غلامرضا آگاه، بازرگان و کارآفرین نمونه، از اولین کسانی بود که کشاورزان را تشویق به کاشت پسته می‌کرد؛ خود نیز زمین‌های فراوانی را در منطقه نوق از توابع رفسنجان زیرکشت پسته برد و املاک همسر خود را به بهترین شکل مورد‌استفاده قرار داد و کارگران زیادی هم جذب وی شدند...
غلامرضا آگاه در سال۱۲۸۰در مشهد به دنیا آمد. یک سال‌بعد خانواده او به یزد رفتند و او هم تا ۱۶سالگی در یزد بود. سپس به رفسنجان نزد دایی خود محمدعلی بخشعلی رفت که در تجارت چای و پارچه و … با بمبئی هندوستان فعالیت داشت. غلامرضا آگاه ۱۰سال پس از فوت محمدعلی بخشعلی با دختر او؛ خجسته خانم ازدواج کرد. محمدعلی بخشعلی حافظه‌ای عجیب داشت. او از زمانی که به رفسنجان آمده بود هر سال میزان برداشت محصول گندم رفسنجان را می‌دانست. در آن زمان عمده محصول گندم رفسنجان را به یزد می‌بردند و در واقع نان مردم یزد از گندم رفسنجان تامین می‌شد. از ویژگی‌های محمدعلی بخشعلی این بود که می‌توانست تشخیص دهد که تا چه مقدار از این گندم موردنیاز مردم رفسنجان است و نمی‌گذاشت که گندم موردنیاز شهر به یزد برود و این کار موجب می‌شد که در شهر کمبود گندم به‌وجود نیاید و قیمت گندم در رفسنجان گران‌تر از یزد نشود. در سال۱۸۶۰میلادی اتفاقی در آمریکا رخ می‌دهد که زندگی محمدعلی بخشعلی را دگرگون می‌کند. در این ایام آبراهام لینکلن رئیس‌جمهور آمریکا شده و جنگ ضد‌برده‌داری رخ می‌دهد و هزاران برده از استثمار اربابان خود آزاد می‌شوند. از آنجایی که کشت پنبه به کارگران زیادی نیاز داشت و بردگان آزاد شده نیز در آن سال پنبه‌کاری نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردند به یکباره قیمت جهانی پنبه بیست‌برابر می‌شود. محمدعلی بخشعلی ۷۵هزار من (۲۲۵هزار کیلو) پنبه را که به قیمت ۱۱شاهی خریداری کرده بود را در اثر همین تحولات جهانی به قیمت ۱۱قران می‌‌‌‌‌‌‌‌فروشد و یکی از ثروتمندان رفسنجان می‌شود، به‌طوری که وقتی مرحوم شد ۴۲دِه ۶دانگی داشت. محمدعلی بخشعلی تنها دو دختر به نام‌های فرخنده و خجسته داشت که فرخنده همسر علی امین شده بود و خجسته همسر غلامرضا آگاه. غلامرضا آگاه، بازرگان و کارآفرین نمونه، از اولین کسانی بود که کشاورزان را تشویق به کاشت پسته می‌کرد؛ خود نیز زمین‌های فراوانی را زیرکشت پسته برد و املاک همسر خود را به بهترین شکل مورد‌استفاده قرار داد و کارگران زیادی هم جذب وی شدند؛ به‌طوری‌که فردوسیه (شهری از توابع رفسنجان در منطقه نوق) محل کشت و کار او و صاحب بیشترین جمعیت منطقه شد. این مرد در طول حیات خود علاوه‌بر اینکه خود در تولید پسته فعال بود و زمین‌های زیادی را زیرکشت پسته برد و باغات فراوانی در استان کرمان ایجاد کرد، پیوسته مشوق کسانی بود که علاقه به پسته کاری نشان می‌دادند، همه را از این بابت راهنمایی می‌کرد و جزوه‌ای هم راجع‌به کاشت پسته تهیه کرده بود که به همه علاقه‌مندان به اینکار ارائه می‌کرد و حتی اگر لازم می‌شد به محل انتخابی اشخاص برای کشت پسته می‌رفت و بدون کوچک‌ترین چشم‌داشتی آنها را از نظر مناسب‌بودن زمین و بذر و کاشت راهنمایی می‌کرد. حاج غلامرضا آگاه در کاشت و برداشت پسته به‌جایی رسید که توانست پسته رفسنجان را به آمریکاییان و اروپاییان بشناساند و از اولین افرادی بود که توانست پسته را صادر کند. توفیقات وی به‌قدری چشمگیر بود که وزیر دارایی وقت مرحوم داور به رفسنجان آمد و مهمان آگاه شد و از نزدیک فعالیت‌های این مرد بزرگ را دید. او در سال۱۳۱۴از سوی دربار و مرحوم داور به‌عنوان نماینده ایران به نمایشگاه بین‌المللی بروکسل فرستاده شد تا محصولات کشاورزی تولید جنوب ایران را معرفی کند، مرحوم آگاه نه‌تنها در این سفر به بروکسل رفت بلکه به کشورهای آلمان، انگلستان، فرانسه، بلژیک، ایتالیا، مصر، لبنان و سوریه نیز برای معرفی پسته سفر کرد و پسته را در این کشورها عرضه و معرفی کرد و مقداری پسته نیز برای هیتلر و چرچیل نیز فرستاد، وی معتقد به خلق بازار بین‌المللی پسته بود که همین اتفاق هم افتاد. وی در ادامه کار با مسیحیان سوریه‌ای ارتباط برقرار کرد و توانست پسته را به آمریکا صادر کند که اولین پایه‌های صادرات پسته ایران بود. در سال۱۳۳۸خانواده‌های آگاه، مرشد، امین برخوردار و … شرکت صادرات پسته ایران را تاسیس کردند و قصد داشتند از طریق این شرکت محصول خود را صادر کنند که شعبه‌ای در نیویورک به مدیریت علی‌اکبر امین (فرزند امین‌التجار) و شعبه‌ای در اروپا به مدیریت ایرج آگاه و شعبه‌ای هم در تهران و یک شعبه هم در رفسنجان داشت که در ابتدا پسته تفت داده‌شده را با محموله‌های ۵تنی به اروپا می‌فرستادند و پسته را در بسته‌بندی‌های ۳۰و۵۰گرمی سلفون‌شده به‌صورت رایگان در اختیار مردم می‌گذاشتند تا مردم با پسته آشنا شوند. غلامرضا آگاه، مردی که صنعت پسته را دگرگون کرد، در سال۱۳۶۵در تهران درگذشت و در بهشت‌زهرای تهران به خاک سپرد شد.
