جهان در حال پیروزی بر سرطان

هفته نامه اکونومیست در سرمقاله این هفته خود به تحلیل دستاوردها در درمان سرطان پرداخته است. براساس این مقاله، پیشرفت قابل توجهی در درمان این بیماری حاصل شده است و میزان مرگ‌ومیر به طور چشمگیری کاهش داشته است.
به نوشته اکونومیست، در سال 1971، ریچارد نیکسون، رئیس جمهوری وقت آمریکا، «جنگ علیه سرطان» را اعلام کرد. تنها دو سال پیش از آن، برنامه آپولو، علم بزرگ و دولت بزرگ را با هم ترکیب کرد و فضانوردان را روی ماه قرار داد، بنابراین امید زیادی وجود داشت. برخی از پزشکان خوش‌بین، درباره درمان سرطان در عرض چند سال صحبت می‌کردند.
اما آنها در اشتباه بودند؛ امروز هر فرد بزرگسالی یا به سرطان مبتلا شده است، یا کسی را می شناسد که به آن دچار است، یا هردو. نیمی از مردان و یک‌سوم زنان در کشورهای ثروتمند می‌توانند انتظار داشته باشند در مقطعی در زندگی‌شان به این بیماری مبتلا شوند. در آمریکا، که سرطان پس از بیماری قلبی دومین علت مرگ‌ومیر است، سالانه حدود 600 هزار نفر را از بین می‌برد. اگر معیار برای موفقیت در درمان سرطان، یک دهه یا حتی یا سه دهه بوده است، ممکن است به این نتیجه برسید که جنگ علیه آن شکست خورده است.
کاهش تدریجی نرخ مرگ‌ومیر از دهه ۹۰ میلادی
اما اوضاع بهتر از چیزی است که بسیاری تصور می‌کنند. پیشرفت‌ها در داده‌ها آشکار است و دلایل بسیاری وجود دارد که تصور کنیم ادامه خواهد داشت. سرطان با سن مرتبط است؛ اگر طول عمرهای طولانی را کنار بگذاریم، مشخص می‌شود اوایل دهه 1990 نقطه‌ای عطف در کشورهای ثروتمند بوده است، چراکه از آن زمان نرخ مرگ‌ومیر مرتبط با سن به آرامی کاهش یافته است. این نرخ اکنون در آمریکا حدود یک‌سوم کمتر از دهه 1990 است.
هزاران پیشرفت کوچک به‌جای یک معجزه بزرگ
آنچه برخی از دانشمندان امیدوار بودند که حمله‌ای برق‌آسا باشد، به یک جنگ فرسایشی ولی موفق تبدیل شد. برخی پیروزی‌ها بسیار چشمگیر هستند؛ سرطان خون کودکان که پیشتر حکم مرگ را داشت اکنون نرخ بقای پنج ساله آن بیش از 90 درصد است. با اینحال از آنجا که سرطان تنها یک بیماری نیست بلکه دسته‌ای از بیماری‌هاست، بخش زیادی از پیشرفت‌ها نه از طریق کشفیات بزرگ، بلکه از هزاران پیشرفت کوچک در زمینه غربالگری، جراحی و دارو حاصل شده است.
درس‌هایی از جهان ثروتمند: سلاح پیشگیری از سرطان
براساس تحلیل اکونومیست، دستاوردهای آینده از سه منبع اصلی حاصل خواهد شد. برخی از آن‌ها با بکارگیری درس‌هایی از جهان ثروتمند بدست خواهد آمد. داستان موفقیت نادیده گرفته شده در مبارزه با سرطان پیشگیری بوده است. به عنوان مثال، میزان سیگار کشیدن در کشورهای ثروتمند به شدت کاهش یافته است، و این مساله احتمالا از سال 1975، از بیش از سه میلیون مرگ ناشی از سرطان جلوگیری کرده است. از آنجایی که سیگار کشیدن عامل یک‌پنجم از مرگ‌ومیر در جهان است، اقدامات ضد دخانیات در کشورهای فقیر و با درآمد متوسط می‌تواند بسیار مفید باشد.
نقش داروهای ارزان در کاهش خطر ابتلا و عود سرطان
یکی دیگر از منابع پیشرفت در سرطان داروهای ارزا‌ن‌تر و پول بیشتر برای پرداخت هزینه‌ها خواهد بود. سرطان دهانه رحم یکی از سرطان‌های شایع در زنان است و تقریبا همه موارد آن از عوارض جانبی عفونت با ویروس اچ پی وی هستند. بریتانیا در سال 2008 شروع به ارائه واکسن اچ پی وی به دختران نوجوان کرد. یک دهه و نیم بعد، نرخ ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان در دهه 20 زندگی‌شان تا 90 درصد کاهش یافته است و مقامات بهداشتی بریتانیا درباره نابودی کامل این سرطان تا سال 2040 صحبت می‌کنند. واکسن اصلی اچ پی وی بسیار گران بود، ولی نسخه ارزان‌تری که در هند تولید شد، اکنون زیربنای کمپین واکسیناسیون گسترده‌ای است که در آن کشور ایجاد شده است.
