استارتاپ‌های یونیکورن به استارتاپ‌هایی گفته می‌شود که بیش از یک میلیارد دلار ارزش دارند. وضعیت این استارتاپ‌ها در ایران چگونه است؟...
منظور از استارتاپ‌های یونیکورن، شرکت‌هایی هستند که که بیش از یک میلیارد دلار ارزش دارند. یا به عبارتی توانسته‌اند این مقدار سرمایه خطرپذیر را جذب کنند. چیزی که این استارتاپ‌ها را از سایر شرکت‌های خصوصی متمایز می‌کند، نوآوری و خلاقیت غیرقابل وصف آنها است. سرمایه مورد نیاز این استارتاپ‌ها اغلب از نوع سرمایه‌گذاری خطرپذیر است و سرمایه‌گذارهای خرد زیاد به کارشان نمی‌آید. برای تبدیل شدن به یک یونیکورن استارتاپ‌ها نیاز دارند یک ایده نوآورانه، یک چشم‌انداز روشن برای رشد، یک طرح کسب‌وکاری قوی و همچنین یک راه مناسب برای رساندن پیام خود به سرمایه‌گذاران داشته باشند. یکی از چالش‌هایی که ممکن است مدیران یونیکورن‌ها با آن مواجه شوند، تمایل بیش از اندازه به خصوصی نگه داشتن مالکیت شرکت است. اما آنها باید بدانند که عرضه عمومی سهام این شرکت می‌تواند به رشد آن کمک کند. چه کسی برای اولین بار از واژه یونیکورن استفاده کرد؟ این اصطلاح اولین بار توسط آیلین لی، یک سرمایه‌گذار خطرپذیر مستقر در پالو آلتو رایج شد. او در مقاله‌ای با عنوان «به باشگاه یونیکورن‌ها خوش آمدید» به استارتاپ‌های حوزه نرم‌افزار که در دهه 2000 تاسیس شده بودند پرداخت. آیلین تخمین زد که از میان این استارتاپ‌ها تنها 0.07 درصد آنها به ارزش بیش از یک میلیارد دلار رسیده و به اصطلاح یونیکورن می‌شوند. این سرمایه‌گذار خطرپذیر تبدیل شدن استارتاپ‌ها به یونیکورن را یک پدیده نادر و افسانه‌ای می‌دانست؛ درست مانند اسب‌های تک شاخ. از زمان انتشار مقاله لی واژه یونیکورن به طور گسترده برای استارتاپ‌های حوزه فناوری اطلاعات استفاده شد. به گفته لی اولین یونیکورن‌ها در دهه 1990 تاسیس شدند. در آن زمان آلفابت، شرکت مادر گوگل با ارزش بیش از 100 میلیارد دلار ابریونیکورن استارتاپ‌های آن دوره بود. بسیاری از یونیکورن‌ها نیز در دهه 2000 متولد شدند که می‌توان از شرکت متا به عنوان تنها ابریونیکورن این دهه نام برد. برخی دیگر از تک‌شاخ‌های محبوب‌تر مستقر در ایالات متحده شامل غول اشتراک‌گذاری خانه Airbnb، شرکت بازی‌های ویدیویی Epic Games، و همچنین شرکت‌های فین‌تک Robinhood و SoFi هستند. ارزش‌گذاری یونیکورن‌ها به چه عواملی بستگی دارد؟ به طور کلی ارزش‌گذاری یونیکورن‌ها به این صورت است که سرمایه‌گذار خطرپذیر باید از اینکه شرکت مورد نظر توانایی به سود رسیدن و توسعه را دارد، اطمینان حاصل کنند. این به این معنی است که ارزش‌گذاری این شرکت‌ها هیچ ارتباطی به عملکرد مالی آنها ندارد؛ زیرا به ندرت پیش می‌آید که استارتاپی در مراحل اولیه راه‌اندازی بتواند به سود قابل توجهی دست یابد. اوضاع استارتاپ‌های یونیکورن در ایران وضعیت استارتاپ‌های یونیکورن در ایران اما بسیار مبهم است. در شرایطی که قیمت دلار اوضاع پایداری ندارد به سختی می‌توان شرکتی را یافت که بتواند بیش از یک میلیارد دلار سرمایه خطرپذیر جذب کند. عواملی مانند تغییر و بی‌ثباتی نرخ ارز، تورم و نبود فضای امن و قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در سال‌های اخیر باعث شد که استارتاپ‌هایی که شانس یونیکورن شدن را داشتند، این موقعیت را از دست داده و از رویای خود برای پیشرفت دست بکشند. به گزارش تجارت‌نیوز،چهار سال پیش زمانی که آذری جهرمی به عنوان وزیر ارتباطات دولت جدید کار خود را آغاز کرد، وعده داد تا در پایان دوره، ۵یونیکورن(تک‌شاخ) استارت‌آپی در کشور داشته باشیم. اکنون اما می‌بینیم که با گذشت سال‌ها، نه‌تنها این وعده عملی نشده بلکه اوضاع اکوسیستم استارتاپی ایران مساعد نیست و بسیاری از استارتاپ‌ها در معرض نابودی قرار دارند. بیش از سه ماه از فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و قطعی و اختلال اینترنت می‌‌گذرد. طی این مدت یکی از کسب‌وکارهایی که آسیب و خسارت‌هایی شدید و جبران‌ناپذیری دیدند، استارتاپ‌ها بودند. مهاجرت فعالان استارتاپی ایران نیز از بحث‌هایی بود که از سال‌های گذشته به دلیل مشکلات اقتصادی مطرح شد و در چند ماه اخیر رونق قابل توجهی یافت.
