بازار سرمایه که سال ۹۰ را با شاخص ۲۳ هزار و ۲۹۴ واحدی آغاز کرده بود، در پایان تیرماه سال جاری، کار خود را در ارتفاع یک میلیون و ۴۷۱ هزار واحدی به پایان رساند تا از بازدهی اسمی ۶۲۱۹ درصدی خبر دهد.
اما آیا بازدهی واقعی بازار نیز به همین میزان بوده است؟ آنگونه که بررسیها نشان میدهد بازدهی واقعی بورس در این بازه زمانی، ۳۳۶درصد بوده است. در این میان نگاهی به اعداد و ارقام ثبت شده برای بازدهی واقعی و اسمی شاخص کل بورس تهران در یک دهه اخیر نیز خالی از لطف نیست. سال ۹۸، چه از منظر رشد اسمی و چه واقعی، رکورددار بازدهی شاخص کل در یک دهه اخیر و البته تاریخ بورس به شمار میرود. سال ۹۸با جهش نرخ تورم و ارز، تحریمهای جدید اقتصادی و کاهش قیمتهای جهانی فلزات همراه شد. در پایان این سال، همهگیری کرونا نیز به ریسکهای موجود افزود و انتظارات تورمی شکل جدیتری به خود گرفت. اعمال محدودیتهای کرونایی برای برخی کسبوکارها و تعطیلی برخی مشاغل پولهای بیشتری را روانه تالار شیشهای کرد. این وضعیت سبب افزایش شتاب رشد قیمت سهام در ماههای پایانی سال ۹۸شد و همزمان دولت و رسانهها اقدام به تبلیغات گسترده و تشویق مردم به سرمایهگذاری در بازار سهام کردند. اینگونه بود که شاهد افزایش صدور کدهای معاملاتی آنلاین و ورود عموم مردم به بازار سهام بودیم. به این ترتیب در سال ۹۸، شاخص کل خود را از ارتفاع ۱۷۸هزار واحدی به ارتفاع ۵۱۲هزار واحدی رساند که بازدهی اسمی ۱۸۷درصدی را نشان میداد. رشد واقعی دماسنج اصلی تالار شیشهای اما در این سال ۱۱۴درصد برآورد میشود. با این حال بورس ۹۸یک سر و گردن از سالهای قبل و بعد خود بالاتر ایستاد. این روند در سال ۹۹نیز ادامه پیدا کرد، بهطوری که پس از گذشت کمتر از پنج ماه از آغاز این سال، نماگر اصلی بورس تهران تا ارتفاع ۲میلیون و ۷۸هزار واحد پیشروی کرد و رشد بیش از ۳۰۰درصدی را رقم زد. به این ترتیب در سال پرحاشیه بورس، شاهد ثبت بازدهی اسمی ۱۵۵درصدی و بازدهی واقعی ۸۷درصدی شاخص کل بودیم. در چهارماه سپری شده از سال جاری اما، با وجود افزایش ارتفاع حدود ۸درصدی شاخص کل (بازدهی اسمی)، با تعدیل اثر تورم، بازدهی واقعی این نماگر منفی ۲درصد محاسبه میشود که میتواند به روشنی نشاندهنده وضعیت بازار سهام در ثلث نخست سال جاری باشد.