شناسایی زودهنگام بیماران با علم جدید
آخرین منبع پیشرفت در درمان سرطان نیز کاربرد بالینی علم جدید است. این امر در دو مرحله انجام خواهد شد: شناسایی افرادی که بیشترین ریسک ابتلا را دارند و سپس شناسایی راه‌هایی برای متوقف کردن مسیر بیماری؛ که هر دو نویدبخش بوده‌اند.
دانشمندان در حال حاضر از وجود گونه‌های ژنتیکی که ناقلان خود را مستعد به ابتلا به انواع خاصی از سرطان می کنند آگاه هستند؛ مانند ژن معیوب BRCA-1 که خطر ابتلا به سرطان سینه یا پروستات را افزایش می‌دهد. با اینحال، کمتر از نیمی از بیماران سرطانی عامل خطر شناخته شده‌ای دارند، و تنها برخی از سلول‌های پیش سرطانی بدخیم می‌شوند.
هدف حل این سردرگمی است تا بتوان بیماران را خیلی زود، زمانی که درمان اثربخش‌تر است شناسایی کرد. این کار براساس بانک‌های عظیم نمونه‌های بافت و همچنین توانایی مشاهده فعال و غیرفعال شدن ژن‌ها در سلول‌های زنده انجام می‌شود، که یک دهه پیش غیرممکن بود. پزشکان با در اختیار داشتن نشانگرهای زیستی جدید در خون یا تنفس و درک عمیق‌تر از اینکه چگونه ترکیب ژن‌ها و قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی، افراد را مستعد ابتلا به سرطان می‌کند، می‌توانند افرادی را که از درمان سود می‌برند، هدف قرار دهند. این امر برای جلوگیری از انجام جراحی‌های غیرضروری، شیمی درمانی و پرتو درمانی با هزینه‌های سنگین و عوارض جانبی شدید مهم است.
واکسن‌های شخصی‌سازی‌شده علیه سرطان
پزشکان با مشخص کردن اینکه چه کسی را باید درمان کنند می‌توانند از مجموعه‌ای رو به گسترش از درمان‌ها استفاده کنند. به‌نظر می‌رسد برخی از داروهای ارزان قیمت به عنوان پیشگیری از سرطان عمل می‌کنند. به‌نظر می‌رسد آسپرین در صورت تجویز برای افراد مبتلا به سندرم لینچ خطر ابتلا به سرطان روده را نصف می‌رساند. متفورمین، یک داروی ارزان قیمت دیابت، نیز خطر عود بیماری را در زنانی که تحت درمان نوع خاصی از سرطان سینه قرار داشته‌اند را کاهش می‌دهد. همچنین داروهایی مانند اوزمپیک، که به گروه آگونیست‌های گیرنده GLP-1 تعلق دارند، نیز امیدبخش هستند.
در کنار روش‌های اصلی جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی، تکنیک جدیدی در حال ظهور است که قدرت سیستم ایمنی را مهار می کند. ایده این است که توانایی بدن برای حمله به سلول‌های سرطانی افزایش پیدا کند. برخی از واکسن‌ها، که احتمالا به لحاظ ژنتیکی متناسب هر بیمار هستند، می‌توانند سرطانی را که از قبل ایجاد شده است را هدف قرار دهند. برخی دیگر، که بیشتر شبیه واکسن‌هایی هستند که در برابر بیماری‌هایی چون آنفلانزا عمل می‌کنند، می‌توانند سلول‌های پیش سرطانی را هدف قرار دهند. واکسن‌هایی از این نوع برای سرطان سینه و روده بزرگ در حال آزمایش‌های بالینی هستند.
امید به آینده با وجود چالش‌های مالی و دارویی
به گزارش اکوایران، اخبار خوب اغلب گزارش نمی‌شوند، به خصوص در حالی که به مرور اتفاق بیفتد. در درمان سرطان همه چیز بی‌نقص نیست؛ درمان‌های پرهزینه هستند، شرکت‌های دارویی نگران شکایت به دلیل عوارض جانبی‌اند، و دولت ترامپ در حال برنامه‌ریزی برای کاهش بودجه موسسه ملی سرطان است. اما هزینه‌ها کاهش خواهند یافت، درمان‌ها راه خود را به بازار پیدا می‌کنند و کار در اروپا و چین ادامه خواهد یافت. به همین دلیل است که نرخ مرگ‌ومیر (با در نظر گرفتن تعدیل سنی) سال به سال به کاهش خود ادامه خواهد داد.