نیوز گفت: استارتاپ‌های ایرانی با مسائلی مواجه‌اند که بیشتر از جنس قانونگذاری‌اند. بخشی از این ماجرا برمی‌گردد به این که استارتاپ‌های ایرانی با بندهایی که سرمایه‌گذار در قراردش ارائه می‌دهد و امتیازاتی که می‌گیرد، آشنایی ندارند. بخش دیگر هم آشنا نبودن با مسائل حقوقی خصوصا قانون تجارت است. یعنی ابتدا بدون آشنایی با مسائل حقوقی، تجارت خود را شروع می‌کنند و بعد درگیر این مشکلات می‌شوند. او با اشاره به اینکه ناآگاهی نسبت به مسائل مالیاتی از مشکلاتی است که بیشتر استارتاپ‌ها درگیر آن هستند، ادامه داد: استارتاپ‌هایی که در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام فعالیت می‌کنند، خیلی با این چالش مواجه می‌شوند. افزایش دانش حقوقی، یک نیاز ضروری فخر همچنین پیرامون مشکلات قراردادهای استارتاپ‌ها با سرمایه‌گذاران عنوان کرد: بندهای قراردادهای سرمایه‌گذاری، بندهای نسبتا سنگینی برای استارتاپ‌ها هستند. یکی از این بندها مربوط به تخصیص سهام است. در این بندها، کارآفرین با دادن وکالت به سرمایه‌گذار بخشی از سهام شرکت خود را طی یک بازه زمانی سه یا چهار ساله به او واگذار می‌کند. این درحالی است که در کشور ما به دلیل بحث‌های مربوط به مهاجرت، برای اعضای یک تیم استارتاپی سخت است که بخواهند قبول کنند، سهام شرکت‌شان سه سال قفل بماند. این کارشناس مسائل حقوقی افزود: در این قراردادها، بندهای کنترلی نیز وجود دارد که استارتاپ‌ها خیلی با آنها آشنا نیستند. مسائلی مثل هیات‌مدیره ممتاز، امتیازات اولویت نقدشوندگی، فروش شرکت و… در این بندها ذکر شده که سرمایه‌گذاران می‌توانند از این امتیازات استفاده کنند. به گزارش تجارت‌نیوز، فخر ضمن تاکید بر اینکه افزایش دانش و اطلاعات نسبت به این مسائل می‌تواند خیلی از چالش‌ها را حل کند، بیان کرد: استارتاپی‌ها می‌توانند با مشورت گرفتن از مشاوران یا خواندن کتاب‌هایی در زمینه‌های مرتبط با قراردادها، سرمایه‌گذاری خطرپذیر و… دانش لازم را به دست آورند. راه‌حل دیگری هم که در کل دنیا رایج است و متاسفانه ما زیاد از آن استفاده نمی‌کنیم، استفاده از قراردادهایی مانند قراردادهای امن است که ضمن داشتن تعداد صفحات کم، از وضوح بیشتری نیز برخوردار هستند.
